Spartsmien hoda i hałoŭny jabaćka, kłasiki i vajary, pašparty i seks-skandały — asnoŭnyja ludzi i padziei 2023 hoda
Hety hod prynios horkija straty. Razam z tym byli tyja, chto nas natchniaŭ, śmiašyŭ, ździŭlaŭ i prymušaŭ vyhuknuć: dy nie moža być! «Naša Niva» padvodzić vyniki.
24.12.2023 / 15:54
Patrasieńnie hoda — śmierć Alesia Puškina
Mastak Aleś Puškin pamior u niavoli 11 lipienia. U balnicu chutkaj dapamohi Hrodna palitviaźnia pryvieźli z turmy nieprytomnym, z zapuščanaj prabadnoj jazvaj, uratavać jaho było niemahčyma.
Puškin byŭ asudžany na piać hadoŭ kałonii pa abvinavačvańni ŭ ździeku ź dziaržaŭnych simvałaŭ (artykuł 370 KK) i raspalvańni varožaści (častka 3 artykuła 130 KK). U jaho zastalisia čaćviora dziaciej.
Aleś Puškin byŭ adnym z samych značnych sučasnych pierformieraŭ i ikanapiscaŭ Biełarusi. Samy jarki jaho pierformans — vazok z hnojem, jaki ŭ lipieni 1999 hoda jon prykaciŭ da Administracyi Łukašenki. Aleś raskidaŭ hnoj, a navierch devalvavanyja rubli i Kanstytucyju, i ŭsio heta prakałoŭ viłami.
Marafon hoda — marafon salidarnaści
Padčas anłajn-marafona «Nam nie ŭsio adno!» udałosia sabrać 574 tysiačy jeŭra (paśla spłaty kamisii zastałosia 545 tysiač jeŭra). Hetyja hrošy — na padtrymku palitviaźniaŭ i ich siemjaŭ, a taksama tych, chto vyjšaŭ z-za krataŭ. Srodki raźmiarkoŭvali siarod 13-ci fondaŭ — partnioraŭ akcyi, a jany ŭžo pieradavali ich niepasredna tym, chto maje patrebu.
Ułady adreahavali na hetu chvalu salidarnaści — kryminalnaj spravaj na 60 arhanizataraŭ i ŭdzielnikaŭ marafonu.
Dobraachvotniki hoda — Dzianis Urbanovič, Mirasłaŭ Łazoŭski
Z4-hadovy Dzianis Urbanovič z pazyŭnym «Vaŭkałak» vajuje ŭ bataljonie «Vołat» pałka imia Kastusia Kalinoŭskaha. Jon kamanduje šturmavoj hrupaj. Za čas vajny jon pieranios piać ranieńniaŭ, apošniaje ŭ vieraśni. Ale były «maładafrontaviec» usio adno viartajecca na front — budzie vučyć navabrancaŭ.
Dzianis Urbanovič. Fota: asabisty albom Dzianisa Urbanoviča
Zasnavalnik «Biełaha lehijona» Mirasłaŭ Łazoŭski zahinuŭ pry abaronie Bachmuta 16 maja 2023 hoda. Jon prykryvaŭ evakuacyju paranienych — canoj ułasnana žyćcia. Jamu było 49 hod. Razam ź im u toj apieracyi zahinuli jašče čatyry vajary.
U Kijeŭ Łazoŭski pierajechaŭ paśla pratestaŭ 2020 hoda. U dobraachvotnickim bataljonie «Vołat» jon vajavaŭ pad pazyŭnym «Myš».
Usiaho z 2022 hoda, baroniačy Ukrainu, zahinuła 36 biełaruskich dobraachvotnikaŭ. Nie ŭsie imiony viadomy hramadskaści, bo svajakoŭ vajaroŭ u Biełarusi presujuć siłaviki.
Pastanoŭka hoda — teraryst u paryku
U sakaviku pa ANT pakazali siužet pra terarysta Łamakina, jaki nibyta rychtavaŭ terakt. Pa lehiendzie jaho zakinuli z Polščy, asieŭ jon u Hrodnie i tam, u paryku i akularach, zakupaŭ u kramach nieabchodnaje dla «teraktu». Na TB pakazali navat, jak uzbrojenyja bajcy KDB brali jaho na kvatery — Łamakin zahinuŭ pry pierastrełcy.
