Navuka i technałohii11

Navukoŭcy płanujuć źmiaščać u vočy soniečnyja batarei

Novaja technałohija, nad jakoj ciapier pracujuć, moža značna palepšyć jakaść žyćcia ludziej ź nievylečnymi zachvorvańniami vačej. Jak heta mahčyma?

human eye with a lens made of solar panels čałaviečaje voka ź linzaj z soniečnych batarejaŭ čiełoviečieskij hłaz s linzoj iz sołniečnych batariej
Ilustracyjny malunak, stvorany štučnym intelektam

Niejrapratezavańnie — vykarystańnie pryład, pryznačanych dla ŭzajemadziejańnia ź niervovaj sistemaj, kab uznavić stračanuju funkcyjanalnaść, — źjaŭlajecca halinoj daśledavańniaŭ, jakaja chutka raźvivajecca i patencyjna moža značna palepšyć jakaść žyćcia.

Adnym z najbolš viadomych prykładaŭ źjaŭlajecca kachlearny impłant, raźmieščany va ŭnutranym vuchu. Jon pieraŭtvaraje huk u elektryčnyja sihnały, jakija niepasredna stymulujuć słychavy nierv u ludziej ź ciažkaj strataj słychu.

Ale ci možna zrabić toje ž samaje z čałaviečym vokam, kab adnavić zrok ludziam z paškodžanymi fotareceptarami — kletkami, adkaznymi za raspaznańnie śviatła i koleru?

Doŭhi čas ličyłasia, što bijamiedycynskija impłantaty ŭ siatčatcy mohuć zamianić paškodžanyja fotareceptary. Adzin sa sposabaŭ zrabić heta — vykarystoŭvać elektrody dla stvareńnia impulsu napružańnia, jaki moža dazvolić ludziam ubačyć maleńkuju plamu.

Takija technałohii prajšli vyprabavańni. Ale prablema ŭ tym, što im nieabchodna siłkavańnie ad źniešniaj krynicy i prakładka niejkim čynam pravadoŭ u voka.

Jak piša New Atlas, kamanda navukoŭcaŭ z Univiersiteta Novaha Paŭdniovaha Uelsa (Aŭstralija) prapanavała alternatyŭnuju ideju. Jana zaklučajecca ŭ tym, kab prymacavać da vočnaha jabłyka malusieńkuju soniečnuju panel, jakaja pieraŭtvoryć śviatło ŭ elektryčny impuls, jaki mozh vykarystoŭvaje dla stvareńnia vyjavaŭ. Panel, naturalna, budzie aŭtanomnaj i partatyŭnaj, što pazbavić ad nieabchodnaści prakładać pravady ŭ vočy.

Dla stvareńnia takich panelaŭ navukoŭcy vyrašyli vykarystoŭvać zamiest tradycyjnaha kremniju inšyja paŭpravadnikovyja materyjały, takija jak hiermanij i arsienid haliju. 

Jak patłumačyŭ vydańniu adzin z aŭtaraŭ raspracoŭki doktar Uda Romier (Udo Römer), kab stymulavać niejrony, nieabchodna bolš vysokaje napružańnie, čym toje, jakoje daje adzin soniečny elemient:

«Kali pradstavić fotareceptary jak piksieli, to nam patrebnyja try soniečnyja elemienty, kab stvaryć dastatkovaje napružańnie dla pieradačy ŭ mozh. My dumajem nad tym, jak ich skłaści adzin na adzin, kab dasiahnuć hetaj mety. Z kremnijem heta było b składana, tamu my pierajšli na arsienid haliju, dzie heta našmat praściej».

Navukoŭcy pryznajuć, što ich raspracoŭka nie viernie ludziam 100-pracentny zrok. Ubudavany zrok budzie pakul što čorna-biełym i ź nievysokim razroźnieńniem. Dla jaho paŭnavartasnaha ŭznaŭleńnia, mahčyma, spatrebicca dadatkovaja harnitura, naprykład, smart-akulary z łaziernaj sistemaj.

Pakul što navukoŭcy zmahli paśpiachova raźmiaścić dva soniečnyja elemienty adzin na adnym na płoščy kala 1 kvadratnaha santymietra.

Čakajecca, što paśla šyrokich łabaratornych dośledaŭ i vyprabavańniaŭ na žyviołach pamier pryłady składzie kala 2 kvadratnych milimietraŭ z pamieram piksielaŭ kala 50 mikramietraŭ. U takim vyhladzie jaho možna budzie vyprabavać na ludziach. Ale da hetaha pavinien prajści jašče peŭny čas.

Čytajcie jašče:

Koler vačej upłyvaje na vašu zdolnaść čytać — vučonyja. Jak tak?

Vučonyja stvaryli nanamateryjał, jaki zabivaje bolš za 99% bakteryj

Aryštavanuju samuju bujnuju soniečnuju elektrastancyju Biełarusi nie zmahli pradać, bo nikomu nie treba

Kamientary1

  • Žiul Ik
    16.03.2024
    Kali ŭžo sam mozh zrobiać, šmat kamu vielmi treba.

«Najčaściej da nas na kantrol prychodziła Dryha». Były akcior RTBD — pra cenzuru ŭ teatry, novaha ministra kultury i zdymki ŭ polskaj rekłamie2

«Najčaściej da nas na kantrol prychodziła Dryha». Były akcior RTBD — pra cenzuru ŭ teatry, novaha ministra kultury i zdymki ŭ polskaj rekłamie

Usie naviny →
Usie naviny

Znajšli miortvym mužčynu, jakoha ŭčora abviaščali ŭ vyšuk

Źjavilisia padrabiaznaści zabojstva rasijskaha hienierała ŭ centry Maskvy4

Biełarus sprabavaŭ ujechać u Litvu z nalepkaj «SSSR» na mašynie. Naiŭny9

Baćka padazravanaha pa spravie zabojstva ŭ Varšavie biełaruski Lizy staŭ na kaleni pierad synam u sudzie

Jedu na kancert Karža ŭ Varšavu — u mianie nie budzie prablem u Biełarusi?8

U Krasnadarskim krai — ekałahičnaja katastrofa paśla raźlivu mazutu z zatanułych tankieraŭ1

Jahoraŭ pierapadličyŭ sumu, jakaja pajšła biznesu z dapamohi Jeŭrasajuza: Heta mienš, čym ja kazaŭ raniej, ad siły 4-7%31

Nie paśpieła kraina adyści ad akcyi «Nado!», jak pačaŭsia novy respublikanski fłešmob «Pad ściaham krainy»11

Momant padryvu ŭ Maskvie hienierała i jaho adjutanta trapiŭ na VIDEA6

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Najčaściej da nas na kantrol prychodziła Dryha». Były akcior RTBD — pra cenzuru ŭ teatry, novaha ministra kultury i zdymki ŭ polskaj rekłamie2

«Najčaściej da nas na kantrol prychodziła Dryha». Były akcior RTBD — pra cenzuru ŭ teatry, novaha ministra kultury i zdymki ŭ polskaj rekłamie

Hałoŭnaje
Usie naviny →