Na śmierć Mikałaja Staškieviča piša Anatol Sidarevič.
Pazaŭčora na sajcie časopisa „Arche“ źjaviŭsia tekst nadrukavanaha ŭ “Biełaruskaj dumcy” artykuła Mikałaja Staškieviča da 95-ch uhodkaŭ Łaŭrencija Abecedarskaha.
U peŭnym sensie heta apałohija Abecedarskaha. I ja moh by nahadać Mikałaju Ściafanaviču Staškieviču toje, pra što jon pramaŭčaŭ i što anijak nie ŭpryhožvaje jahonaha nastaŭnika.
U tym tekście mianie zacikavali ličby i daty.
“U siaredzinie 1930-ch hadoŭ, kali Abecedarski pajšoŭ vučycca ŭ BDU, u BSSR naličvałasia 92 prafiesijnyja historyki, uklučajučy archieołahaŭ i etnohrafaŭ, a taksama aśpirantaŭ. Z hetaj ahulnaj kolkaści ŭłasna historyjaj Biełarusi zajmalisia ŭsiaho 15 navukoŭcaŭ. U toj ža čas u aśpirantury pa histaryčnych śpiecyjalnaściach navučalisia 35 čałaviek, u tym liku pa historyi Biełarusi – tolki 3”. (“U toj ža čas” – jak ja zrazumieŭ – u siaredzinie 1950-ch.)
I ŭ tym samym abzacy: “Mienavita Ł.S. Abecedarski razam ź inšymi vučonymi ŭ toj paślavajenny čas prykłaŭ usie namahańni, kab historyja Biełarusi była vyłučana ŭ asobnuju i navukovuju, i vučebnuju dyscyplinu. ...namahańni maładoha vučonaha sustreli padtrymku kiraŭnictva i zaviaršylisia pośpiecham – u vieraśni 1958 hoda va ŭniviersitecie była stvorana kafiedra historyi BSSR, a Łaŭrencij Siamionavič staŭ jaje kiraŭnikom”.
Tekst Mikałaja Staškieviča ja nakiravaŭ na adrasy saraka historykaŭ. I ad Valancina Hołubieva daviedaŭsia, što paśla pachodu Łaŭrencija Abecedarskaha ŭ CK KPB było pryniataje rašeńnie zachavać na płoščy Lenina ŭ Miensku Čyrvony kaścioł.
Čytajučy tekst Mikałaja Staškieviča, a potym paviedamleńnie Valancina Hołubieva, ja zhadaŭ, što Janka Bryl niekali śćviardžaŭ: badaj, usie ludzi ŭ pałosku – pałoska śvietłaja, pałoska ciomnaja...Pry jahonuju śmierć ja daviedaŭsia siońnia amal apoŭdni. I padumaŭ: dobra, što ja nie napisaŭ nijakaj repliki.Tekst Mikałaja Staškieviča ja dasłaŭ historykam 17-ha, a 18-ha Mikałaj Ściafanavič pamior.
Tekst Mikałaja Staškieviča staŭ jak by zapavietam nam, chto zastaŭsia žyvy: chłopcy, i ja zrabiŭ niešta dobraje, pamiatajcie pra heta.
Dumaju, što my jašče nie raz zhadajem dobryja spravy Mikałaja Ściafanaviča Staškieviča i napišam pra jaho i jahony darobak spraviadliva.
