Ciapier, pavodle roznych padlikaŭ, biełarusy vypivajuć na siamju z čatyroch čałaviek 272 butelki ŭ hod. Na dumku hałoŭnaha narkolaha krainy Ŭładzimiera Maksimčuka, u Biełarusi da miljonu hramadzianaŭ zaležać ad alkaholu. U stanie alkaholnaha apjanieńnia ździajśniajecca try čverci zabojstvaŭ, bolš za 60% bojek, što skančvajucca špitalem, 70% zhvałtavańniaŭ, kala 70% razbojaŭ i chulihanstva.
A jak u Eŭropie?
Pavodle dadzienych medykaŭ Eŭrapiejskaha Źviazu, «Eŭropa charaktaryzujecca samymi vysokimi ŭzroŭniami (ad 4,9 da 12,6 ł na dušu nasielnictva) spažyvańnia alkaholu. Nastupstvy hetaha analahičnyja našym — vysokaja śmiarotnaść na darohach, hvałt, złačynstvy. Alkahol adkazny za rańniuju śmiarotnaść i niepracazdolnaść 12% mužčynaŭ i 2% žančynaŭ u EZ». Praŭda, adznačana, što tradycyjnaje spažyvańnie vina ŭ eŭrapiejskich krainach zaŭvažna idzie na spad, u siarednim na 75 miljonaŭ litraŭ u hod.
Formy i metady baraćby
U EZ novaja tendencyja — palityki namahajucca na aficyjnych mierapryjemstvach nia brać u ruki navat šampanskaje. Kab nie farmiravać u śviadomaści ludziej asacyjacyju alkaholu i pośpiechu. Zhodna z eŭrapiejskim planam baraćby z alkahalizmam, planavałasia skaračeńnie spažyvańnia alkaholu na žychara kožnaj eŭrapiejskaj krainy na 25% za piać hadoŭ. U peryjad ad 1995 da 2000 h. Francyja i Italija, zdoleli hetaha dasiahnuć. Eŭrapiejskaja Kamisija prapanavała, naprykład, skaracić vinarobnyja płoščy na 400 tys hiektaraŭ. Zamiest hetaha ŭładalnikam plantacyjaŭ pryznačalisia finansavyja srodki dla pieraprafilavańnia svajoj vytvorčaści albo daterminovaha vychadu na pensiju. U minułym hodzie Eŭrakamisija pryniała Kamunikacyju, u jakoj vyznačanaja stratehija padtrymki dziaržavaŭ‑členaŭ u źmianšeńni škody, źviazanaj z alkaholem. Naprykład, pieratvaryć bolš za 730 młn butylek francuskaha i italjanskaha vina ŭ paliva, myjučyja srodki i dezynfektanty. Na hetuju metu asyhnavana zvyš 130 młn eŭra, a letaś było vydatkavana paŭmiljardu eŭra.
U červieni startuje Forum pa pytańniach alkaholu i zdaroŭja (Alcohol and Health Forum), jaki dapamoža vyznačyć rehulavańnie rynku śpirtovych napojaŭ. Eŭrakamisija zaklikała krainy EZ abmiežavać reklamu alkaholu, asabliva na televizii, pavialičyć padatki na alkahol, patrabavać naniasieńnia na etykietki butelek z mocnymi napojami nadpisaŭ pra ich škodu dla zdaroŭja čałavieka. Ale ŭrady nie śpiašajucca z uviadzieńniem abmiežavańniaŭ.
U Biełarusi ž zmahajucca z alkahalizmam specyfična: sioleta kvoty na vypusk etylavaha śpirtu pavialičanyja na 190 tysiačaŭ dekalitraŭ. Pry hetym isnuje dziaržprahrama dziejańniaŭ pa papiaredžańni i pieraadoleńni pjanstva i alkahalizmu na 2006‑2010 h. Prahrama zasnavanaja, pieradusim, na adukacyjnych pačatkach, na dumku raspracoŭščykaŭ, efektu ad jaje možna čakać praz 15—20 hadoŭ. Ale važny krok da skaračeńnia alkahalizacyi zrobleny — niadaŭna ŭ krainie ŭchvalili zakon, jakim zabaraniajecca reklama piva — televizijnaja i znadvornaja.
***
Dadzienaja publikacyja padrychtavanaja pry sudziejańni Eŭraźviazu i nie abaviazkova adlustroŭvaje aficyjny punkt hledžańnia EZ. Pa dadatkovuju infarmacyju źviartajciesia na sajt www.delblr.ec.europa.eu