«Łamakin» u paryku. Skrynšot siužeta BT
Ale što ž adbyłosia nasamreč? Najbolš vierahodnaja viersija — adno ź siłavych viedamstvaŭ zakinuła svajho ahienta ŭ Hrodna, kab pravieryć miascovych siłavikoŭ. Łamakin u realnaści — niekali supracoŭnik KDB, hramadzianin Biełarusi Alaksiej Zacharaŭ. Šturmavali pustuju kvateru, tamu nichto nie zahinuŭ. Ale, imavierna, niechta staŭ śviedkam pravierki i źniaŭ na videa toje, što pabačyŭ. Hetaje videa trapiła ŭ sieciva, dziaržaŭnyja ŚMI vymušanyja byli dać infarmacyju pra stralaninu, a čekistam daviałosia prydumlać viersiju padziej dla hramadstva, bo darohi nazad užo nie było.
Opiera hoda — «Dzikaje palavańnie karala Stacha»
Opieru ŭ Łondanie na scenie teatra «Barbikan» pastavili Mikałaj Chalezin i Natalla Kalada. Muzyku da pastanoŭki napisała Volha Padhajskaja, libreta — Andrej Chadanovič. Opiera trapiła ŭ śpis najcikaviejšych śpiektaklaŭ vosieni pa viersii haziety The Guardian.
«Hatyčny nuar Biełaruskaha Svabodnaha teatra, zasnavany na ramanie Uładzimira Karatkieviča 1964 hoda», — apisvała brytanskaje vydańnie.
Scena z pastanoŭki. Fota: Barbican theatr
Mikałaj Chalezin i Natalla Kalada byli hanaravanyja zvańniem členaŭ Ordena Brytanskaj impieryi za zasłuhi pierad teatram u honar dnia naradžeńnia karala ŭ 2023 hodzie.
Debiut hoda — sieryjał «Pracesy»
Biełaruskija sieryjały — redkaja źjava. Tamu «Pracesy», źniatyja kupałaŭcam Michasiom Zujem i režysioram Andrejem Kašpierskim razam z «Biełsatam», — padzieja ŭ biełaruskim kino.
Amapaviec prynosić telefon z «pravasudździem» u «kamieru». Kadr ź sieryjała «Pracesy»
Čatyry sieryi ŭ žanry absurdysckaj trahikamiedyi raskazvajuć roznyja historyi — jak u izalatarach skončylisia miescy i siłaviki zabirajuć asudžanych dadomu, jak dziaciej vodziać na ekskursii ŭ KDB, jak čynoŭnikam śnicca pachavańnie hałoŭnaha ŭ krainie, jak maci, jakaja baicca za syna na vučeńniach i kaža pra vajnu, pierakonvajuć, što syna ŭ jaje niama.
Dykpik hoda — Aleh Hajdukievič
«Nie prastytutka», «supiernaturał» i «palityčny cnatliviec» łukašenkaŭskaha parłamienta sioleta adznačyŭsia fotkaj erahavanaha čelesa, jakaja źjaviłasia ŭ jaho telehram-kanale. Aleh Hajdukievič apraŭdvaŭsia, što jaho ŭzłamali, ale ruka na zdymku była zanadta padobnaja da jaho. Da adkaznaści za raspaŭsiud parnahrafičnaha kantentu deputata, kaniečnie, nichto nie pryciahnuŭ.
Dyviersija hoda — Mačuliščy
Skrynšot videa BT
26 lutaha 2023 hoda na aeradromie Mačuliščy dva drony paškodzili vielmi kaštoŭny rasijski samalot dalniaj raźviedki DRŁV A-50. Jon vykarystoŭvaŭsia dla naviadzieńnia rasijskich rakiet na celi va Ukrainie. Vyniki hetaj dyviersii supiarečlivyja: samalot byŭ padarvany ŭ dvuch miescach, ale mnohim heta kaštavała svabody.
Prapahanda pakazała samalot tolki praź niekalki dzion, zdymali jaho pozna ŭviečary. Paźniej samalot pierahnali na ramont u Rasiju.
Alaksandr Azaraŭ spačatku zajaviŭ, što da dyviersii datyčny ŭdzielniki płana «Pieramoha», a ŭsie vykanaŭcy ŭ biaśpiecy za miažoj. U vakolicach Minska prajšli abłavy, zatrymali ŭkrainca Mikałaja Švieca, jakoha ŭłady źviazvali z SBU. Usiaho, jak kazali na TB, było kala 20 zatrymanych — na mnohich zaviali kryminalnyja spravy. Tolki praź niekalki miesiacaŭ Azaraŭ raskazaŭ, što hetu apieracyju jany sapraŭdy pravodzili razam z ukraincami.
