BIBLIJATEKA
STO BIEŁARUSKICh KNIH XX STAHODŹDZIA
Sjońnia ŭ ahulnym redakcyjnym śpisie najlepšych biełaruskich knih XX st., kudy my zvodzim usie prapanovy našych čytačoŭ, užo kala 650 nazvaŭ. U kancy hodu my nazaviem sto ź ich, jakija nazyvalisia najčaściej.
Apošnija dopisy z svaimi varyjantami čytačy dasłali listoŭna na paštovuju skrynku redakcyi abo praz e-mail na adras: [email protected]. Dźmitry Kaźbiaruk z ZŠA nie nazvaŭ nivodnaha vydańnia z tych, jakich niama ŭ našym ahulnym śpisie, ale dałučyŭ svoj hołas za ŭžo zhadvanyja knihi. A voś Siaržuk Sałaš z Barysava pieraličyŭ ažno niekalki knižak, što nie nazyvalisia raniej. Heta kazki «Ludziej słuchaj, a svoj rozum maj», niadaŭniaje vydańnie — «Pazacenzurny peryjadyčny druk Biełarusi 1971/90» i aŭtarskija knihi Maksima Tanka «Moj kaŭčeh», Pimiena Pančanki «Vysoki bierah», Śviatłany Aleksijevič «Začaravanyja śmierciu», Taciany Proćki «Vyniščeńnie sialanstva» i Alaksandra Łukašuka «Filistovič. Viartańnie nacyjanalista».
Natalla Rubiec ź Miensku dadała: «U krainie rajskaj ptuški» Janki Maŭra, «Baładu ab uralskim tanku» Anatola Vialuhina (heta pieršaja zhadka paeta ŭ našym śpisie) i «Čałaviek z bryljantavym sercam» Leanida Dajnieki.
Spadarynia Raisa Žuk-Hryškievič z Kanady prapanavała ŭklučyć u śpis knihu Vitaŭta Tumaša «Piać stahodździaŭ Skarynijany XVI—XX».
Ananim ź Litvy sto razoŭ nazvaŭ knihu Michasia Ramaniuka «Biełaruskaje narodnaje adzieńnie». Vydańnie vartaje. Ale my nia ŭličvajem ananimnych hałasoŭ i za adnu knihu ŭličvajem tolki adzin hołas.
Akramia nazvanych, treba zhadać jašče dva vydańni, jakija ŭ ahulny śpis uklučyŭ redaktar «Sta knih» (karystajučysia svaim adnym hołasam) — heta dvuchtamovik «Archivy BNR» i kniha Adama Hlobusa «Kojdanava». Knihi novyja i, mahčyma, nie patrapiać u załatuju sotniu, ale dziela abjektyŭnaści musiać być u ahulnym pieraliku.
Siońnia my drukujem tolki viaršyniu Alimpu — tyja knihi, za jakija addadziena 10 i bolej hałasoŭ.
Zrazumieła, što siońnia jašče rana padvodzić kančatkovyja vyniki našaha hałasavańnia, bo praciahvajuć vychodzić knihi, i my atrymlivajem listy z novymi śpisami. Tym nia mienš, užo zaŭvažnaja peŭnaja tendencyja. Nazvanyja vyšej 55 knih naležać piaru 36-ci aŭtaraŭ (plus 3 vydańni kalektyŭnyja, daviedačnyja). Kali ž uziać ahulny redakcyjny śpis, dyk tam hetkaja statystyka jašče bolš pakazalnaja: 650 nazvaŭ, biez kalektyŭnych i daviedačnych — 578, u jakich 290 aŭtaraŭ. Heta značyć, što ŭ rejtynhu knih farmujecca ŭnutrany rejtynh aŭtaraŭ. Voś jak jon vyhladaje na siońnia — sto čatyrnaccać aŭtaraŭ, čyje knihi razam nabrali najbolej hałasoŭ (hł. ahulny śpis źnizu).
