Zorka Vienera

Na śvitanku nad Krapivienskim Polem Bitvy ŭzyšła Zorka Vienera.

Biełarusy, što siadzieli pobač z nami la vohnišča, pra heta nia viedali. Skačać, što my ź Vieraničkaj viedali pra Zorku Maci Suśvietu — budzie zanadta samachvalebna skazana.

My pra jaje tolki zdahadvalijeja, choć i nia nadta čakali Hetaj Padziei. Zmučanyja zamahańniem, uščent źniasilenyja biaz snu, my nie adčuli navat radaści, kali pabačyli na Niebie bujnuju jarkuju Zorku.

“Zorka Maci Suśvietu jość planeta Vienera. U 24-m hodzie planeta hetaja na karotki termin niezvyčajna nabliziłasia ła Ziamli i pramieńnie jejnaje akrapiła Ziamlu, stvaryŭšy šmat novych mahutnych spałučeńniaŭ, jakija daduć vialikija nastupstvy. Šmat žanočych ahmieniaŭ zapaliłasia pad mahutnym pramieńniem”.

Ź lista Aleny Rerych.

Naš Maksim Tank z Łaski Boskaj pisaŭ svaju “Zorku Vieneru” u pradčuvańni Hetaj Padziei. Paety, jany bližej da Nieba. A na Krapivienskim poli, choć i sabralisia tam ludzi tvorčyja, usio ž adčuvałasia viekavaja biełaruskaja pryziemlenaść dy vuzkaść pahladu.

Tolki my vyjšli z Dubrovienskaha aŭtobusa, jak z mašyny, što pilnavała darohu na Šarkaŭščynu, vysunulisia, peŭnie ž kazionnyja vižy i papytalisia: “A vy što, toža beneefaŭcy?” "Nie", — adkazvajem dy šybujem dalej. Užo vidać naš ściah i dym ad vohnišča. Pravina kirujemsia. Paśla vyjaviłasia, što dymiła zvałka pablizu Pola, a Ściah i papraŭdzie byŭ Našym — chiba jaho možna z čym zbłytać?! A vo j pieršyja vajary. Vitajusia “Žyvie Litva!" A jany mnie: “Zdraście”. Paśla musić spachapilisia i zusim užo niaŭpeŭniena movili, što žyvie Biełaruś. I ja cichieńka adkazała, što žyvie. A što budzieš kazać? I z kti tut budzieš vajavać, kali vajaroŭ niama na poli — ni Arłova, ni Puškina, ni

Haličavych charystaŭ. Adzin tolki Mielnikaŭ vysunuŭsia z namiotu i na majo vitańnie "Žyvie Litva" zmaŭčaŭ. Nu, kali ŭžo Mielnikaŭ hetak zbłažeŭ i navat jamu, žyvoj lehiendzie Krapiŭny, i strašna, i ciažka zirnuć na Nieba, kab pabačyć tam Našuju, ale ž i Usichnuju Zorku Vieneru, musić niešta pamierła, kab dać naradzicca niečamu Novamu. Padańni viedama ž, nie pamirajuć, ale treba ŭmieć znachodzić u ichnym zrebji pryhožuju i praŭdzivuju hronku Iściny. Heta dobra, što mužčyny narešcie ŭspomnili, što i Kulikoŭskaja, i Krapivienskaja bitvy, i Baradzino adbylisia 8 vieraśnia. Ale našto prypisvać sabie słavu? Tym bolš vajskovu, tym bolš biełaruskuju? Dobryja rečy kazaŭ unijacki śviatar ź Vitebsku, čytajučy Evanhiele la kryža: chto prynižany na ziamli, na Niebie ŭċvialičany budzie. Va ŭsich hetych bitvach pieramoha była atrymana małym likam. ale vialikim paŭstałym ducham. Maci Suśvietu stajała pry tych bitvach, bo vyznačalisia tam narodnyja losy. Los našaha narodu, usiaje našaje Ziamli vyznačajecca i ciapier. Moža astatni raz. Idzie Bitva Śviatła i ciemry, i nima ni tataraŭ, ni słavianaŭ, ni maskaloŭ, ni lićvinaŭ, ni francuzaŭ, ni ruskich — jość Śvietłyja i Ciomnyja, i Śvietłyja pieramohuć. I jość niešta bolšaje za słovy, jakija nazyvajuć "movaj" — heta jość Dumka, Duša. Dziakuj Tabie, Ojča, što Vypraviš Ty našuju zahnanuju staronku Adama Mickieviča, jaki ŭzvysiŭ Dumku na Litvie.

