Sacyjołahi: siońnia biełarusy hatovyja siabravać ci ź ES, ci z Rasijaj tolki prahmatyčna. Piša Vital Silicki.

Sacyjołahi: siońnia biełarusy hatovyja siabravać ci ź ES, ci z Rasijaj tolki prahmatyčna. Piša Vital Silicki.
Łozunh «Biełaruś u Jeŭropu» staŭ papularnym u siaredzinie 1990‑ch. Meta ŭstupleńnia Biełarusi ŭ ES prakrałasia ŭ prahramy palitykaŭ na miažy tysiačahodździa.
Apazicyja imknułasia «asiadłać» hetuju ideju. Mierkavali, jaje ŭ ich nikoli nie skradzie Łukašenka (jak heta stałasia ź niezaležnaściu). Zdavałasia b, tut žaleznaja pryvabnaść — Jeŭropa, akijan dabrabytu. Tak, daviadziecca krychu papracavać, kab tudy ŭvajści, ale raz užo zaleźli za pieravał, tam užo, jak toj kazaŭ, «usio schoplena» i dla dziaciej, i dla ŭnukaŭ. Na pytańnie, ci padtrymlivajuć jany ŭstupleńnie ŭ Jeŭrasajuz, tady adkazvała «tak» da 60% respandentaŭ.
Reštki takich stereatypaŭ zastalisia ŭ myśleńni apazicyi i da siońnia. A voś
pryvabnaść ES u masavaj śviadomaści zblakła. Kolkaść «jeŭraentuzijastaŭ» skaraciłasia amal udvaja. Pačała jana skaračacca z taho momantu, kali ŭ ES uvajšli centralnajeŭrapiejskija krainy.Byl i kazka razyšlisia.
Dyk ci varta palitykam havaryć z narodam pra Jeŭropu? Jak pakazała daśledavańnie, praviedzienaje BISS sumiesna z łabaratoryjaj «Novak», luboje zamiežnapalityčnaje pytańnie aktualnaje dla vybarščyka tolki tym, nakolki jano vyrašaje tyja žyćciovyja prablemy, ź jakimi sutykajecca vybarščyk. Hety fienomien možna nazvać racyjanalizacyjaj zamiežnapalityčnaha myśleńnia. Jano ŭ biełaruskaj hramadskaj śviadomaści «vyniesiena» z kulturnaj płoskaści i amal całkam znachodzicca ŭ płoskaści racyjanalnaha vybaru hramadzianina. Jeŭropa, Rasija i h.d. — nie ekzistencyjnyja mietafizičnyja mety, a srodki, jakija spryjajuć vyrašeńniu ekanamičnych prablem.
U ankietu było ŭklučanaje naŭprostaje pytańnie: «Što, na vaš pohlad, musić być hałoŭnym padčas vybaru sajuźnikaŭ Biełarusi?» Vynik: ź vializnym adryvam pieramahaje adkaz «nakolki heta budzie spryjać palapšeńniu ekanamičnaha stanovišča».Adzinaja inšaja prykmietnaja daminanta — pytańni biaśpieki, miru i stabilnaści. «Ideałahičnyja» mierkavańni (pytańni demakratyi i pravoŭ čałavieka, zachavańnia kultury i samabytnaści, zachavańnia zvykłaha žyćciovaha ładu, adradžeńnie SSSR i h.d.) redka nabirali 5—6% adkazaŭ respandentaŭ.
Struktura adkazaŭ praktyčna niaźmiennaja siarod prychilnikaŭ procilehłych zamiežnapalityčnych alternatyvaŭ. Pryčym
siarod «jeŭraentuzijastaŭ» pracent tych, chto hałasuje «kašalkom», najvyšejšy. Ledź‑ledź na ahulnym fonie vyłučajucca tolki prychilniki «niezaležnaj Biełarusi, jakaja nie ŭstupaje ni ŭ jakija sajuzy». Heta, darečy, zusim nie nacyjanalisty, jakija hrebliva staviacca da razbeščanaj Jeŭropy, a prychilniki Łukašenki, zapałochanyja «burlivym moram» i pierš za ŭsio Rasijaj, jakija aryjentujucca vyklučna na biełaruskuju ŭładu jak na abaroncu.
Mienš za pałovu biełarusaŭ čakaje, što ŭstupleńnie ŭ ES pryviadzie da pavyšeńnia ich žyćciovaha ŭzroŭniu, našmat mienšaja dola čakaje palapšeńnia žyćcia piensijanieraŭ, klučavoha elektaralnaha błoka ŭ Biełarusi. Palapšeńnia situacyi z pravami čałavieka čakaje taksama mienš za pałovu respandentaŭ. Najbolš mocnaje stanoŭčaje čakańnie — novyja pierśpiektyvy dla moładzi.
A voś čakańnie niehatyŭnych nastupstvaŭ ustupleńnia ŭ ES vidavočna daminuje, pierš za ŭsio čakańnie rostu cenaŭ i «ŭciečki mazhoŭ». Što dziŭna, hramadstva nie zhadžajecca z vysnovaj prapahandy, što siabroŭstva ŭ ES pryviadzie da masavaha zakryćcia pradpryjemstvaŭ. U cełym hramadskija čakańni malujuć dastatkova adekvatnuju karcinu budučyni, kali ŭzhadać dośvied jeŭraintehracyi susiedziaŭ Biełarusi.

Za ES vystupaje bolš za 60% moładzi i tolki 11% piensijanieraŭ, bolš za 50% asobaŭ z vyšejšaj adukacyjaj i tolki 2—3% — z pačatkovaj. I sprava nie prosta ŭ kulturnaj adstałaści ci prapahandzie — roznyja sacyjalnyja hrupy dobra razumiejuć, ci zmohuć jany adaptavacca da «novaha žyćcia».
Takaja karcina čakańniaŭ pavinnaja dać całkam vyrazny ŭrok palitykam, što imknucca sabrać palityčny kapitał na niekalkich pryvabnych łozunhach.
U zakliku «Biełaruś u Jeŭropu» niama byłoj seksapilnaści. Jeŭropa — heta chutčej užo abrydły sužyciel, ad jakoha (jak i ad Rasii) čakajuć nie stolki žarści, kolki praktyčnych rečaŭ. I tamu, razmaŭlajučy z elektaratam pra Jeŭropu, vy nie možacie nie abychodzić temaŭ, jakija elektarat ad ES adšturchoŭvajuć. U pieršuju čarhu heta pytańni sacyjalnaj śfiery, piensijnaj palityki, achovy zdaroŭja, ŽKH.Kali vy zmožacie pierakanać vybarščykaŭ, što supracoŭnictva ź ES tut dapamoža — u vas jość šaniec, kali nie — vy pa‑raniejšamu budziecie ździŭlacca, čamu narod nie vabić cukierka ŭ siniaj abhortcy ź bliskučymi zoračkami.
Kamientary