Usiaho patrochu6969

Maładaja siamja admoviłasia ad chimii i płastyku ŭ pobycie: vušnych pałačak, prakładak, pakietaŭ — intervju

Viadoma, što płastyk nanosić škodu navakolnamu asiarodździu. Niekatoryja z chimičnych rečyvaŭ, jakija vykarystoŭvajucca ŭ vytvorčaści płastmas, mohuć vyklikać dermatyt pry kantakcie sa skuraj čałavieka. U mnohich płastmasach hetyja taksičnyja chimičnyja rečyvy vykarystoŭvajucca tolki ŭ nievialikich kolkaściach, ale časta patrabujecca značnaja kolkaść testaŭ dla taho, kab vyjavić najaŭnaść taksičnych elemientaŭ, jakija ŭtrymlivajucca ŭ płastyku. A pieryjad ich raspadu nanosić vialikuju škodu pryrodzie.

Aŭhinia Mancevič – adna ź niešmatlikich biełarusak, jakaja pastupova admaŭlajecca ad takich rečaŭ. Aŭhinia znakamitaja svaimi vandroŭkami, pra jakija raspaviadała ŭ pieradačy «Aŭtaspynam pa Biełarusi». Razam sa svaim mužam, Vieraśniem, jana abjechała vialikuju kolkaść krain pa ŭsim śviecie. Ciapier jany žyvuć u vioscy Łochaŭščyna (Vałožynski rajon). Čas ad času ŭ svaim fejsbuku jana paviedamlaje pra svaje dasiahnieńni ŭ śfiery zachavańnia ekałohii, što vyklikaje roznuju reakcyju ŭ jaje fejsbučnych siabroŭ. Z hetaj nahody «NN» pahutaryła ź joj, kab razabracca va ŭsich tonkaściach i karyści dla zdaroŭja i navakolnaha asiarodździa.

NN: Pačniom z płastykavych vatnych pałačak. Čamu vyrašyli admovicca ad ich? Sučasnyja prakładki i pampiersy taksama niejak kiepska upłyvajuć na našuju ekałohiju?

AM: Časam my vykarystoŭvajem stolki płastykavych rečaŭ i navat nie zaŭvažajem hetaha. Moj muž — hidrahieołah. Padčas praktyki va ŭniviersitecie jon naviedvaŭ ačyščalnyja zbudavańni. Dyk voś, absalutnuju bolšaść śmiećcia, jakoje traplaje ŭ kanalizacyju, składajuć mienavita płastykavyja vatnyja pałački. Moža być, ja b nikoli i nie zadumałasia pra toje, kab spynić imi karystacca. Ale mužaŭ dośvied prymusiŭ zadumacca, ci patrebnyja mnie hetyja pałački? U dziacinstvie ja karystałasia zvyčajnymi zapałkami — nakručvała na ich vatku. I atrymlivałasia zusim nie horš. I našmat ekałahičniej. Płastyk budzie hnić viečna, a dreva — uznaŭlalny resurs. Da taho ž, ujavicie maštab: kolki ludziej štodnia karystajucca płastykavymi vatnymi pałačkami. Ich nie vykarystoŭvajuć pa niekalki razoŭ. Jany iduć adrazu ŭ śmietnicu. Heta ž kolki płastykavaha śmiećcia my płodzim usiaho tolki dziela taho, kab pačyścić vušy ci papravić makijaž!

Hihijeničnyja prakładki ŭ svajoj bolšaści, jak i padhuźniki, vyrablajucca z materyjału, jakomu treba ad 100 da 500 hod, kab raskłaścisia. Prybirajučy ŭ siabie na ŭčastku, ja znajšła zakapany skarb, — skład padhuźnikaŭ. Nie viedaju, kolki hod jany tam pralažali ŭ ziamli, ale jany navat nie pačali raskładacca. Taksama možna ŭjavić sabie maštab katastrofy, kolki žančyn štomiesiac vykidajuć nie mienš za dziasiatak prakładak, kolki baćkoŭ pa niekalki hod štodnia vykidajuć padhuźniki. I ŭsio heta nikudy nie dziajecca. Jano ŭsio zastajecca na našaj ziamli.

