Itan Hołdryč: Vyzvaleńnie palitviaźniaŭ dazvolić viarnucca na šlach palapšeńnia adnosin

— Dziakuj, što pahadzilisia sustrecca dla intervju. Pierš za ŭsio, dazvolcie vykazać našy spačuvańni ŭ suviazi z trahiedyjaj u škole Ńjutaun u Kanektykucie. Paśla hetaha trahičnaha zdareńnia ŭ ZŠA znoŭ adnavilisia sprečki ab sistemie prodažu zbroi nasielnictvu, mnohija kažuć ab nieabchodnaści pierahledzieć hetuju sistemu. A jakoje vaša asabistaje staŭleńnie da hetaj prablemy?

— Heta składanaje pytańnie, pa jakim naša hramadstva pavinna vyznačycca. Prezident Abama jasna vykazaŭ svaju pazicyju, skazaŭšy, što zrobić usio mahčymaje dla taho, kab praduchilić takija trahiedyi ŭ budučyni. I my čakajem, što naš prezident ŭznačalić namahańni pa rašeńni hetaj prablemy.

— 6 listapada, u dzień vybaraŭ prezidenta ZŠA, Alaksandr Łukašenka zajaviŭ, što biełaruska-amierykanskija adnosiny naŭrad ci źmieniacca, niezaležna ad taho, chto z kandydataŭ pieramoža. Adnak niekatoryja biełaruskija palitołahi ličać, što dla aficyjnaha Minska była b bolš vyhadnaj pieramoha Mitta Romni, tamu što jon abiacaŭ pravodzić bolš krytyčnuju palityku ŭ dačynieńni da Rasiei, a supraćstajańnie Kramla i Biełaha doma, u tym liku ŭ pytańni raźmiaščeńnia sistemy amierykanskaj PRA ŭ Jeŭropie, vyhadna biełaruskim uładam. Nakolki vialiki ŭpłyŭ rasijska-amierykanskich adnosin na adnosiny ZŠA i Biełarusi?

— My vybudoŭvajem našy adnosiny ź luboj krainaj śvietu zychodziačy z pytańniaŭ, charakternych dla dadzienaj kankretnaj krainy. Palityku ŭ dačynieńni da Biełarusi šyroka padtrymlivajuć abiedźvie asnoŭnyja partyi ŭ Kanhresie — respublikanskaja i demakratyčnaja, jakija ŭvažliva sočać za raźvićciom padziej u Biełarusi.

Našy adnosiny ź Biełaruśsiu azmročanyja śpiecyfičnym aśpiektam — najaŭnaściu palitviaźniaŭ, jakija praciahvajuć zastavacca ŭ turmie. U suviazi z hetym vyzvaleńnie i adnaŭleńnie ŭ pravach usich palitviaźniaŭ stała asnoŭnym nieabchodnaj umovaj dla taho, kab viarnucca na toj šlach, jaki paznačyli dziaržsakratar Chiłary Klintan i były ministr zamiežnych spraŭ Siarhiej Martynaŭ u sumiesnaj zajavie ŭ śniežni 2010 hoda. Tady jany skazali, što bolšaja pavaha demakratyi i pravoŭ čałavieka zastajecca centralnym pytańniem dla palapšeńnia dvuchbakovych adnosinaŭ, i heta važna jak dla Biełarusi, tak i dla jaje hramadzian.

— Rasija nieadnarazova zajaŭlała, što prymie adekvatnyja miery ŭ adkaz na raźmiaščeńnie elemientaŭ amierykanskaj PRA ŭ Jeŭropie. Biełaruś pazicyju Rasii padtrymlivaje. Ci nie aścierahajucca ZŠA ŭ suviazi z hetym eskałacyi napružanaści ŭ rehijonie?

— My zastajemsia prychilnikami pošukaŭ šlachoŭ supracoŭnictva ŭ śfiery PRA z Rasijaj, imknučysia znajści prymalny dla abodvuch bakoŭ padychod. Na našu dumku, supracoŭnictva z Rasiejaj spryjała b umacavańniu biaśpieki, što budzie vyhadna i ZŠA, i Rasii, i našym jeŭrapiejskim sajuźnikam.

Sistema, pra jakuju idzie havorka, zadumana dla taho, kab supraćstajać rakietnaj pahrozie z-za miežaŭ Jeŭropy,

— Kiraŭnictva Biełarusi prosić u Mižnarodnaha valutnaha fondu čarhovy stabilizacyjny kredyt. Ci mohuć ZŠA jak adzin z klučavych donaraŭ fondu ŭpłyvać na rašeńni Savieta dyrektaraŭ MVF ab vydzialeńni kredytu toj ci inšaj krainie?

— ZŠA źjaŭlajucca adnym z asnoŭnych akcyjanieraŭ MVF i vałodajuć vialikaj kolkaściu hałasoŭ.