I daruj nam, luby Adamie, našaje nievuchva i strach. Zanadta doŭha my byli ŭ niavoli, ale

Nadzieja jość jašče!

Nia viedaju, chto napisaŭ hztyja słovy (mo Aleś Žamojcin?) da Palaneza Ahinskaha, nia čuła ich vykanańnia ale ŭ samatužnym vieršy vyraźniej adčuvajecca duša, čym, skažam, u daskanałym tekście Sokałava-Vojuša. Dzivakavaty biełarus, jon imkniecca ŭźnieści svaju Miłavicu. Heha paśla Ahinskaha, paśla Mickieviča, paśla Bahdanoviča, kali spraŭnaja lićvinskaja vobrać užo nadziejna lažała na niepasłuchmianych pačućciach dzikich kryvičoŭ!

Zorka Vienera ŭzyšła nad ziamloju,

Śvietłyja zhadki z saboj pryviała...

Alesia Narkieviča doŭha šukali, kab uručyć pryz ad radyjo Svabody. Narešcie paprasili paśpiavać jašče raz. I jon znoŭ zaśpiavaŭ. Ale našto hetaja pachavalnaja žałoba pa Biełarusi, kali my ŭsie razam lacim da zor?

Było šmat biełaruskaj papsy, trochi ruskich maciukoŭ, adnojčy čuła poklič: "Žyvie Litva!" Ja nie pajšła na jaho, viedała: toj, chto vynajšaŭ kaštoŭnuju formułu, nia moža vyhuknuć jaje ŭ vakno, bo adna tolki škoła pratnie Prastoru. A znervavany Andruś Mielnikaŭ marna zmahaŭsia ź vietranymi młynami, nakazvajučy nie raskidać plastykavyja butelki dy inšaje śmiećcie na Poli. Nia staŭ śpiavać sa sceny, kolki jaho ni prasili, "Heta my!" Valańcina Korzun i Taciana Vodzič skazali, što jon śpiavaŭ paśla pry vohniščy, kali my ź Vieranikaj užo syšli adtul. Pajšli ŭ haścinny namiot Hienadzia Šepieleva, kali adtul užo vybralisia Aryna Viačorka z Andrusiem. Ulehlisia na hadzinku spačyć pierad darohaj dadomu. Ale amal nie zasnuli, usio hamanili-hamanili ci pra drobiazi, ci pra viečnaść. Vieranička ŭsio pieražyvała, što nia vykazała jak śled padziaki nadziejnamu mužčynu Hienadziu Šepielevu, jaki achinuŭ jaje zamierzłuju, svajoj ciełahrejkaj, a paśla jak dobry baćka, kłapaciŭsia pra jaje tut, u namiocie. Niekali ž, zdajecca, u 99-m, i mianie na Krapiŭnie sahreŭ jahony šyniel. Addanaść — nadzvyčaj redkaja jakaść, mienavita tamu jana tak vyśmiejvajecca ciomnymi ciapier, a ŭ časy inkvizycyi vypalvałasia ahniom. "Ja j pierakryžavacca nia ŭmieju, ale viedaju, što ŭsio ad Boha". Ach luby Hienadź, dy my z taboj adnej viery! Usio budzie dobra! Budzie žyć Našaja Litva-Vola!

My rušyli na aŭtobus da Vopšy, adtul na elektryčku na Miensk, a nad

Krapivienskim polem, jak i nad usioj Ziamloju źziała Zorka Vienera.

Hanna Matusevič, Kojdanava.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0