Славамір АДАМОВІЧ
Дробы і шрот
***
Пісьменьнік Алесь Наварыч пазнаў сябе ў тэксьце кніжнага магната Адама Глёбуса ды ўсім расказвае. Дык жа і я раскажу...
...пра паэта і пасажыраў
— На храна мне такія пасажыры?! — кажа знаёмы Паэт, калі я пэўна раз дваццаць пяты катэгарычна заяўляю, што грошай на гарэлку ня дам. Зрэшты, як і на закуску.
...пра Паэта і расейцаў
— Я баўдзею з гэтых расейцаў! — кажа знаёмы Паэт, выпраўляючы свайго знаёмага расейца па гарэлку. І той ідзе.
...пра Паэта й жыдоў
А яшчэ мой знаёмы Паэт любіць падысьці да якога-небудзь свайго знаёмага жыда й сказаць: «Я ведаю, Міша, ты ня жыд. Дай на бутэлечку». Бывае, што й не шкадуюць.
Выснова: каб не вінавацілі ў жыдоўстве, трэба даваць. Альбо мякчэй: варта дзяліцца.
...пра камуну
Зыходзячы з вышэйсказанага, вымкнула пытаньне: «Каб усе жыды падзяліліся з астатнімі, ці не настаў бы тады камунізм?»
...пра едака і ядомае
Калі яму няма часу паесьці, дык памерці ён абавязкова пасьпее.
***
Каб зразумець, хто ён, ты глядзіш, як ён есьць. Пры гэтым неістотна, якія прадукты ў яго на стале. Толькі сам працэс і тое, што вакол працэсу!
...пра тое, што за чым
Ваюючы духам і сілай за Беларусь, узгадаем: бяз роду няма й заводу!
***
Добрыя тэксты, напісаныя невядомымі аўтарамі безь біяграфіяў, — як сіроты пры жывых бацьках.
***
Без прыватнай біяграфіі не выпадае гаварыць пра ўсеагульную гісторыю. Дарэчы, як і пра нацыянальную.
Выснова: рабі ўласную біяграфію — і зробіш Нацыю.
***
Біяграфія патрэбна хоць бы для таго, каб спакойна памерці.
...пра манію прыстаўляньня
Кажуць, што мы — нацыя паэтаў. Альбо: паэтычная нацыя. Калі гэта справядліва, дык праўда і наступнае: мы — бажавольная нацыя.
Прыстаўляючыся, лягчэй пражыць. Прыстаўляцца, прыдурвацца можна толькі тады, калі ўсьведамляеш сваё прыстаўляньне. Прыдурак заўсёды ведае, што ён прыдурак.
Ёсьць розныя прыдуркі-бажавольнікі. Можна адрозьніць тры віды: дасьціпныя (як дасьціпны — да месца — жарт; такіх можна цярпець, бо яны іншы раз бываюць дарэчы), назолы і «вышэйшыя», што лічаць сябе хітрэйшымі за іншых. Апошніх бывае складана паставіць на месца ня тое што мужчынскім крэпкім словам, але й кулаком.
І яшчэ: магчыма, што ў гісторыі зь беларускім прыстаўляньнем не абышлося без усходніх уплываў, без таго, што расейцы называюць «ваньку валяць».
Клясычны прыклад бажавольнага прыдурваньня — «паводле Лукі славянскае яднаньне».
Быць прыдуркам — значыць заўсёды, да сьмерці падбіраць за паханом. І ўсё дзеля таго, каб не працаваць, як усе. Так піша Клімовіч у «Канцы Гарлагу».
