«Kali nas vysielać, admovimsia ad biełaruskaha hramadzianstva»
U Hrodnie piaćdziasiat čałaviek vysialajuć z kvateraŭ na kojkamiescy.
Bolš za dvaccać hrodzienskich siemjaŭ źbirajucca vysielić z kvater. Ich dom, niečakana dla samich žycharoŭ, akazaŭsia internatam, jaho źbirajucca začynić na rekanstrukcyju, a potym zasialić inšymi ludźmi.
Siońniašnich nasielnikaŭ pa čarzie vyklikajuć u sud, kab ahučyć adnolkavyja pastanovy: vysielić z zajmanaha pamiaškańnia z pradastaŭleńniem inšaj žyłpłoščy ŭ internacie. «My nie vyjedziem, chiba što nas vyniesuć», — abiacajuć žychary.
Internat pa papierach
Ludziej zasialali ŭ dom u kancy 1980-ch jak supracoŭnikaŭ «Hrodnažyłbuda». «My pryjechali z tych internataŭ, kudy nas ciapier viartajuć, nam hetaje žyllo davali jak palapšeńnie ŭmovaŭ», — kažuć jany.
Pra toje, što šmatpaviarchovik pa papierach źjaŭlajecca internatam, zdahadacca składana. Vyhladaje jak zvyčajny žyły dom. Nijakich vachciorak na ŭvachodzie, damafony na dźviarach padjezdaŭ, adna- i dvuchpakajovyja kvatery z kuchniami i sanvuzłami — prystojnaha vyhladu małasiamiejka. U pašpartach žycharoŭ stajać zvyčajnyja štampy ab rehistracyi. «My nie padpisvali nijakich papier, što zasialajemsia ŭ časovaje žyllo, nas nichto nie papiaredžvaŭ», — razvodziać rukami susiedzi.
Biady jany nie viedali da 2010 hoda, kali ich upieršyniu paprasili z žytła «na vychad». Tady ž staršynioj Hrodzienskaha abłvykankama pryznačyli Siamion Šapiru, i inicyjatyŭnaja hrupa prabiłasia da jaho na pryjom. «Jon pasłuchaŭ, skazaŭ padnačalenym pra nas: chaj svajo žyllo vykuplajuć», — uzhadvaje ŭdzielnica sustrečy Ała Zajac. Tady ž žychary atrymali aficyjnuju papieru ad abłvykankakama, u jakoj značyłasia: «Vysialeńnie hramadzianaŭ adbyvacca nie budzie, pytańnie źmieny funkcyjanalnaha pryznačeńnia budynka nie razhladajecca». Praz hod Šapira zahavaryŭ pa-inšamu: maŭlaŭ, žylcy ź Piestraka ŭviali jaho ŭ zman.
Rekanstrukcyja dla inšych metaŭ
Ciapierašniaja pazicyja dziaržavy vykazanaja ŭ liście, padpisanym namieśnikam staršyni abłvykankama Iharam Žukom. Dom, vakoł jakoha razhareŭsia syr-bor, vyrašana rekanstrujavać. Tamu žylcam treba adsialicca ŭ internaty. Adnak paśla rekanstrukcyi nazad ich nie pakličuć: ich kvatery nibyta daduć pierasialencam z damoŭ, jakija buduć znosić dla haradskich patrebaŭ. Ludzi ŭ takuju viersiju nie vierać, jany pierakananyja, što kvatery paśla raspradaduć pa kamiercyjnych cenach. Padobnaja schiema, kažuć jany, u Hrodnie ŭžo prymianiałasia.
Chto paśpieŭ, toj źjechaŭ
U domie 160 kvater, ale bolšaść ź ich pustyja. U pačatku «papiarovaj vajny» žylcam prapanavali ŭstupić u kaapieratyŭ i pabudavać žytło z dapamohaj ilhotnych kredytaŭ. Mnohija ŭzialisia, inšyja plunuli i pavyjazdžali z abžytych małasiamiejek chto kudy. Ciapier ich kvatery stajać pustyja na radaść ptuškam, jakija vijuć hniozdy na bałkonach.
