Мара аб «цудоўнай Расіі будучыні» можа памерці — Зыгар
Пасля скандалу з Неўзліным два буйныя кланы расійскай апазіцыі — Навальнага і Хадаркоўскага — распачалі адкрытую вайну на знішчэнне, піша для выдання Der Spiegel вядомы журналіст Міхаіл Зыгар. Па ягоных словах, многія ў Расіі спадзяваліся на расійскую палітычную эміграцыю і бачылі ў яе лідарах альтэрнатыву Пуціну, але цяпер гэтыя надзеі могуць цалкам знікнуць.
23.09.2024 / 18:28
Аляксей Навальны. Фота: Markus Schreiber / AP
Антываенны расійскі журналіст і пісьменнік Міхаіл Зыгар у сваім артыкуле для нямецкага выдання Der Spiegel канстантаваў сур'ёзны раскол у расійскай апазіцыі і пачатак адкрытай вайны паміж найбольш уплывовымі яе прадстаўнікамі.
Па словах Зыгара, цяпер з-за вайны ва Украіне ўзніклі адразу две Расіі — унутраная з яе жыхарамі і знешняя са з'ехаўшымі ад рэпрэсій і мабілізацыі расіянамі. Апошніх у свеце, паводле ацэнкі журналіста, налічваецца ад 20 да 30 мільёнаў чалавек.
«У знешняй Расіі ёсць дзве вельмі ўплывовыя палітычныя сілы. Іх можна назваць палітычнымі партыямі, хоць самі яны сябе так не называюць. Хутчэй, гэта два кланы і ў шырокім сэнсе іх можна падзяліць на клан Міхаіла Хадаркоўскага і клан Аляксея Навальнага. Яны працуюць як сапраўдныя медыя імперыі, актыўна выкарыстоўваючы ўсе лічбавыя платформы і маючы ў сваіх актывах магутныя незалежныя СМІ з вялікай аўдыторыяй і шырокай падтрымкай.
Галоўнае адрозненне Хадаркоўскага ад Навальнага — гэта іх мэтавая аўдыторыя і ўспрыманне гэтых палітыкаў знутры Расіі. Пакуль першы сядзеў у турме, а потым з'ехаў у Лондан, другі застаўся ў Расіі і стаў самым папулярным палітычным блогерам краіны. Навальны стаў героем для мільёнаў людзей і прыцягнуў зусім новую аўдыторыю. Гэта былі ўжо не лібералы старэйшага пакалення, якія калісьці падтрымлівалі Хадаркоўскага, а новае, маладое пакаленне, якое адкрыла для сябе Навальнага праз YouTube.
Навальны заняўся рэальнай палітыкай знутры Расіі, а Хадаркоўскі спрабаваў уплываць на сітуацыю з эміграцыі. Нягледзячы на сваю значнасць і ўплыў за мяжой, Хадаркоўскі не мог прэтэндаваць на вялікую папулярнасць у Расіі, паколькі большасць маладых расіян пра яго амаль нічога не чулі.
Леанід Неўзлін (злева) і Міхаіл Хадаркоўскі (справа). Кадр з расследавання ФБК
З самага пачатку вайны ва Украіне паміж ФБК Навальнага и групай Хадаркоўскага ішло супрацьстаянне за статус лідара знешняй Расіі. Каманда Хадаркоўскага спрабавала аб'яднаць апазіцыю пад сваім кіраваннем, а прыхільнікі Навальнага перашкаджалі гэтым намаганням, бо лічылі сябе самай папулярнай апазіцыйнай сілай у Расіі.
Першапачаткова здавалася, што смерць Навальнага прымірыць бакі канфлікту, і Хадаркоўскі нават лятаў сустракацца з жонкай Навальнага Юліяй асабіста. Але канфлікт нікуды не знік: ФБК выпусціў серыю фільмаў «Здраднікі», дзе абвінаваціў алігархаў 90-ых, уключаючы Хадаркоўскага, у прыходзе да ўлады Пуціна, а сам Хадаркоўскі разам са сваім блізкім сябрам расійскім алігархам Леанідам Неўзліным трапілі ў скандал з нападам на супрацоўніка ФБК Леаніда Волкава.
Пасля гэтага прымірэнне паміж кланамі стала немагчымым. Яны ненавідзяць адзін аднаго і, як цяпер падаецца, спрабуюць адзін аднаго забіць»,
— адзначае Міхаіл Зыгар.
Леанід Волкаў, адзін з бліжэйшых паплечнікаў памерлага Аляксея Навальнага, яшчэ ў сакавіку пацярпеў ад заказнога нападу, які, па версіі ФБК, мог арганізаваць алігарх Неўзлін. Фоты: сацсеткі ФБК
На думку Зыгара, скандал з Неўзліным можа істотна паўплываць на знешнюю Расію і моцна расчараваць расіян па ўсім свеце. Журналіст мяркуе, што расіян, якія бягуць ад вайны і рэпрэсій, заўсёды аб'ядноўвалі толькі апазіцыйныя СМІ, якія служылі ключавымі інстытутамі грамадзянскай супольнасці і дазвалялі знешняй Расіі ўспрымаць сябе як з'яву, а не толькі як асобныя дыяспары, раскіданыя па планеце.
«Сённяшняя вайна кланаў негатыўна паўплывае і на жыхароў унутранай Расіі. Многія бачылі ў замежных палітыках альтэрнатыву Пуціну і спадзяваліся, што гэтыя людзі прывядуць іх да «цудоўнай Расіі будучыні». Цяпер гэтая мара можа памерці», — заяўляе Зыгар.
Каго з беларускай апазіцыі падтрымлівае расійскі мільянер Неўзлін?
Беларуская блогерка працавала на расійскай апазіцыйнай фабрыцы ботаў, а пасля зліла дакументы?