Da taho ž, možna dyskutavać nakont škodnaści prakładak i padhuźnikaŭ, ale heta ŭžo asabistaja sprava kožnaha. Ja, naprykład, viedaju pra silikonavyja hihijeničnyja kapy, bavaŭnianyja tampony, šmatrazovyja prakładki i padhuźniki, a taksama mietad vysadžvańnia dziaciej.

NN: Ja šmat čytaŭ, što ludzi admaŭlajucca ad pakietaŭ ŭ kramach, ale što kankretna kiepskaha ŭ ich?

AM: Heta lišniaje śmiećcie. Tvaroh, naprykład, my źjadajem, a płastykavy pakunak zastajecca. Nazaŭsiody. Tamu idealnyja pradukty — na vahu, tyja, jakija možam upakavać va ŭłasnuju taru. U krajnim vypadku — papiarovyja pakunki, jakija raskładucca ŭ śmiećci za adzin siezon. Na žal, u Biełarusi z hetym usio vielmi drenna. Jak ni dziŭna, ja nastalhuju pa savieckich časach, kali prychodziła ŭ kramu, mnie adrazali kavałak masła i zavaročvali jaho ŭ papieru. Kali piražok kłali na kavałak papiery, a nie ŭ płastykavy pakiet. Viadoma, heta peŭnaja niazručnaść. Ale vidavočnaja vyhada dla ekałohii.

Vielmi časta, kali ja nie kładu sadavinu ci harodninu ŭ pakiety, na kasie mnie ŭsio adno jaho sunuć. A na majo «nie treba» kažuć: «Jany ž biaspłatnyja». Darečy, biaspłatnyja pakiety — absalutnaje zło. Ja liču, kali ŭžo jany ŭsio adno isnujuć, jany pavinny kaštavać hrošaj. Kab čałaviek, pierš čym pakłaści pradukty ŭ čarhovy pakiet, zadumaŭsia. Pryviadu prykład. Patahonija — vializnaja raŭninnaja častka terytoryi Arhientyny. Tam niama nijakaj raślinnaści — tolki nizkija kustarniki. I pastajanna dźmuć mocnyja viatry. I hetyja viatry raznosiać tyja samyja płastykavyja pakiety. Ujavicie sabie — vializnaja terytoryja, pakrytaja kustarnikami, i amal na kožnym kuściku matlajecca ad vietru płastykavy pakiet. I voś my pryjazdžajem u horad Rya Hašehas, što ŭ Patahonii. A tam i ŭ vakolicach — čysta. Nijakich pakietaŭ. Akazvajecca, haradskija ŭłady zabaranili vykarystańnie płastykavych pakietaŭ u kramach. Tam ich nie toje što nie razdajuć, a navat nie pradajuć. Tolki torby z tkaniny. Chočaš zakupicca ŭ kramie — prynoś torbu z saboj.

NN: Što tyčycca kaśmietyki, kali nie sakret, admovilisia ci čymści zamianili?

AM: Ja nie karystajusia kaśmietykaj. Maksimum — krem dla tvaru.

Aŭhinia i jaje muž Vierasień u svaim kruhaśvietnym padarožžy

NN: Taksama vy pišacie pra toje, što admaŭlajeciesia ad zališniaj jazdy na aŭto. Jak heta praktyčna atrymlivajecca?

