Jarasłaŭ Kačyński: Tak skončyŭsia postkamunizm

U lekcyi «Postkamunizm u Centralna-Ŭschodniaj Eŭropie», pračytanaj u kanservatyŭnaj Heritage Foundation, premjer padrabiazna apisaŭ źmieny, što adbylisia ŭ Polščy z 1989 h. «Postkamunizm źjaviŭsia ŭ vyniku spynieńnia, – kazaŭ Kačyński. – Nie była stvoranaja novaja dziaržava, adzinaje, što było zroblena, – uviedzieny stary demakratyčny mechanizm.

Na dumku Kačyńskaha, paśla 1989 h. «nie była pačataja nijakaja praca pa vyklučeńni takich patalohijaŭ, jak suviazi specsłužbaŭ, mafii i biznesu albo niesumlennaj pryvatyzacyi.» Kamunistyčnaja namenklatura ŭ novaj dziaržavie ŭsio jašče zastavałasia sacyjalna daminujučaj hrupaj, prynamsi ŭ ekanomicy.

Kačyński padkreśliŭ, što polskim kozyram, adrozna ad inšych krainaŭ kamunistyčnaha lahieru, było isnavańnie «kontraelity» – arhanizavanaj apazycyi. Na dumku premjera, niaščaściem było toje, što vialikaja častka hetaj kontarelity ŭchvaliła ŭ 1989 h. «dzialeńnie ŭładaj z kamunistami i dała im harantyju biaśpieki». Heta było vynikam taho, što «vialikaja jaje častka była bijahrafičnym i častkova idealahičnym čynam źviazanaja z kamunizmam na niejkim etapie svajho žyćcia».

Liberalnaja častka daŭniaj apazycyi taksama, na jaho dumku, bajałasia rostu značeńnia tradycyjanalisckich siłaŭ, blizkich da Kaściołu. «Hetaja častka apazycyi pazyčyła svaju lehitymacyju staroj kamunistyčnaj elicie», – kazaŭ amerykancam premjer.

Pavodle Kačyńskaha, vializnuju rolu ŭ budavańni postkamunizmu ŭ Polščy adyhrali niedastatkova refarmavanyja specsłužby. Jany raźbili na pačatku 90-ch tuju častku lahieru Salidarnaści, jaki supraciŭlaŭsia postkamunizmu. Na dumku Kačyńskaha, novaja systema 90-ch była słaboj demakratyjaj i stvaryła słaby rynak.

Z 1993 h. u Polščy pačaŭsia etap «tryjumfujučaha postkamunizmu», najvialikšym dasiahnieńniem jakoha byŭ dva hady paźniej prychod pradstaŭnika postkamunistaŭ na pasadu prezydenta. Padčas kiravańnia Ježy Buzka, jak skazaŭ Kačyński, dziejnaść specsłužbaŭ vyklučyła najbolš zdolnych pravych palitykaŭ z udziełu va ŭładzie. Na ščaście, «na hod va ŭładnuju elitu ŭvajšoŭ adzin ź ich», – brat Jarasłava Lech.

Jak kazaŭ Kačyński, «nadyšło novaje asprečvańnie systemy». Drobnyja pradprymalniki z pravincyi stvaryli svajo pradstaŭnictva ŭ vyhladzie «Samaabarony», što adbirała ŭ postkamunistaŭ elektarat, bujny biznes stvaryŭ «Hramadzianskuju platformu» (PO), tradycyjanalisckija asiarodki – «Lihu polskich siemjaŭ» (LPR), a siły, što prahnuli viartańnia zakonnaści, – «Prava i Spraviadlivaść» (PiS).

U apošnija hady postkamunizm atrymaŭ parazu, bo byŭ zanadta ŭ sabie ŭpeŭnieny. Palaki nia ŭchvalvali taho, što premjer Miler mieŭ stasunki ź miljarderami, jakija zdabyli svaju majomaść dziakujučy ŭpłyvam siarod palitykaŭ.

«Iskraj, što raspaliła pažar, jaki pahłynuŭ postkamunizm», było toje, što postkamunisty vyrašyli atakavać tahačasnuju «apiryšča systemy pazyčanaj lehitymacyi» – «Hazetu Vyborču». Ich pamyłkaj taksama było toje, što jany atakavali inšyja važnyja medyi. Pavodle versii historyi, jakuju prezentavaŭ amerykancam Kačyński, hod tamu heta ŭsio pryviało da pieramohi antypostkamunistyčnych siłaŭ.

Paśla vybaraŭ «my pačali dziejničać u napramku pabudovy novaj dziaržavy. Na žal, vostraje sutyknieńnie padzialiła lahier praciŭnikaŭ postkamunizmu. Adnak historyja zrušyłasia ź miesca».

Heritage Foundation – adzin z najbolš upłyvovych analityčnych asiarodkaŭ u Vašynhtonie. I adnačasna najbolš kanservatyŭny. Tam pracuje niekalki dziasiatkaŭ ekspertaŭ. Šmat jakija ź ich byli źviazanyja z aparatami prezydenta Ronalda Rejhana, i da siońnia Heritage u svaich analizach padtrymlivaje najbolš kanservatyŭnyja płyni i idei ŭ amerykanskaj palitycy. Meta fundacyi – padtrymka volnaha rynku, indyvidualnaj svabody, tradycyjnych amerykanskich kaštoŭnaściaŭ i mocnaha vojska.

Z Vašynhtonu premjer palacieŭ na sustreču z polskaj dyjasparaj u Čykaha. Jon maje prezentavać tam prajekt «karty palaka», peŭnaha kštałtu paśviedčańnia pra polskaje pachodžańnie. Karta musić taksama davać peŭnyja pryvilei, naprykład, vyzvaleńnie ad vizavych pošlinaŭ pry ŭjeździe ŭ Polšču.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0