Bahdanovič Maksim. Vianok (34)
Bykaŭ Vasil. Znak biady (31)
Karatkievič Uładzimier. Dzikaje palavańnie karala Stacha (29)
Kołas Jakub. Novaja ziamla (27)
Hienijuš Łarysa. Spoviedź (25)
Sahanovič Hienadź. Nieviadomaja vajna (25)
Jermałovič Mikoła. Staražytnaja Biełaruś (24)
Karatkievič Uładzimier. Kałasy pad siarpom tvaim (24)
Kupała Janka. Spadčyna (24)
Taraškievič Branisłaŭ. Biełaruskaja hramatyka dla škołaŭ (24)
Bykaŭ Vasil. Sotnikaŭ (23)
Karatkievič Uładzimier. Čorny zamak Alšanski (23)
Smolič Arkadź. Hieahrafija Biełarusi (22)
Łastoŭski Vacłaŭ. Karotkaja historyja Biełarusi (21)
Ihnatoŭski Ŭsievaład. Karotki narys historyi Biełarusi (20)
Kołas Jakub. Na rostaniach (20)
Kupała Janka. Žalejka (20)
Mielež Ivan. Ludzi na bałocie (20)
Alachnovič Francišak. U kipciuroch HPU (19)
Arsieńnieva Natalla. Pad sinim niebam (19)
Harecki Maksim. Ruń (19)
Maŭr Janka. Paleskija rabinzony (19)
Turonak Jury. Biełaruś pad niamieckaj akupacyjaj (19)
Tarasaŭ Kastuś. Pamiać pra lehiendy (18)
Arłoŭ Uładzimier. Tajamnicy połackaj historyi (17)
Jermałovič Mikoła. Pa śladach adnaho mitu (17)
Karatkievič Uładzimier. Chrystos pryziamliŭsia ŭ Harodni (17)
Vićbič Jurka. Płyvie z-pad śviatoje hary Nioman (16)
Encyklapedyja historyi Biełarusi I i II t. (16)
Harecki Maksim. Dźvie dušy (15)
Karatkievič Uładzimier. Ziamla pad biełymi kryłami (15)
Čaropka Vitaŭt. Imia ŭ letapisie (15)
Łastoŭski V. Padručny rasiejska-kryŭski (biełaruski) słoŭnik (14)
Adamovič A., Bryl Ja., Kaleśnik Uł. Ja z vohniennaj vioski (13)
Bykaŭ Vasil. Ściana (13)
Harun Aleś. Matčyn dar (13)
Harecki Maksim. Historyja biełaruskaj litaratury (13)
Kołas Jakub. Symon-muzyka (13)
Abdzirałovič Ihnat. Adviečnym šlacham (12)
Biełaruś. Encyklapedyčny daviednik (12)
Hienijuš Łarysa. Ad rodnych niŭ (12)
Tkačoŭ Michaś. Zamki Biełarusi (12)
Ciotka. Chrest na svabodu (12)
Aleksijevič Śviatłana. U vajny nie žanočaje abličča (11)
Architektura Biełarusi. Encyklapedyja (11)
Bykaŭ Vasil. Alpijskaja balada (11)
Dajnieka Leanid. Śled vaŭkałaka (11)
Daŭnar-Zapolski Mitrafan. Historyja Biełarusi (11)
Kipiel Vitaŭt. Biełarusy ŭ ZŠA (11)
Łastoŭski Vacłaŭ. Historyja biełaruskaj (kryŭskaj) knihi (11)
Razanaŭ Aleś. Vastryjo strały (11)
Akuła Kastuś. Zmaharnyja darohi (10)
Hilevič Nił. Rodnyja dzieci (10)
Kałubovič Aŭhien. Kroki historyi (10)
Siamaška Jaŭhien. Armija Krajova na Biełarusi (10)
Hety śpis u poŭnaj miery nielha razhladać jak acenku tvorčaści aŭtaraŭ. Rejtynh składzieny vyklučna z hledzišča papularnaści knih, na što ŭ XX st. upłyvała šmat roznych faktaraŭ. Mnohaje ŭ našym vyniku zaležała ad dastupnaści knih — asabliva daŭnich abo zamiežnych, abo siońniašnich «nieaficyjnych». Chtości vydaŭ dvaccać knih, kožnaja ź jakich atrymała adzin hołas, a chtości adnu knihu, za jakuju prahałasavali dvaccać čytačoŭ. Jość tut pra što padumać i vydaŭcam, i raspaŭsiudnikam biełaruskaje knihi...
Taksama važna ŭličvać, što hety śpis nie kančatkovy. Nastupnyja źmieny ŭ rejtynhu «100 biełaruskich knih XX st.» buduć zaležać ad vašych dopisaŭ. Dasyłajcie, kali łaska, svaje prapanovy.