Raskoł hoda — «Bajpoł» i «Biełpoł»
Abjadnańnie byłych siłavikoŭ raspałasia ŭ červieni 2023 hoda. Spačatku Alaksandr Azaraŭ zajaviŭ, što straciŭ dostup da jutub-kanała i sacsietak arhanizacyi. Abvinavaciŭ u hetym Maćvieja Kuprejčyka, jaki raniej admoviŭsia prajści palihraf. Toj zajaviŭ, što vyhnali akurat Azarava z-za taho, što nie płaciŭ supracoŭnikam apošnim časam i nie pakazaŭ finansavaj spravazdačy.
U vyniku arhanizacyj stała dźvie. U «Bajpole» zastalisia Azaraŭ i Stanisłaŭ Łupanosaŭ. U novastvoranym «Biełpole» — Kuprejčyk, Uładzimir Žyhar i inšyja, paźniej da ich dałučyŭsia Andrej Astapovič, jaki raniej sychodziŭ z abjadnańnia.
Zakon hoda — zabarona mianiać pašparty za miažoj
U vieraśni 2023 hoda Łukašenka padpisaŭ ukaz, jaki istotna ŭskładniŭ žyćcio biełarusam, što źjechali. Ciapier MZS (i, adpaviedna, dypmisii) bolš nie vydajuć i abmieńvajuć pašparty za miažoj. Afarmlać uhody z majomaściu i vykonvać peŭnyja administracyjnyja pracedury možna tolki pry asabistaj prysutnaści ŭ Biełarusi abo na asnovie davieranaści, vydadzienaj u našaj krainie.
Absurd hoda — Siarhiej Aŭtuchovič-Zasłaŭski
Zasłaŭski z namieśnikam ministra ŭnutranych spraŭ, hienierałam Dźmitryjem Karziukom
Jabaćka lejtenanta Šmita — tak možna acharaktaryzavać hetaha piersanaža. Spačatku jon, namieśnik Dźmitryja Paŭličenki ŭ asacyjacyi vieteranaŭ śpiecnaza, trapiŭ na Akreścina. Šok u šerahach łukašystaŭ! Ale dalej — bolej. Akazałasia, što Siarhiej Zasłaŭski (u minułym Aŭtuchovič) — šmatrazova sudzimy recydyvist. Ale ŭ sistemie heta prahledzieli.
A psieŭdaśpiecnazaviec tym časam pravodziŭ pryzyŭnikoŭ u vojska, cisnuŭ ruki milicejskim hienierałam i łukašenkaŭskim ministram, abdymaŭsia z Bałabam.
Z 2020 hoda Zasłaŭski sabraŭ ceły ikanastas padziak i hramat ad siłavych struktur Biełarusi. Jon pravodziŭ sieminary dla rabotnikaŭ MUS i Minabarony pa ŭsioj krainie.
Kłasik-ekstremist hoda — Vincent Dunin-Marcinkievič
Spačatku ekstremisckimi pryznali dva vieršy, jakija prypisvajuć Duninu-Marcinkieviču — «Płynuć viatry» i «Hutarka staroha dzieda». A paśla i dvuchtomnik kłasika, jaki vyjšaŭ u dziaržaŭnym vydaviectvie «Mastackaja litaratura» (układalnikam byŭ Jazep Januškievič).
Dunin-Marcinkievič — nie adziny piśmieńnik, čyju tvorčaść sioleta pryznali ekstremisckaj. Taki ž status nabyli zborniki Uładzimira Niaklajeva, Łarysy Hienijuš, Natalli Arsieńnievaj i Lidzii Arabiej.
Žanićba (i, mahčyma, razvod) hoda — Słava Kamisaranka
Navina pra viasielle viadomaha stendap-komika stała niečakanaj. Ale ščaście maładych było niadoŭhim. Jak akazałasia, Słava Kamisaranka nie viedaŭ, što jaho žonka — byłaja vebkam-madel. Padman jaho niepryjemna ŭraziŭ.