AM: Mianie ździŭlajuć minčanie, jakija štodnia jeździać na pracu na svajoj mašynie. Razumieju, kali vy žyviacie za horadam i tam nie chodzić narmalna transpart. Ale ž u Minsku ź luboha punkta ŭ luby punkt z samaha rańnia da poźniaj nočy možna dabracca na hramadskim transparcie. Ja, naprykład, kali mnie nie treba kuplać ničoha bujnoha, jezdžu ŭ Minsk na ciahniku. Ciahniki i aŭtobusy ŭsio roŭna chodziać. Takim čynam my vykarystoŭvajem našmat mienš paliva i našmat mienš zabrudžvajem pavietra. U Kalifornii, naprykład, na darohach jość admysłovaja vydzielenaja pałasa dla mašyn z dvuma i bolš pasažyrami. Heta padšturchoŭvaje ludziej abjadnoŭvacca i nie jechać kožnamu na svaim aŭto. Prosta, zručna i ekałahična.

NN: Jakaja była matyvacyja žyć bolš ekałahična?

AM: Matyvacyja prostaja — chočacca žyć na čystaj ziamli, dychać čystym pavietram, pić čystuju vadu. My z mužam šmat padarožničali i bačyli, da čaho pryvodzić nieachajnaje vykarystańnie płastyku. I mnohija ludzi, na maju dumku, jašče nie navučylisia im karystacca i nie ŭśviadomili maštab trahiedyi, da jakoj viadzie chutkasnaje pamnažeńnie płastyku. Ludzi pa-raniejšamu vykidajuć płastyk, jak vykidali žaleza ci hlinu. A jon iznoŭ ža nikudy nie dziajecca.

Mnie było prykra bačyć cudoŭnaje voziera Atytłan u Hvatemale, kudy miascovyja indziejcy vykidajuć płastykavyja butelki. Mnie było niepryjemna płavać u Aravijskim mory ŭ Indyi, chvali jakoha pieryjadyčna prynosili viečnaje śmiećcie. Ja ŭžo nie kažu pra toje, što dychać tam taksama niemahčyma — bo płastyk tam pastajanna palać. Kali my vylatali ź Indyi, bačyli, jak karyčnievaja smuha pastupova zastavałasia ŭnizie. I zdavałasia, tolki Himałai ratavali nas ad raspaŭsiudu hetaj zasłony pa ŭsim śviecie.

Maje siabry, jakija pierapłyvali akijan, raskazvali pra cełyja vializnyja vyspy śmiećcia ŭ vadzie. Jano kirujecca płyniami i zbłytvajecca razam. A kudy jamu jašče dziavacca? Napeŭna, tam jość i vašyja vatnyja pałački, i padhuźniki, i prakładki.

Pa viartańni ź vialikaha i doŭhaha padarožža my z mužam pierajechali žyć u viosku. A tut važnaść bieražlivaha staŭleńnia da pryrody adčuvajecca najbolš vostra. La mianie nie staić śmiećcievy kantejnier, jaki štodnia spustašaje mašyna. U mianie niama centralnaj kanalizacyi. Usie maje adkidy zastajucca navidavoku. Na maim učastku. La majoj chaty. Sartavać śmiećcie tut prosta nieabchodna. Arhanika — u kampost na ŭhnajeńni, papiera — u pieč, płastyk — asobna ŭ śmietnicu i vyvozić da bližejšaha kantejniera. U horadzie, zrešty, takaja nieabchodnaść taksama jość. Ale tam usio nie tak navidavoku. Zdajecca, vykinuŭ usio ŭ śmietnicu ci ŭnitaz, i jaho nie stała. A jano zastajecca. I mahčyma, kaliści pavialičyć tuju samuju śmiećcievuju vyspu ŭ akijanie.

Chata Aŭhini i Vieraśnia ŭ Łochaŭščynie.

Toje ž z bytavoj chimijaj — na vioscy vielmi dobra adčuvajecca, što ŭsie rečyvy, jakija ja vykarystoŭvaju ŭ svaim bycie, paśla apynucca na maim aharodzie. Tamu dla mianie važna minimizavać vykarystańnie škodnaj chimii. Naprykład, liču biessensoŭnym usiakija myjnyja srodki dla padłohi, voknaŭ i h.d. Usio heta cudoŭna myjecca zvyčajnaj vadoj. I dezinfikavać padłohu i stały nie baču sensu.

