Padručnik dla piataj kałony abo dla biełaruskich aficeraŭ?

Vydaviectva «Biełaruskaja Encykłapiedyja imia Pietrusia Broŭki» vydała knihu «Vajennaja škoła Biełarusi: tradycyi i sučasnaść».

Jana adrasavanaja biełaruskim aficeram i kursantam.

Zaduma dobraja, i zroblenaja važnaja sprava — stvorany dakładny letapis dziejnaści vajskovych vučyliščaŭ na terytoryi Biełarusi ŭ saviecki čas.

Adnak Biełaruś dla aŭtaraŭ knihi — a heta kiraŭniki vajskovych navučalnych ustanovaŭ — zastajecca nie nacyjaj i nie dziaržavaj, a terytoryjaj, akruhaj Rasii.

Kniha pačynajecca z raździeła «Vidnyja pałkavodcy i dziaržaŭnyja dziejačy». Chto ŭ im, jak vy dumajecie? Pieramožca Hrunvalda Vitaŭt? Kiraŭnik rejdaŭ u hłyb Brandenburha Davyd Haradzienski? Aŭtar vialikaj pieramohi małymi siłami pad Oršaj, pravasłaŭny hietman Kanstancin Astrožski? Arhanizatary partyzanskaha ruchu Kastuś Kalinoŭski i Piatro Mašeraŭ?

Nie. Tam Alaksandr Nieŭski, Dźmitryj Danskoj, Suvoraŭ, Kutuzaŭ, Nachimaŭ, Brusiłaŭ, Žukaŭ. Siarod ich nivodnaha biełarusa, nivodnaha ŭradženca Biełarusi.

Bolšaść ź ich da Biełarusi, da ziemlaŭ jaje — ni snom ni ducham. Bolš za toje, Danskoj i Suvoraŭ z našymi prodkami vajavali. Aŭtary knihi majuć na heta svoj pohlad: «Biełaruskija Uzbrojenyja siły, abapirajučysia na bolš čym 300-hadovy vopyt ajčynnaj i rasijskaj vajennaj škoły, majuć prava ličyć siabie pradaŭžalnikami najbahaciejšych tradycyj i navučańnia i vychavańnia aficerskich kadraŭ».

Možna było b zrazumieć, kali b biełaruskich aficeraŭ skiroŭvali da vopytu razumnych pałkavodcaŭ biez uliku nacyjanalnaj prynaležnaści. Tady było b łahična raskazać pra Ejzienchaŭera ci Piłsudskaha pobač z Žukavym. Nie — tam vyklučna hieroi rasijskaj vajskovaj słavy.

Biełaruskaja dziaržava, pavodle viersii knihi, paŭstaje ŭ vyniku «biesprecedentnaj pa svaich maštabach i nastupstvach padziei najnoŭšaj historyi» — raspadu SSSR.

Historyja biełaruskaj vajskovaj škoły pačynajecca z adkryćcia pieršych kadeckich korpusaŭ na terytoryi Biełarusi. Źviestki pra niaśvižski korpus vialikaha hietmana VKŁ Michaiła Radziviła ŭcisnulisia ŭ adzin abzac. Zatoje škłoŭskamu korpusu favaryta Kaciaryny II Zoryča adviedzieny asobny raździeł. Ale najbolš havorycca pra stvoranyja za savietami minskija vajennyja vučyliščy. Z nabyćciom Biełaruśsiu niezaležnaści jany byli rearhanizavanyja ŭ Vajennuju akademiju.

Siarod aŭtaraŭ knihi — ciapierašnija kiraŭniki Vajennaj akademii, byłyja načalniki minskich vučyliščaŭ, ideołahi.

Fiłosaf Aleś Ancipienka miarkuje, što «Vajennuju škołu Biełarusi» pisali dyletanty. Im nie admoviš u patryjatyźmie. Ale sam fakt isnavańnia sajuza z Rasijaj upłyvaje. «Aŭtary knihi znachodziacca na paŭdarozie da ŭśviedamleńnia i pryniaćcia ŭłasna biełaruskaj vajennaj historyi», — kaža fiłosaf.

***

Vajennaja škoła Biełarusi: Tradycyi i sučasnaść. — Minsk: «Biełaruskaja Encykłapiedyja», 2010. 2000 as.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0