15 hadoŭ tamu mianie ŭraziła, jak budzionna abrynułasia imperyja, što siem dziesiacihodździaŭ strašyła ŭvieś śviet.
Pozna ŭviečary 8 śniežnia 1991 hodu televizija źnianacku paviedamiła pra vyniki sustrečy ŭ Viskulach.
U redakcyi "Narodnaje haziety", dzie ja tady pracavaŭ namieśnikam, uvohule trochi viedali pra hetaje mierapryjemstva. U Biełaviežu nakiravali adnaho z karespandentaŭ.
Mierkavałasia, što Šuškievič, Jelcyn dy ŭkrainski lider Kraŭčuk (darečy, čakali jašče i Nazarbajeva, ale toj vyjaviŭ uschodniuju abačlivaść) padrychtujuć sumiesnuju platformu dziela dyskusii z Harbačovym. Toj ŭparta naviazvaŭ svaju palijatyŭnuju madel "abnoŭlenaha Sajuzu".
Karaciej, niejkaj vostraj, palemičnaj deklaracyi ŭ piku prezydentu SSSR nahladalniki nie vyklučali.
Ale ad vynikovaha dakumentu advisła skivica.
"...Kanstatujem, što Sajuz SSR jak subjekt mižnarodnaha prava i hieapalityčnaja realnaść spyniaje svajo isnavańnie", — havaryłasia ŭ pahadnieńni, padpisanym kiraŭnikami troch respublik.
Ja tady mižvoli adchinuŭ firanku: ci nie vyjazdžajuć užo na mienskija vulicy BTRy? Jašče śviežyja byli ŭspaminy pra žnivieński putč.
Niaŭžo Harbačoŭ zdasca biaz boju?
Dziakuj bohu, tak i adbyłosia. I heta jašče adna padstava pavažać inicyjatara pierabudovy.
...A Šuškievič paźniej budzie častavać haściej z admysłovaj suvenirnaje plaški: niejki žartaŭnik azdobiŭ padarunak kalarytnaj naklejkaj z nadpisam "Viskuloŭka".
Vypiŭ niejak čaračku i aŭtar hetych radkoŭ.
Było heta, badaj, u červieni 1994-ha. Mianie paprasili žurnalisckim vokam zirnuć na tekst pieradvybarčaj prahramy byłoha śpikiera.
Napačatku 94-ha Šuškievič, nahadaju, byŭ adchileny ad pasady. Nie apošniuju rolu adyhraŭ skandał vakoł "skryni ćvikoŭ", što nibyta niezakonna pajšła na pabudovu jahonaha asabistaha lecišča. A vykryvalnikam staŭ tahačasny staršynia antykarupcyjnaj kamisii Alaksandar Łukašenka.
Uletku 1994 hodu jany (plus Paźniak, Kiebič, Novikaŭ i Dubko) kankuravali za pasadu prezydenta.
U toj dzień, akramia mianie, u Šuškievičavu kvateru zavitaŭ adzin jahony siabar — prafesar-ekanamist. Jany z haspadarom dyskutavali, azdablajučy dyjaloh mudrahielistymi makraekanamičnymi terminami.
Zanadta ich było, na moj hust, i ŭ samim dakumencie. Ja trochi prajšoŭsia pa tekście, pierapraviŭ asabliva hruvastkija frazy. Ale zrazumieŭ, što prahramu takim čynam nie ŭratuješ. U sensie stylu.
Aściarožna ŭstaviŭ svaje try hrašy: mo' varta było b trochi bolej papularna?..
Stanisłaŭ Stanisłavavič rašuča adkazaŭ, što papulizmam zajmacca nie źbirajecca.
U vyniku, jak my viedajem, elektaratu najbolej spadabałasia prahrama Łukašenki.
Naturalna, spracavaŭ ceły šerah čyńnikaŭ. Ale — heta majo asabistaje mierkavańnie — adnoj z pryčynaŭ parazy nacyjanalna-demakratyčnaj płyni (biaru šyrej, majučy na ŭvazie nia tolki kamandu Šuškieviča) staŭ tady palityčny ramantyzm. Prychilnikam biełaruskaj idei brakavała technalahičnaści.
...Nu a ŭ toj dzień, skončyŭšy mazhavuju ataku, my z prafesaram-ekanamistam skarystalisia zaprašeńniem haspadara pakaštavać "viskuloŭki".
Darečy, i ŭ samich Viskulach, kaža Šuškievič, aŭtary histaryčnaje deklaracyi vypili tolki tady, jak daviali papieru da ładu. Uźniali pa kielichu małdaŭskaha kańjaku.
Uvohule ž siońnia jon najbolej hanarycca ŭžo nie biełavieskim pahadnieńniem, a tym, što paśpieŭ vyrašyć pytańnie ab vyvadzie jadravaj zbroi. Maŭlaŭ, kryj boža, kab ciapierašniaja Biełaruś mieła atamnyja rakiety!
Koliś ža šaptalisia, što ŭ Šuškieviča — jadravaja valizka. Maŭlaŭ, takuju samuju try aficery zaŭždy nosiać śledam za Jelcynym.
Sapraŭdy, byŭ taki peryjad farmalna parytetnaha zahadvańnia jadravaj spadčynaj SSSR. Chacia nasamreč, nakolki ja razumieju, usio było ŭ rukoch Maskvy.
Mit ža pra jadravuju valizku, mabyć, impanavaŭ i samomu Šuškieviču.
Darečy, užo staŭšy staršyniom Viarchoŭnaha savietu, jon z žonkaju i tady jašče małym synam davoli doŭha praciahvaŭ žyć u dvuchpakajoŭcy panelnaha domu na Adojeŭskaha.
Ad rezydencyi ŭ Drazdach adrazu admoviŭsia. Maŭlaŭ, tam stolki pakojaŭ, što svajho chłopca nie znajdu!
Paźniej, pierajechaŭšy u lepšaje žytło, Šuškievič žartam skaža mnie:
— Bajaŭsia, što na staroj kvatery Stasik dapnie da toj valizki dy zhulaje z Barysam Mikałajevičam u atamnuju vajnu!
Sapraŭdy, u ciesnaj dvuchpakajoŭcy schavać niešta ad hareźlivaha chłopca było prablematyčna.
Ale kudy bolej niebiaśpiečna, kali pra jadravyja cacki mrojać vialikija dziadźki!
...Što ž da čornaj valizki-dyplamatki, ź jakoj sapraŭdy ŭvieś čas chadziŭ Šuškievič, to adnojčy ja mižvoli ŭbačyŭ jaje źmieściva.
Było heta na telestudyi. My čakali pačatku žyvoha eteru.
Lider Biełarusi ščoŭknuŭ zamkami, kab dastać z dyplamatki niejkija papiery. Akramia ich, tam lažaŭ pačak, musić, kuplenaj dadomu harbaty. I — usio.
Šuškievič lubić dobruju harbatu.