1. Karatkievič Uładzimier 131
2. Bykaŭ Vasil 116
3. Kupała Janka 79
4. Kołas Jakub 72
5. Harecki Maksim 66
6. Łastoŭski Vacłaŭ 51
7. Hienijuš Łarysa 41
8. Jermałovič Mikoła 41
9. Arłoŭ Uładzimier 40
10. Bahdanovič Maksim 37
11. Mielež Ivan 31
12. Tarasaŭ Kastuś 30
13. Razanaŭ Aleś 28
14. Bryl Janka 27
15. Hilevič Nił 27
16. Maŭr Janka 27
17. Adamovič Aleś 26
18. Sahanovič Hienadź 26
19. Taraškievič Branisłaŭ 24
20. Arsieńnieva Natalla 23
21. Smolič Arkadź 22
22. Ciotka 22
23. Alachnovič Francišak 21
24. Dajnieka Leanid 21
25. Aleksijevič Śviatłana 20
26. Vićbič Jurka 20
27. Ihnatoŭski Ŭsievaład 20
28. Baradulin Ryhor 19
29. Turonak Jury 19
30. Čaropka Vitaŭt 19
31. Harun Aleś 16
32. Kaleśnik Uładzimier 15
33. Čorny Kuźma 15
34. Tkačoŭ Michaś 14
35. Daŭnar-Zapolski Mitrafan 13
36. Abdzirałovič Ihnat 12
37. Akuła Kastuś 12
38. Hlobus Adam 12
39. Duboŭka Ŭładzimier 12
40. Kipiel Vitaŭt 12
41. Kałubovič Aŭhien 11
42. Maldzis Adam 11
43. Stralcoŭ Michaś 11
44. Tank Maksim 11
45. Šamiakin Ivan 11
46. Krapiva Kandrat 10
47. Stankievič Adam 10
48. Siamaška Jaŭhien 10
49. Hrachoŭski Siarhiej 9
50. Dalidovič Hienrych 9
51. Žyłka Ŭładzimier 9
52. Losik Jazep 9
53. Mryj Andrej 9
54. Siadnioŭ Masiej 9
55. Ćvikievič Alaksandar 9
56. Adamovič Słavamir 8
57. Adamčyk Viačasłaŭ 8
58. Biadula Źmitrok 8
59. Viadźmak Łysahorski 8
60. Najdziuk i Kasiak 8
61. Stankievič Jan 8
62. Karski Jaŭchim 7
63. Łuckievič Anton 7
64. Łyńkoŭ Michaś 7
65. Paźniak Zianon 7
66. Ułaščyk Mikoła 7
67. Bujło Kanstancyja 6
68. Karpiuk Alaksiej 6
69. Kisialoŭ Hienadź 6
70. Ptašnikaŭ Ivan 6
71. Sałaviej Aleś 6
72. Sačanka Barys 6
73. Citoŭ Anatol 6
74. Ščakacichin Mikoła 6
75. Jucho Jazep 6
76. Janovič Sakrat 6
77. Hajduk Mikoła 5
78. Zarecki Michaś 5
79. Ipatava Volha 5
80. Kahaniec Karuś 5
81. Łojka Aleh 5
82. Niekraševič i Bajkoŭ 5
83. Rubanaŭ Uładzisłaŭ 5
84. Sys Anatol 5
85. Jankoŭski Fiodar 5
86. Broŭka Piatruś 4
87. Butramiejeŭ Uładzimier 4
88. Drańko-Majsiuk Leanid 4
89. Kulašoŭ Arkadź 4
90. Kuprejeŭ Mikoła 4
91. Minkin Aleh 4
92. Pančanka Pimien 4
93. Prančak Leanid 4
94. Sapač Taciana 4
95. Juchnaviec Janka 4
96. Aleksandrovič Ściapan 3
97. Bondar Taisa 3
98. Vitan-Dubiejkaŭskaja Julijana 3
99. Hałavač Płaton 3
100. Hartny Ciška 3
101. Žuk Aleś 3
102. Kaluha Łukaš 3
103. Kaŭka Alaksiej 3
104. Łučyna Janka 3
105. Makajonak Andrej 3
106. Maksimiuk Jan 3
107. Nikałajeŭ Mikoła 3
108. Novik-Piajun Siarhiej 3
109. Pietručuk Vasil 3
110. Pušča Jazep 3
111. Rahač 3
112. Sipakoŭ Janka 3
113. Sokałaŭ-Vojuš Siaržuk 3
114. Jadvihin Š. 3Kryt.
Novyja knihi, dasłanyja ŭ redakcyju
V.Chomčanka. Čyrvonyja jahady: Apaviadańni: Dla małodšaha školnaha vieku/ Układ. N.Minkievič. Mastaki K.Rakicki, A.Zvanaroŭ. — Miensk: Junactva, 1999. — 431 s.: ił. — (Školnaja biblijateka). — Nakład 27000 as. ISBN 985-05-0264-9
Ekanamičnaja historyja Biełarusi: Navučalny dapamožnik: 3-je vyd., dapoŭnienaje i pierapracavanaje/ V.Hałubovič, R.Jermaškievič, H.Buščyk dy inš.; Pad. red. praf. V.Hałuboviča. — Miensk: VP «Ekaperspektyva», 1999. — 454 s. — Nakład 4000 as. ISBN 985-6102-47-2
Hetaja kniha ŭ svaim trecim vydańni vychodzić, u adroźnieńnie ad papiarednich, u ćviordaj vokładcy. U raździele pra peryjad «rynkavaha sacyjalizmu» kanstatujecca «istotny ŭzrost» usich halin pramysłovaści.