Fota: instahram niaviesty Julii
«U hetaj situacyi žudasna ŭsio, pra hetu situacyju źnievažalna kazać, ale maŭčać pra jaje, napeŭna, jašče bolš źnievažalna. (…) Nie, ja pra heta ničoha nie viedaŭ, a kali ja daviedaŭsia i spytaŭ, mnie ŭsio roŭna schłusili», — napisaŭ Kamisaranka.
Žonka (mahčyma, užo byłaja) Julija Šaškova paźniej źmiaściła post u sacsietkach, što niekalki tydniaŭ sapraŭdy zajmałasia vebkamam i daŭno daravała sabie tuju pamyłku.
Miaciežnik hoda — Jaŭhien Pryhožyn
Fota: Vladimir Alexandrov/Anadolu Agency via Getty Images
Kiraŭnik PVK «Vahnier» mnohich ździviŭ, kali ŭ červieni zładziŭ pachod na Rasiju. U haradach najmitaŭ horača vitali, a ministerskija vajskovyja načalniki RF vyhladali razhublenymi. Vahnieraŭcy za dzień prajšli Rastoŭ, Varoniež, ale za 200 kiłamietraŭ da Maskvy spynilisia, «razumiejučy ŭsiu adkaznaść za toje, što budzie pralita ruskaja kroŭ z adnaho z bakoŭ». Miaciež skončyŭsia hetak ža niečakana, jak i pačaŭsia.
«Kampramis miž Pucinym i Pryhožynym dasiahnuty pry pasiarednictvie Łukašenki», — adrapartavali tady biełaruskija ŭłady.
Paśla miaciažu Pryhožyn z častkaj vahnieraŭcaŭ pierabraŭsia ŭ Biełaruś, u łahier pad Asipovičami — pad harantyi Łukašenki. Vahnieraŭcy navučali biełaruskich vajskoŭcaŭ.
Čaho vartyja tyja harantyi, usie pabačyli 23 žniŭnia, kali samalot z Pryhožynym i kamandziram «Vahniera» Dźmitryjem Utkinym raźbiŭsia ŭ Ćviarskoj vobłaści. Heta zdaryłasia prykładna za 50 kiłamietraŭ ad vałdajskaj rezidencyi Uładzimira Pucina.
Častka vahnieraŭcaŭ, vyhladaje, dahetul zastajecca ŭ Biełarusi. Na niadaŭnim pakazalnym vystupleńni atrada śpiecpryznačeńnia «Tarnada» ściah PVK visieŭ na fłahštoku razam ź dziaržściaham Respubliki Biełaruś i ściaham śpiecnaza.
Jabaćka hoda — Volha Bondarava
Śpis taho, z čym zmahajecca prarasijskaja infakazačka, biaskoncy. Jana atakuje ŭsio biełaruskaje, a taksama toje, što sama vyznačaje «zachodnim» i «destruktyŭnym». Joj jość sprava da taho, chto jak adziavajecca, jakuju rekłamu zdymaje, jakuju muzyku ŭklučaje. Bondarava z prychilnikami raspačała baraćbu z łacinkaj u biełaruskich haradach (ciapier zamiest jaje — ruskaja mova). Pa jaje navodcy prybrali pomnik Łarysie Hienijuš u Zelvie.
Svajoj aktyŭnaści Bondarava dapiakła i niekatorych jabaciek. Aktyvistka hrodzienskaj «Biełaj Rusi» Śviatłana Varanica nie raz vykazvałasia suprać infakazački. A homielski pravakatar Jaŭhien Katlaroŭ zvaniŭ jaje patrolić.
Pamiłavańnie hoda — Raman Pratasievič i Safija Sapieha
Pratasievič i Sapieha paśla pamiłavańnia. Fota: BiełTA
Hučnaja historyja Pratasieviča i Sapiehi pačałasia ŭ mai 2021 hoda, kali ŭ Minsku prymusova pasadzili samalot Ryanair, a ich aryštavali.
Pratasievič byŭ asudžany 3 maja na 8 hadoŭ kałonii ŭzmocnienaha režymu pa spravie Nexta, ale jaho pakinuli pad chatnim aryštam da momantu ŭstupleńnia prysudu ŭ siłu. 16 maja jaho pamiłavali. Praz kamisiju pa viartańni ŭ Biełaruś pryjechała maci Pratasieviča, jakaja žyła ŭ Polščy.
7 červienia pamiłavali Safiju Sapiehu (jaje asudzili 6 maja da šaści hadoŭ kałonii za źliŭ danych siłavikoŭ). Paśla hetaha jana vyjechała ŭ Rasiju.