Pakul bolšaść bytavoj chimii ja zamianiła na mylny arech. Jon vydatna myje ŭsio: vałasy, cieła, posud, bializnu, padłohu, upryhožańni. Viadoma, heta nie najlepšy srodak u našych šyrotach, bo mylny arech tut nie raście. I kab dastavić jaho, taksama traciacca resursy i nanosicca škoda ekałohii. U nas jość harčyca, soda, rastvor dreŭnaha popiełu dy inšyja srodki. Nie viedaju, moža, budzie rekłamaj, ale ja nabyvaju mylny arech u kramie «Vostraŭ čyścini».

NN: Ad čaho było najskładaniej admovicca? Što było samaje ciažkaje?

AM: Samaje ciažkaje maralna ŭśviadomić, što, kab pamyć posud, mnie nie patrebny «Fery». Moj dośvied pakazaŭ, što ŭ bolšaści vypadkaŭ, kab pamyć posud, dastatkova zvyčajnaj ciopłaj vady. Ci kab paprać bializnu, mnie nie treba karystacca pralnym paraškom. Bo ŭ bolšaści vypadkaŭ ja myju adzieńnie nie dla taho, kab vyvieści niejkija supierstojkija plamy, a kab admyć štodzionny brud, pył, pot. Heta ŭsio taksama vydatna admyvajecca zvyčajnaj ciopłaj vadoj.

NN: Što ŭ dalejšych płanach pa palapšeńni ekałohii?

AM: Viadoma, ja jašče daloka ad svajho ekałahičnaha ideału. Ja nie fanatyk i da ŭsiaho staŭlusia racyjanalna. Ja ŭsio jašče zachoŭvaju srodki bytavoj chimii na ekstranny vypadak. Ale dla mianie vielmi važna, što ja imi nie karystajusia. Bo niachaj płastyk prosta valajecca dzieści, a chimija źniščaje ŭsio žyvoje vakoł.

Ale chaciełasia b i minimizavać vykarystańnie płastykavaj upakoŭki. Całkam zrabić heta, dumaju, u mianie nie atrymajecca. Naprykład, kali ja kuplaju tuju ž zubnuju pastu ci parašok, paśla mianie zastajecca płastykavaje śmiećcie. Možna paźbiehnuć hetaha, samoj hatujučy zubny parašok u naturalnaj tary. Ale tady ŭ mianie ŭsio žyćcio pojdzie na toje, kab tolki zrabić sabie zubny parašok i h.d. Ja pakul nie hatovaja da hetaha. Ale toje, što ŭ maich siłach, rablu.

Naprykład, strašna, jak šmat ludziej karystajucca papiarovymi nasovačkami, papiarovymi survetkami. A heta ž tak prosta zamianić na zvyčajnyja nasoŭki i survetki z tkaniny. Jany šmatrazovyja i našmat bolš pryjemnyja ŭ vykarystańni.

Taksama ŭ płanach jość pierachod na niezaležnyja ŭznaŭlalnyja krynicy enierhii. Naprykład, pastavić viatrak ci soniečnyja batarei.

NN: Jak u Łochaŭščynie staviacca da vašaj inicyjatyvy? Jak vam žyviecca tam? Pra što miascovyja razmaŭlajuć?

