Udačy i pamyłki apazycyi padčas vybarčaj kampanii. Perspektyvy niezaležnaha hramadztva paśla vybaraŭ. Analizuje palitolah Vital Silicki.
Udačy i pamyłki apazycyi padčas vybarčaj kampanii. Perspektyvy niezaležnaha hramadztva paśla vybaraŭ. Analizuje palitolah Vital Silicki.
“Naša Niva”: Jakija asnoŭnyja ŭroki my vynosim z hetaj kampanii?
Vital Silicki: Pa-pieršaje, abjektyŭna jość peŭny deficyt čakańnia pieramienaŭ u hramadztvie. Ułady ž dziejničajuć niesymetryčna siońniašnim nastrojam ludziej — usia hetaja histeryja, nahniatańnie strachu i zasille idealohii nie apraŭdanyja, na pieršy pohlad, u dačynieńni da stanu hramadztva. Ale heta vielmi prydatnaja dla ŭładaŭ taktyka, bo takija dziejańni ŭ peryjad peŭnaha zacišša, kali hramadztva kančatkova nie “pračnułasia”, dajuć mahčymaść zusim panizić hetaje samaje čakańnie pieramienaŭ.
Pa-druhoje, toje, što nasupierak usim pieraškodam supraciŭ, chaj sabie i nievialiki, isnuje, śviedčyć, što praca z hramadztvam nia vyčarpanaja i maje perspektyvy, niahledziačy na žorstkaść umovaŭ.
Pa-treciaje, pa ŭsim vidno, što Biełaruś pryjdzie da demakratyi ułasnym, nie ŭkrainskim i nie hruzinskim, šlacham.
“NN”: Ci možna skazać, što ciapier užo kančatkova jasna — źmiena ŭłady ŭ Biełarusi elektaralnym šlacham nie mahčymaja?
VS: Adnaznačna.
“NN”: U svaim artykule ŭ “ARCHE” Vy nazvali hetuju kampaniju “zaručeńniem haranta kanstytucyi ŭsienarodnaj padtrymkaj”, a nia vybarami. Ci možna śćviardžać, što apazycyja sarvała plany ŭładaŭ? Ci ŭłady paburyli plany apazycyi?
VS: Apazycyja pakul nie pierakanała hramadztva, navat nastrojenuju stanoŭča da pieramienaŭ jaho častku, što Łukašenka nia zdolny vyjhrać vybary ŭ luby sposab, što z dapamohaj falsyfikacyjaŭ, što ŭ česnaj i adkrytaj baraćbie. I heta jość adnoj ź jaje hałoŭnych prablemaŭ, bo heta bje pa daviery da apazycyi z boku jaje prychilnikaŭ.
Hałoŭnaj ža pieramohaj apazycyi ŭ hetaj kampanii liču razbureńnie mitu pra biezalternatyŭnaść dziejučaha prezydenta.
“NN”: Jakija perspektyvy ŭ abjadnanaj apazycyi ŭ vypadku mahčymaj parazy na vybarach i na vulicy? Jakimi buduć u takim vypadku pieršyja kroki režymu?
VS: Varta čakać u takim razie, što apazycyjny ruch skocicca da dysydenckich supołak. Treba prysłuchoŭvacca da taho, što časam kaža sam Łukašenka. Jon nieadnakroć abiacaŭ, što takoj apazycyi, jak zaraz, paśla vybaraŭ nia budzie. Choć pry hetym jon zaŭvažaŭ, što “iany sami pierasvaracca”, varta čakać, što apazycyi ŭ hetym dapamohuć. Pakazalnym jość znakavy zvarot da dośviedu Francyi: jašče pierad referendumam 1996 h. Łukašenka ŭzhadvaŭ 7-hadovy termin prezydenctva ŭ Francyi. Na apošnim forumie jon kazaŭ pra toje, što niekatoryja zachodnija krainy, nia hledziačy na ich demakratyzm, nie admaŭlajuć užyć u vypadku čaho nadzvyčajščynu, namiakajučy, vidavočna, na niadaŭnyja francuskija padziei. Adsiul varta čakać usiaho. Navat u dačynieńni da sajuźnikaŭ. Vielmi chutka moža razharecca čarhovy naftahazavy kanflikt z Rasiejaj z vykarystańniem niezaležnickaj rytoryki.
“NN”: Ci zaŭvažyli Vy niejkija źmieny ŭ reakcyjach mižnarodnaj supolnaści ŭ paraŭnańni z 2001 hodam?
VS: Biaździejańnie mižnarodnaj supolnaści za apošnija 5 hod nikolki nie pamianiałasia, usio tyja ž deklaratyŭnyja zaviareńni ŭ padtrymcy niezaležnaha biełaruskaha hramadztva dy zakliki da režymu viarnucca na šlach demakratyi. A prostyja eŭrapiejcy, jak i eŭrapiejskija niaŭradavyja arhanizacyi, padtrymlivali nas zaŭsiody, i nia tolki pierad vybarami.
Kamientary