fota kupalauski.by
fota kupalauski.by
fota kupalauski.by
fota kupalauski.by
fota kupalauski.by
Kamiedyja Maljera, pavodle jakoj stvorany śpiektakl, kali jaje čytaješ, padajecca bieznadziejna sastarełaj.
Kaho ŭ pačatku XXI stahodździa zacikavić pravilny, zanudny tekst časoŭ kłasicyzmu — pra babnika i bluźniera dona Žuana, jaki za svaju raspustu narešcie byŭ pakarany Niebam?
Ale kupałaŭcy bliskuča abvierhli taki piesimizm.
Pa-biełarusku kamiedyju pierastvaryŭ paet Andrej Chadanovič. Dziakujučy jamu, hieroi Maljera razmaŭlajuć žyvoj sučasnaj biełaruskaj movaj.
«Miechanizm čałaviečaha cieła z usimi jaho pryčyndałami», — kaža Shanarel (Viktar Manajeŭ). «Treba z duba lasnucca, kab razmaŭlać sa statujaj», — adznačaje ŭ inšaj situacyi don Žuan (Pavieł Charłančuk).
Pastaviŭ «Dona Žuana» režysior Anatol Praŭdzin z SanktPieciarburha — jaho zaprasiŭ u Minsk kiraŭnik Kupałaŭskaha Mikałaj Pinihin. Praŭdzin pieranios dziejańnie pjesy ŭ naš čas. Jak vyjaviłasia, dziela hetaha treba było tolki krychu asučaśnić kaściumy hierojaŭ i kanflikt. I nakolki suhučnyja ź siońniašnim dniom słovy Maljera, napisanyja ŭ 1665 hodzie! A manałoh dona Žuana pra kryvadušša («Prykrylisia dabradziejnaściu i robiać hniusnaści») dyk naŭprost prymušaje zhadać pra nabalełaje.
Don Žuan u śpiektakli pakazany jak typovy «mažor».
Samazakachany narcys, jon uvažliva sočyć za svaim vyhladam. Heta padkreślivajecca ŭ scenie z haściami: niahledziačy na ich prychod, don Žuan praciahvaje rabić sabie masku.
Cyničny i biessaromny ŭ svajoj abajalnaści i maładości, hieroj Charłančuka ź lohkaściu spakušaje i vytančanuju arystakratku Elviru (Julija Špileŭskaja), i niedarečnuju durničkusialanku Šarłotu (Kaciaryna Alejnikava). Jamu pryjemny sam praces.
Žyćciovaja fiłasofija dona Žuana bačnaja ŭ razmovie z žabrakom (Arnold Pamazan): na prośbu taho pra miłaścinu hałoŭny hieroj adkazvaje, što jaje treba zarabić bluźnierstvam. U jaho cyničnym śviecie niama miesca sumleńniu, a hrošy hrajuć hałoŭnuju rolu. U sučasnym kino takich hierojaŭ śviet, i, što cikava, ź ich mnohija vyklikajuć simpatyju. Charłančukoŭ don Žuan dazvalaje adkinuć vykručanuju maral i pabačyć zło ŭ abliččy zła. Mahčyma, syhrać hety vobraz tak pierakanaŭča Charłančuku dapamoh nie tolki jaho talent, ale i jaho pratestantyzm.
U viersii Anatola Praŭdzina don Žuan pastupova nabyvaje rysy pačvary, jon dasiahaje mety lubymi srodkami.
Jon manipulatar ludźmi i demahoh, jon sieje vakoł pakuty i śmierć. Sielanin Pjero, u jakoha hieroj dziela zabavy adbivaje niaviestu, skančaje žyćcio samahubstvam. Handlara Dymanša, pazyčyŭšy ŭ jaho hrošy, don Žuan pałochaje da śmierci (u Maljera takoha siužetnaha pavarotu niama).
Sa svaimi słužkami, jakija apranuty ŭ skuranyja kurtki i biercy, don Žuan teraryzuje navakolle i ŭsio bolš nahadvaje kiraŭnika bandy z kryminalnaha sieryjała — mahčyma, režysior i skarystaŭ hety vobraz, bo jon sučasnamu hledaču jasny.
Cikava, jak źmianiajecca vobraz Shanarela (Viktar Manajeŭ), słuhi dona Žuana. (Ach, heta Manajeŭ — viečny słuha.)
Jon spačatku vystupaje antypodam haspadara, zaklikaje jaho schamianucca, viarnucca da chryścijanskich prykazańniaŭ. Ale pakazalny finalny manałoh Shanarela: nivodnaja śmierć, jakaja adbyłasia pa ich vinie, nie zasmučaje słuhu. Hieroj Manajeva padkreślivaje zhubnaść supracoŭnictva sa złom. Niemahčyma chadzić pa hrazi i nie ŭkvecacca.
Sceničnaje adzieńnie «bryhady» dona Žuana vyrašanaje praz brutalnyja čyrvony i čorny kolery (mastak pa kaściumach Valancina Praŭdzina). A voś ubory dona Ałonsa i dona Łuisa (bratoŭ Elviry, jakija źbirajucca pomścić za źniavažany honar siastry), naadvarot, pradstaŭlenyja ŭ miakkich tanach (bieły, błakitny, šery). Hetyja hieroi i sami miakkija i biaskryŭdnyja, śmiešnyja ŭ svajoj biezdapamožnaści suprać chama i cynika. Sproby kampramisu ź im zhubnyja: don Žuan prosta ździekujecca z bratoŭ, razmaloŭvajučy ich, niby błaznaŭ u cyrku.
Finał śpiektakla — što ŭ časy Maljera, što siońnia, — toj samy: kali hramadstva nie moža dać rady niahodnikam, zastajecca čakać tolki boskaj kary.
Hibiel dona Žuana pakazanaja malaŭniča. Jon paciskaje ruku kamandoru — i ŭvieś pačynaje pałać, niby ad vohnišča. Da pamirajučaha niahodnika padychodzić anioł i ŭstaŭlaje ŭ jaho vopratku ružy, nibyta na pachavańni.
Kali don Žuan kanaje, vychodzić Shanarel i rospačna pytajecca: dzie maje hrošy?
Nastupnyja premjery «Don Žuana» — 8, 9 i 30 krasavika.