AM: Kali my tolki pierajechali ŭ Łochaŭščynu, adrazu ŭzialisia za razhrabańnie zvałki, jakuju stvaryli papiarednija haspadary i susiedzi za doŭhija hady. Pastavili tabličku «Kali łaska, nie kidajcie śmiećcie». Ciapier la nas čysta. Susiedzi vykidajuć śmiećcie ciapier za svoj chleŭ. Časam ja prychodžu da ich prybiracca — nie mahu hladzieć, jak u kustach maliny valajucca abhortki ad cukierak. Susiedzi nie razumiejuć. Im navat prapanoŭvali, što budzie pryjazdžać śmiećcievaja mašyna raz na tydzień — kaštavać budzie štości typu 8 tysiač u miesiac. Jany admovilisia. Skazali, što ŭ ich niama śmiećcia. I sami praciahvajuć vykidać jaho za saraj. Moža, u ich razumieńni, heta sapraŭdy nie śmiećcie. Ale ja ŭžo nie spračajusia. Jany staryja ludzi. Mnie praściej pryjści i samoj prybrać.

Łochaŭščyna, krajavidy

Važna ŭśviadomić, što heta hłabalnaja katastrofa. Płastyk nikudy nie źnikaje, a tolki nazapašvajecca. Kožnaja kuplenaja haziroŭka ŭ płastykavaj butelcy pavialičvaje vyspy śmiećcia ŭ akijanie. Kožnaje myćcio hałavy šampuniem źniščaje raślinny i žyviolny śviet vakoł nas, zabrudžvaje vadu i nieviadoma jak upłyvaje na našaje zdaroŭje. Kolkaść alerhij u sučasnym śviecie — tamu śviedčańnie. Pa ŭsim śviecie pačynajuć źnikać pčoły. U ZŠA z 60-ch kolkaść pčoł skaraciłasia ŭdvaja. U Kitai ludzi ŭžo sami rukami apylajuć raśliny. Pčoły vielmi čullivyja da roznych chimikataŭ i piestycydaŭ, jakija vykarystoŭvajucca ŭ sielskaj haspadarcy. Takimi tempami chutka nie budzie kamu apylać raśliny. A kali tak zdarycca, padumajcie sami, da čaho heta pryviadzie.

Kamientary69

 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

«Ja chaču spraviadlivaści — i dla žančyn, i dla siabie». Ščyraja hutarka z Andrejem Stryžakom pra skandał z dykpikami, zaležnaści i budučyniu33

«Ja chaču spraviadlivaści — i dla žančyn, i dla siabie». Ščyraja hutarka z Andrejem Stryžakom pra skandał z dykpikami, zaležnaści i budučyniu

Usie naviny →
Usie naviny

Siaredni zarobak daktaroŭ dasiahnuŭ 4100 rubloŭ «brudnymi»3

Amierykanskuju zorku Džejsana Deruła pryvieźli da Viktara Łukašenki17

Palitźniavoleny hramadzianin Łatvii atrymaŭ u SIZA dubinkaj za toje, što zastupiŭsia za biełaruskamoŭnaha źniavolenaha10

Žonka pasła ŭ Turcyi i byłoha pres-sakratara MZS Hłaza bolš nie viadzie ranišni efir na BT7

Ramzan Kadyraŭ ledź nie patanuŭ na adpačynku ŭ Turcyi9

Kryvavaja stralanina: što adbyvajecca pamiž Kambodžaj i Tajłandam?

«Kazachstanski kvartał» i novabudoŭli ŭ Čyžoŭcy, Masiukoŭščynie, Łošycy. Jak budzie zabudoŭvacca Minsk3

Hałoŭny trenier «Niomana» vykanaŭ dziŭny taniec paśla pieramohi ŭ matčy Lihi kanfierencyj

«Zmahła raźvitacca pa-ludsku». U Polščy ŭ biełaruski pamior muž — jana raskazała, jak dastaviła prach na radzimu i arhanizavała pachavańnie

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Ja chaču spraviadlivaści — i dla žančyn, i dla siabie». Ščyraja hutarka z Andrejem Stryžakom pra skandał z dykpikami, zaležnaści i budučyniu33

«Ja chaču spraviadlivaści — i dla žančyn, i dla siabie». Ščyraja hutarka z Andrejem Stryžakom pra skandał z dykpikami, zaležnaści i budučyniu

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić