«U dziaržavie pravodzicca kompleks mierapryjemstvaŭ, kab pierakanać hramadzian, što karta palaka nanosić škodu nacyjanalnaj biaśpiecy Biełarusi, vykarystoŭvać na terytoryi i atrymlivać kartu palaka niedapuščalna», — tak apisaŭ pracu Biahun.
Jon ahučyŭ, što za paŭhoda bolš za 100 čałaviek źviarnulisia ŭ orhany, kab admovicca ad karty palaka.
«Navošta tabie hety dakumient?»
Pa słovach krynicy «Našaj Nivy» z «Hrodna-Azota», apošnim časam na pradpryjemstvie pošuki ŭłaśnikaŭ karty palaka nibyta prycichli. Adnak surazmoŭca nie vyklučaje, što ich adnoviać paśla zajaŭ Biehuna.
«Hetym zajmajucca ŭ adździele asabistaj biaśpieki, na razmovu zvyčajna vyklikajuć u pryvatnym paradku, tamu ciažka kazać, ź jakimi «prapanovami» prychodziać da kožnaha. Nakolki mnie viadoma, abychodzilisia biez kanśpirałohii, pra pahrozu nacyjanalnaj biaśpiecy jašče nichto nie kazaŭ», — zhadvaje surazmoŭca.
Ź jaho słoŭ, nie mienš za niekalki dziasiatkaŭ čałaviek zdali svaje karty palaka ŭ ruki supracoŭnikaŭ adździeła asabistaj biaśpieki, kab nie zhubić pracy.
«Jany zvyčajna pytajuć, navošta tabie hety dakumient, mohuć spytać, jak stavišsia da palityki Łukašenki, jakija maješ palityčnyja pohlady.
Nakont karty palaka ludzi zvyčajna kažuć, što rabili vyklučna dziela taho, kab mieć mahčymaść biaspłatna atrymlivać vizu, što časta źjaŭlajecca praŭdaj. U lubym vypadku tabie rajać padumać, što daražejšaje — praca abo viza», — kaža surazmoŭca.
Pa słovach mužčyny, tyja, chto raniej zdaŭ kartu miascovym kadebešnikam, praciahvajuć pracavać na pradpryjemstvie.
«Pierad pavyšeńniem čałavieka maksimalna pilna praviarajuć na łajalnaść da ŭłady. Kali čałaviek idzie na vysokuju pasadu, to mohuć pravieryć i siamiejnikaŭ. Sa zvyčajnymi rabotnikami krychu praściej.
Navat novych supracoŭnikaŭ z kartaj palaka biaruć. Hałoŭnaje, kab u palityčnym płanie čałaviek byŭ «čysty». Mahčyma, tak adbyvajecca praz toje, što inšych kandydataŭ niama, bo ŭ Hrodnie trymalnikaŭ karty palaka vielmi šmat», — padsumoŭvaje surazmoŭca.
Sprabujuć iści na chitryki
Trymalnikaŭ karty palaka vyjaŭlajuć i ŭ «Hrodnaenierha».
«Represii, zvalnieńni pa palityčnych matyvach i pošuk vorahaŭ na pradpryjemstvie praciahvajecca. Z kartami palaka stroha, kali nie chočaš admaŭlacca — zhubiš pracu. Pytańnie tolki, jak chutka, bo nie kožnamu supracoŭniku možna chutka znajści zamienu», — kaža surazmoŭca.
Pavodle jaho słoŭ, niekatoryja supracoŭniki iduć na chitryki i kažuć, što zhubili dakumient, tamu admaŭlacca nibyta niama ad čaho.
«Zdajecca, prakatvaje, ale padčas razmovy čałavieka papiaredžvajuć, što kali dakumient raptam znojdziecca abo čałaviek jaho adnović, to jany pra heta abaviazkova daviedajucca i vypruć z pracy».
Surazmoŭca kaža, što na trymalnikaŭ karty palaka prychodziać śpisy, pa jakich i vyklikajuć na razmovu.
Pry pracaŭładkavańni paabiacała admovicca
Inšaja žycharka z Hrodna paviedamiła, što, niahledziačy na najaŭnaść karty palaka, zmahła ŭładkavacca na pracu ŭ dziaržaŭnuju ŭstanovu achovy zdaroŭja (nie miedycynskim supracoŭnikam).
«Niahledziačy na toje, što pasada nievysokaja, jak i zarpłata, pierad pracaŭładkavańniem maju asobu pilna praviarali, na sumoŭi ŭ tym liku pytalisia pra kartu palaka. Ci sapraŭdy jość jana ŭ mianie, navošta atrymlivała, papiaredzili, što dla supracoŭnika dziaržaŭnaj ustanovy heta vialiki minus», — kaža surazmoŭca.
Pa słovach žančyny, joj daviałosia skazać, što jana ad jaje abaviazkova admovicca. U vyniku na pracu jaje ŭziali, a pra kartu palaka prynamsi pakul bolš nie pytalisia.
Kolki čałaviek paviedamiła pra zamiežnyja dakumienty
Zhodna z abnoŭlenym Zakonam ab hramadzianstvie, biełarusy, jakija mieli druhoje hramadzianstva, DNŽ abo kartu palaka, pavinny byli padać hetyja źviestki da 10 kastryčnika 2023 hoda. A tyja, chto tolki atrymlivaje, — paviedamić pra dakumient ciaham troch miesiacaŭ.
Pa danych na pačatak śniežnia 2023-ha, pra najaŭnaść padobnych dakumientaŭ paviedamiła kala 70 tysiač biełarusaŭ. Heta tolki nievialikaja častka trymalnikaŭ padobnych dakumientaŭ.
Tak, stanam na 2022 hod bolš za 160 tysiač hramadzian Biełarusi atrymali kartu palaka. Amal 119 tysiač biełarusaŭ majuć DNŽ u Polščy, bolš za 60 tysiač u Litvie.
Kolki etničnych palakaŭ žyvie ŭ Biełarusi
Pa danych pierapisu 2019 hoda, dola palakaŭ u krainie — 3,1% nasielnictva, abo bolš za 287 tysiač čałaviek. Kala 2/3 ź ich žyvie na terytoryi Hrodzienskaj vobłaści. Dola palakaŭ na Hrodzienščynie składaje 21,5% nasielnictva. U Voranaŭskim rajonie palaki pa samavyznačeńni składajuć bolšaść nasielnictva.
Čytajcie taksama:
«U viek tatalnaha kantrolu heta lohka vyjaŭlajecca». Źbirajucca ŭvieści adkaznaść za niepaviedamleńnie pra druhoje hramadzianstva ci zamiežny DNŽ
