185 гадоў таму нарадзіўся Францішак Багушэвіч — адзін з пачынальнікаў новай беларускай літаратуры
Але чаму ён узяў сабе такі дзіўны псеўданім — Мацей Бурачок?
Францішак Багушэвіч прыйшоў на свет 21 сакавіка 1840 года ў фальварку Свіраны пад Вільняй (сёння вёска на мяжы з боку Літвы).
У 1863 года ён удзельнічаў у Паўстанні Каліноўскага і нават быў паранены, хаваўся ад царскіх карнікаў ва Украіне. Пасля амністыі вярнуўся ў Вільню і заняўся адвакацкай практыкай.
Працаваў у судовай палаце акруговага суда. Асноўнымі кліентамі яго былі сяляне і гарадская бедната. Менавіта ў віленскі перыяд разгарнулася яго літаратурная і публіцыстычная дзейнасць.
Багушэвіч стаў адным з пачынальнікаў новай беларускай літаратуры — у 1891 г. у Кракаве выходзіць першы зборнік «Дудка беларуская» пад псеўданімам Мацей Бурачок. Багушэвіч быў тыповым прадстаўніком дэмакратычнай інтэлігенцыі, які апекаваўся лёсам працоўнага беларускага народа. Уся яго творчасць утрымлівала моцныя матывы нацыянальнага адраджэння.
Ён пісаў і друкаваў свае творы лацінкай, і гэта менавіта яму належыць заклік шанаваць беларускую мову, «каб не ўмёрлі».
Але чаму ён узяў сабе такі дзіўны псеўданім — Мацей Бурачок?
Няўжо паэт-будзіцель абраў сабе псеўданім у гонар вядомага ўсім карняплода, з якога можна прыгатаваць смачную і карысную салату? Зусім не.
Даследчык і літаратуразнаўца Уладзімір Содаль выявіў, што даўней у беларускіх храмах карысталіся падсвечнікамі з бурачкоў. У маладых, акруглых бурачках выразалі адтуліны і ставілі ў іх свечкі.
Таму Багушэвічаў Бурачок, хутчэй за ўсё, азначае падсвечнік і становіцца ў адзін шэраг з такімі імёнамі, як Янка Лучына і Карусь Каганец.
І цікавы факт: натуральна Багушэвіч не меў ліцэнзіі на кнігагандаль, але ў яго быў сябра Зыгмунт Нагродзкі, які прадаваў «Смык беларускі» ў сваіх крамах разам з сячкарнямі.
Каментары