Oj, sivy koń biažyć

«Ranicaj pa vulicy Horkaha ŭ Hrodnie biehaŭ bieły koń. Žyviolina była vielmi napałochanaja i chaatyčna pieramiaščałasia pa prajeznaj častcy». Z haziet

Nu, voś i ŭsio, pryjechali. Abo pryskakali. Jakija jašče dokazy patrebnyja, jakija znaki, kab usie pierakanalisia, što nadychodzić usieahulny kirdyk-to bok skančeńnie śvietu, apakalipsis?

A tut jašče hetaje zahadkavaje padzieńnie viertalota ź niamieckim piłotam… Jakoje sioleta pavodle liku «lotnaje zdareńnie» na terytoryi Biełarusi?

Dy j da hetaha znakaŭ chapała — kab stolki času nad Maskvoj stajaŭ antycykłon (adčuvajecie — anty-cykłon?), jaki staŭsia pryčynaj niečuvanaj śpioki nie tolki ŭ Padmaskoŭi, ale ž i ŭ Biełarusi, i va Ukrainie. A tut pobač, u Polščy, inšych krainach Jeŭropy znoŭ pavodka, hinuć ludzi. A ŭ Pakistanie achviarami pavodki stali amal paŭtary tysiačy čałaviek. A pierad tym — katastrofy na šachtach u Rasii i Kitai, hibiel dziasiatkaŭ fanaŭ «techna» na fiestyvali Lubovi ŭ Dujsburhu. A jašče raniej — sapraŭdy apakaliptyčnaja hibiel polskaj delehacyi z 96 čałaviek na čale z prezidentam Kačynskim pad Smalenskam…

Zhodny, usio razam uziataje ničoha nie davodzić. Kali tolki nie šukać i nie čakać tych znakaŭ, jakija zaśviedčać, što nabližajucca apošnija chviliny isnavańnia čałaviectva. (Ci nie šukać «zorku Davida» ŭ vyjavach śniažynak).

Miž tym, jadzierny apakalipsis adbyŭsia ŭ realnaści — 65 hadoŭ tamu. I ničoha, čałaviectva nie źnikła, nie pravaliłasia ŭ tartar. I ZŠA, i Japonija kvitniejuć. I amierykanski pasoł (upieršyniu za ŭvieś paślavajenny čas) navat uziaŭ udzieł u žałobnaj cyrymonii ŭ Chirasimie.

A filmy pra Chirasimu i Nahasaki ŭžo nie pałochajuć sučasnaha hledača tak, jak pałochali jany majo pakaleńnie ŭ dziacinstvie ŭ 60-ja, 70-ja hady.

I Čarnobyl — nie praroctva pra Zorku Pałyn, ale całkam realnaja katastrofa, vyklikanaja «čałaviečym faktaram». I ŭsiaho praz čverć stahodździa taja katastrofa ŭžo amal ništo — niejkaja fikcyja, pra jakuju havorać navukoŭcy, bałboča apazicyja ŭ Biełarusi, ale vyraznych śladoŭ jakoj nibyta nie bačna. Hetaksama jak radyjacyi.

I Aśviencym dla niekaha ŭžo nie žachlivaje złačynstva suprać čałaviečnaści, ale miesca, dzie možna zdabyć jaki-niebudź artefakt dla kalekcyi, kab zarabić.

Sapraŭdny apakalipsis, jaki adbyŭsia z nami, ludźmi, užo nie adnojčy, nas nie cikavić. Bo nas nie cikavić uvohule, što adbyvajecca ź inšymi, kali tolki heta nie našy svajaki, albo nas nie źviazvajuć niejkija partyjnyja abo dziełavyja suviazi.

Śmierć, pakuty i bol, jakich tak šmat navokał, — heta nie dla nas, heta sumna i niecikava. Nas moža ŭrazić — na chvilinu — kolkaść zahinułych, ale nie śmierć čałavieka jak takaja.

Nas i žyćcio našaje nie asabliva cikavić, bo jano nie zaležyć ad nas i našych ułasnych vysiłkaŭ. Bo ad uśviedamleńnia hetaj iściny robicca vielmi sumna. Nas cikavić — što z nami budzie. Heta značyć — chto skinie ciapierašni režym, chto pryjdzie na źmienu ciapierašniamu kiraŭniku, chto za hetym staić (suśvietnaja zakulisa, Kreml, Varšava ci Brusel), chto i kolki kamu zapłacić albo ŭžo zapłaciŭ. Tolki nas samich niama ŭ hetym pracesie.

U adnoj z apošnich pieradač «Tydzień u abjektyvie» na Biełsacie havorka jšła na tradycyjnuju temu — uzajemadačynieńniaŭ Biełarusi i Rasii. I zaprošany ŭ pieradaču viadomy žurnalist jak pra niešta samo samoj zrazumiełaje, vidavočnaje i navat pradvyznačanaje kazaŭ pra toje, što Rasija chutka «dabje» Biełaruś ekanamična i što pad pahrozaj apynułasia nie tolki ciapierašniaja ŭłada, ale i naša dziaržaŭnaja niezaležnaść. Na pytańnie viadoŭcy — a što ž rabić, kab hetaha nie adbyłosia, adkazu nie prahučała. Bo słova «rabić» tyčycca śfiery dziejańnia, a jano samo pa sabie piarečyć katastrafizmu jak fiłasofii.

Voś užo dvaccać hadoŭ — a moža, apošnija sto dvaccać? — my nazirajem za tym, što adbyvajecca ŭ našaj krainie, ale nie žyviem u joj.

Voś pryjduć złyja dziadźki z-za rečki (z-za toj ci z-za hetaj), naviaduć tut paradak, i tady my padumajem, što budziem rabić.

Siońnia my vylivajem svaje złość i frustracyju na patencyjnych pretendentaŭ u kandydaty na prezidenta (sic!) u ananimnych internet-kamientarach i ŭ błohach ci artykułach. Ale čamuści nikoli nie złujem na samich siabie.

Jak kazaŭ horkaŭski piersanaž z pjesy «Na dnie» (cytuju pavodle sensu): «Stvarycie mnie ŭmovy, i tady ja, moža być, budu pracavać!» Zrabicie nam «kalarovuju revalucyju»! (A lepiej — jak u Kyrhyzstanie). Chto i što pavinien zrabić, ź jakoj nahody i dziela čaho — heta niavažna. Zrabicie, a my pahladzim i, moža być, padtrymajem revalucyju ŭ svaich kamientach. A chutčej za ŭsio, naplujem na jaje i jaje dziejačaŭ, na intelihiencyju, na ŭsich, chto choć niešta sprabuje ciapier rabić, ci tvaryć, ci prosta žyć, jak plavali zaŭsiody raniej. Plavańnie ŭ inšych — naša nacyjanalnaja zabava.

U słovach «čakańnie katastrofy» klučavoje słova — nie «katastrofa». Klučavoje słova — «čakańnie». My ŭsio jašče ŭ čakańni — mocnaj apazicyi, hodnych lideraŭ i kandydataŭ u prezidenty, lepšaha žyćcia, volnaj Biełarusi.

Moža być, sapraŭdy nievierahodna haračaje i ciažkoje leta dapamoža niešta źmianić u našych mazhach. Ale pavieryć u heta, dumaju, — značyć pavieryć u miraž. A moža, heta sapraŭdy simvał — toj bieły koń, što badziaŭsia pa vulicach, ale byŭ złoŭleny.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0