Na vychadzie z kałonii Safiju sustrakaŭ hubiernatar Prymorskaha kraja. Paśla jon raskazvaŭ, jak razam z Łukašenkam sprabavaŭ ažanić Pratasieviča z Sapiehaj.
Čynoŭnik dla bićcia hoda — Raman Hałoŭčanka
Raman Hałoŭčanka ŭ Łukašenki na naradzie. Fota: BiełTA
Sioleta Łukašenka pahražaŭ adpravić premjer-ministra ŭ adstaŭku i nie raz rabiŭ jamu vymovu — za niezadavalniajučyja vyniki ŭ ekanomicy, za dezinfarmacyju, za karupcyju na małočnych zavodach.
U žniŭni Łukašenka zahadaŭ vyklikać Hałoŭčanku z adpačynku, bo zastaŭsia niezadavolenym dakładami pra situacyju ŭ adukacyi i chacieŭ spynić «vakchanaliju pry arhanizacyi ŭstupnaj kampanii».
Najchutčej, usio dla taho, kab pakazać narodu: hałoŭnyja vinoŭniki drennaha žyćcia — čynoŭniki, jakija nie vykonvajuć mudrych ukazańniaŭ Łukašenki.
Pasadka hoda — Ihar Bryło
Ihar Bryło. Fota: Minsielhascharč Biełarusi
«Małočnaja sprava» dla pamočnika Łukašenki pa Viciebskaj vobłaści skončyłasia zatrymańniem. Były ministr sielskaj haspadarki Ihar Bryło źnik z pracoŭnaha miesca ŭ listapadzie.
Ułady jaho zatrymańnie nie kamientavali. Ale paźniej paviedamili, što Bryło zvolnieny z pasady.
Pa «małočnaj spravie» za karupcyju zatrymali kiraŭnictva niekalkich zavodaŭ. Jaje centralnym fihurantam staŭ hienieralny dyrektar mahiloŭskaha AAT «Babuškina krynka» Hienadź Skitaŭ. Bryło raniej pracavaŭ ź im i byŭ u siabroŭskich adnosinach.
Spartsmien hoda — Illa Škuryn
Kab pieraličyć biełaruskich futbalistaŭ u jeŭrapiejskich čempijanatach vyšejšaha dyvizijona chopić palcaŭ abiedźviuch ruk. I 24-hadovy Illa Škuryn, jaki ŭ 2020-m adnaznačna vystupiŭ suprać hvałtu, — naša samaja hałoŭnaja zorka.
Instahram FK «Stal»
Siezon 2022-2023 jon pravioŭ u «Makabi» ź Pietach-Cikvy (kamanda druhoha dyvizijona) i dapamoh kłubu vyjhrać turnir i viarnucca ŭ elitu izrailskaha futboła.
Uletku Škuryn vyrašyŭ viarnucca ŭ Polšču i pasprabavać pierazapuścić hety etap u svaim žyćci (hod tamu ŭ «Rakuvie» ŭ jaho ničoha nie atrymałasia).
Illa staŭ nie tolki hałoŭnym bambardziram padkarpackaj «Stali», jon na siońnia druhi bambardzir Ekstraklasy (vyšejšaj lihi polskaha futboła) i dapamahaje zdabyvać kłubu važnyja ački. Niezdarma jon byŭ najlepšym futbalistam listapada ŭ Polščy.
Škada, što my pakul nie pabačym jaho za zbornuju. Illa kateharyčna admoviŭsia hulać za nacyjanalnuju družynu, pakul krainaj kiruje Łukašenka.
PVK hoda — «PVK Rodan»
Da pryvatnych vajennych kampanij heta padletkavaja subkultura nijakaha dačynieńnia nie mieła. Heta supolnaść niefarmałaŭ i amataraŭ anime, jakija nosiać štany ŭ kletku, doŭhija vałasy, a taksama cišotki z vyjavami pavukoŭ i ličbaj 4, što i adsyłaje da anime. Adnak milicyja žorstka razhaniała lubyja schodki.
U Homieli ŭ lutym, naprykład, zatrymali 200 fanataŭ hetaj subkultury, 183 ź jakich byli niepaŭnaletnimi (paśla padletkaŭ pieradali baćkam).
«Budźcie hatovy, što vy pacierpicie fizična», — tak vilejskaja milicyja adachvočvała moładź ad schodak «PVK Rodan».