Adnak u niekatorych hrošaj na budaŭnictva nie było. Ludmiła Stankievič — invalid, «paciahnuć» kredyt jana nie zmoža pry ŭsim žadańni. Takich, jak jana, vysialajuć u internat na kojkamiescy (pa 6 m2 na čałavieka). Siemjam z čatyroch čałaviek dajuć błok. Ludziej taki padychod aburaje. Na Piestraka jany žyvuć u adna- i dvuchpakajovych małasiamiejkach i prosiać nie paharšać ich žyllovaje stanovišča. Naprykład, kvatera, u jakoj ciapier žyvie siamja Ały Zajac, znošanaja na 18%, a pakoj, kudy ich vysialaje sud, na 30%. «Dyk jaki z damoŭ treba rekanstrujavać?» — pytajecca jana.
Dyj u internat nie zasielišsia nastała. Z žycharami zaklučajecca damova na hod, a paśla nichto nie pieraškodzić pazbavicca ad «prablemnych» nasielnikaŭ, jakija zanadta aktyŭna zmahalisia za svaje pravy...
Niekatoryja nie vytrymlivajuć naŭprost u sudzie. «U adnoj žančyny pačałasia isteryka, dyk joj sudździa kaža: maŭlaŭ, jedźcie na Ščorsa, u psichbalnicu, tam atrymajecie biaspłatnaje žyllo i charčavańnie...» — raskazvaje Ała Zajac.
Nieprymalnaja alternatyva
Ludzi prapanujuć niekalki kampramisnych varyjantaŭ vyrašeńnia kanfliktu. Naprykład, zasialić ich usich u adzin z padjezdaŭ doma, a ŭ druhim pravodzić rekanstrukcyju. Hatovyja jany i na pryvatyzacyju pa siońniašnich taryfach. U takim vypadku za kvatery daviadziecca zapłacić u biudžet pa $10—15 tysiač. «Adnak dom razam z nami abł-vykankamu nie patrebny», — z sumam kanstatujuć žychary.
Čamu ŭ sudovuju historyju trapiŭ mienavita ich dom, ludzi rastłumačyć nie mohuć. Takich internataŭ pa Hrodnie niamała.
Advakaty padbadziorvajuć svaich padabaronnych, adnak šancaŭ zastacca ŭ małasiamiejkach mała. Dziaržaŭnaja mašyna zapuščanaja, i jaje ciažka spynić. Ludzi abyšli i Dziaržkantrol, i Administracyju prezidenta, dapamahčy im nichto nie zdoleŭ.
U rašeńni suda nie skazana, u jaki termin žychary abaviazanyja pakinuć kvatery. Značycca, trochi času na zmahańnie jašče jość. «U narmalnych krainach dla sabak budujuć lepšyja pitomniki, čym internaty, u jakija nas vysialajuć. My daviedzienyja da adčaju, časam prychodziać dumki pra samasud… Kali nas buduć vysialać — admovimsia ad biełaruskaha hramadzianstva. Budziem prasicca biežancami ŭ Polšču i Rasiju», — abiacajuć jany.
Aficyjna
Budynak internata pa vulicy Piestraka, 34a zapłanavany da rekanstrukcyi z metaj stvareńnia žyllovaha fondu dla pierasialeńnia hramadzian sa źniesienych i pieraabstalavanych žyłych pamiaškańniaŭ. Pytańnie ab kamiercyjnym vykarystańni budynka nie razhladajecca.
(Z adkazu harvykankama)
Vysielić z žyłoha pamiaškańnia internata pa vuł. Piestraka, 34a ŭ Hrodnie z pradastaŭleńniem inšaj žyłoj płoščy ŭ internacie pa vuł. Sakulskaj, 20. Spahnać 300 000 rubloŭ u zvarot dziaržpošliny i 61 500 rubloŭ sudovych vydatkaŭ.
(Z sudovaj pastanovy)
Kamientary