Encyklapedyja historyi Biełarusi: U 6 t. T. 5. M — Pud/ Biełaruskaja encyklapedyja; Redakcyjnaja kalehija: H.Paškoŭ (hał. red.) dy inšyja; Mastak E.Žakievič. — Miensk: Biełaruskaja encyklapedyja, 1999. — 592 s.: ił. — Nakład 10000 as. ISBN 985-11-0141-9
Hety tom mieŭsia być vydadzieny jašče ŭ traŭni. U vydaviectvie paabiacali, što naleta ŭvieś prajekt budzie skončany. Drobnyja niepryjemnaści: «hierb «Pahonia» imknulisia adradzić na terytoryi, akupavanaj niemcami, biełaruskija kalabaranty» ci «Naša słova»… vydajecca ad listapadu ŭ Lidzie… jak štotydniovaja hazeta dla dziaciej starejšaha vieku» kampensujucca paviedamleńniami ab tym, što «dyrektar Nacyjanalnaha navukova-aśvietnaha centru imia F. Skaryny — Adam Maldzis», a hazeta «Naviny» jašče byccam vychodzić… Čytačy encyklapedyi daviedajucca, što pavodle papiarednich źviestak apošniaha popisu nasielnictva nas stała na 114 tysiačaŭ mieniej, a 4% viaskoŭcaŭ pieravandravali ŭ horad. Usio heta na dobraj papiery ź vialikaj kolkaściu ilustracyjaŭ, kaštuje 1070 tys. u vydaviectvie, u kniharniach na 300 tys. daražej.
Priedstavitielnaja diemokratija v Biełarusi. Mieždunarodnyje parłamientskije orhanizacii/ V.Tieležnikov, A.Tichomirov, I.Šavruk, T.Jevmienova. — Miensk: KC «RAJ», 1998. — 176 s. — (Seryja: Instytuty dziaržaŭnaha kiravańnia i mižnarodnaje supracoŭnictva). — Nakład 10000 as. ISBN 985-6549-01-9
U knizie razhladajucca orhany zakanadaŭčaje ŭłady, što dziejničali ŭ Biełarusi ci dziejać dahetul — ad haradzkich viečaŭ da nacyjanalnych schodaŭ. Asabliva šmat infarmacyi pra apošnija.
Čytaŭ knihi Viktar Muchin
niekamercyjny prajekt ZAT “Sotvar”
Knižki, kasety — poštaj
Biełaruski histaryčny ahlad. Tom 5. Sšytak 2(9) — 550 tys.r.
Ivan Bursaŭ. Try viazki pa try kazki (kazki dla dziaciej) —187 tys.r.
Viačka Cieleš. Harady Biełarusi na starych paštoŭkach — 1100 tys.r.
Francišak Kušal. Sproby stvareńnia biełaruskaha vojska — 620 tys.r.
Kastuś Kalinoŭski. (Z seryi “Biełaruski knihazbor”) — 650 tys.r.
Vietkaŭski muzej narodnaj tvorčaści, albom — 860 tys.r.
Mikoła Jermałovič. Staražytnaja Biełaruś. Vilenski peryjad — 200 tys.r.
i jašče 48 knižak, a taksama videakasety z multfilmami dla dziaciej i aŭdyjokasety dla maleńkich možna atrymać, pieraličyŭšy hrošy zvyčajnym paštovym pierakazam na rachunak ZAT «Sotvar» №3012000000195 u filii 506 AAB “Biełarusbank”, kod 809. U hrafie “Dla piśmovaha paviedamleńnia” napišycie, jakuju kasetu abo knižku Vy zamaŭlajecie.
Pry pieraličeńni hrošaj prośba nie dapłočvać 20 tys.r. da ahulnaha koštu zamoŭlenych tavaraŭ (ich Vy zapłocicie pry atrymańni knižak na pošcie).
Naš adras: 220005, h. Miensk-5, a/s 13, teł.: 228-45-88, faks
228-45-87. Možna zamović poŭny kataloh prapanovaŭ.