U vypadku ź Biełaruśsiu isnuje pryniaty Kanhresam zakon — Akt ab demakratyi ŭ Biełarusi. Dakumient nakiravany na prasoŭvańnie demakratyi i pavahi da pravoŭ čałavieka ŭ Biełarusi. Hety akt taksama źmiaščaje patrabavańnie da Minfinu ZŠA vystupać suprać luboj finansavaj dapamohi ŭ ramkach lubych mižnarodnych finansavych instytutaŭ ŭradu Biełarusi, za vyklučeńniem naŭprostaj humanitarnaj dapamohi biełaruskamu narodu.

— Biełaruskija palitviaźni praciahvajuć zastavacca ŭ turmach, niahledziačy na ​​zakliki Zachadu vyzvalić ich. Na dumku analitykaŭ, u svaich adnosinach z Vašynhtonam i Brusielem Minsk vykarystoŭvaje palitviaźniaŭ jak raźmiennuju manietu. Naprykład: vy admianiajecie sankcyi ŭ dačynieńni «Biełnaftachima» — my vyzvalajem eks-kandydata ŭ prezidenty Mikałaja Statkieviča i h.d.

Ci hatovy Vašynhton iści na takija pakrokavyja sastupki dziela vyzvaleńnia kankretnych palitviaźniaŭ?

— Prajšło ŭžo dva hady paśla padziej 19 śniežnia 2010 hoda, jakija vyklikali represii. Uvieś hety čas my paśladoŭna i vyrazna kazali pra toje, što nie viadziem handlu z nahody vyzvaleńnia ludziej, jakija byli niespraviadliva pasadžanyja ŭ turmu.

Naša palityka ŭ dačynieńni da hetaha pytańnia vyraznaja: vyzvaleńnie i adnaŭleńnie ŭ pravach usich palityčnych źniavolenych. Mienavita heta dazvoliła b nam viarnucca na šlach palapšeńnia dvuchbakovych adnosin. Jak vy viedajecie, pa hetym pytańni ŭ ZŠA i Jeŭrasajuza adzinaja pazicyja i skaardynavanaja palityka.

— Na sustrečy ŭ Astanie 1 śniežnia 2010 hoda, jakuju vy zhadvali, akramia ŭsiaho inšaha, ZŠA i Biełaruś damovilisia realizavać prajekt u śfiery jadziernaj biaśpieki. Mierkavałasia, što da 2012 hoda Biełaruś likviduje zapasy vysokaŭzbahačanaha ŭranu, a ZŠA daduć joj na hetyja mety techničnuju i finansavuju dapamohu. Situacyja źmianiłasia paśla prezidenckich vybaraŭ u Biełarusi 19 śniežnia 2010 hoda: Vašynhton adnaviŭ režym sankcyj u dačynieńni da Biełarusi, a Minsk u adkaz admoviŭsia ad vykanańnia svaich abaviazacielstvaŭ pa vyvazu uzbahačanaha ŭranu. Kali b siońnia Biełaruś zajaviła pra hatoŭnaść viarnucca da prajektu, stali b ZŠA supracoŭničać, i kali tak, to na jakich umovach?

— Jadzierny teraryzm ŭjaŭlaje saboj vialikuju pahrozu dla mižnarodnaj biaśpieki. Prezident Abama i jašče 50 suśvietnych lideraŭ pryniali na siabie abaviazacielstva rabić usio mahčymaje, kab praduchilać jadzierny teraryzm i zabiaśpiečvać biaśpieku jadziernych materyjałaŭ.

U 2010 hodzie dziaržsakratar Klintan i tahačasny ministr zamiežnych spraŭ Martynaŭ paćvierdzili ahulnuju prychilnaść da jadziernaj biaśpieki i nieraspaŭsiudžvańnia.

My vitali ŭ 2010 hodzie zajavu Biełarusi pra jaje hatoŭnaść pazbavicca ad zapasaŭ vysokaŭzbahačanaha ŭranu i byli rasčaravanyja, kali ŭ 2011 hodzie Biełaruś zajaviła, što źbirajecca prypynić supracoŭnictva z ZŠA ŭ hetaj śfiery.

Naša prapanova pa likvidacyi zapasaŭ vysokaŭzbahačanaha ŭranu zastajecca ŭ sile.

My pa-raniejšamu hatovyja akazać nieabchodnuju dapamohu i ščyra spadziajemsia, što Biełaruś vykanaje ŭziatyja na siabie abaviazacielstvy pa likvidacyi zapasaŭ vysokaŭzbahačanaha ŭranu.

— Ci moža biełaruskaja demakratyčnaja hramadskaść raźličvać na pavieličeńnie padtrymki z boku ZŠA, i ŭ jakoj formie moža pradastaŭlacca takaja dapamoha?

— ZŠA całkam padtrymlivajuć imknieńnie biełaruskaha naroda mieć taki ŭrad, jakoje pavažała b demakratyčnyja pravy i asnoŭnyja svabody.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0