Na Tuzin.fm internet-prezentacyja albomu «Pieršy sšytak», jaki zapisaŭ Aleś Kamocki na składzie bara Dziaržteleradyjo BSSR u 1986 hodzie. Hety pieršy albom biełaruskaj aŭtarskaj pieśni ŭ muzyčnaj historyi, jakasny zapis jakoha znajšoŭsia praz 30 hod paśla stvareńnia.
«Ciapier čas inšych» – iranična adznačaje Aleś Kamocki, uzhadvajučy svoj pieršy albom. Zastajecca tolki zdahadvacca, što maje na ŭvazie viadomy biełaruski paet i vykanaŭca. Vymiareńni? Varunki? Pieśni? Vidavočna, što dla jaho hety albom – minułaje, historyja. Dla historyi ž biełaruskaj aŭtarskaj pieśni – pačatak, ale pra heta sam Aleś Kamocki zaŭvažaje z pryrodnaj jamu ścipłaściu, śviadoma paźbiahajučy zališniaha patasu. Zrešty, jak i tady, u dalokija 80-ja, «małady i pačynajučy», jon mienš za ŭsio dumaŭ, što jaho «Pieršy sšytak» stanie pačatkam nia tolki jaho ŭłasnaj dyskahrafii, ale i ŭsioj historyi biełaruskaj bardaŭskaj pieśni. Damo słova aŭtaru.
Na skrynkach z pustymi butelkami
– U dalokim 1986 hodzie pryvatnyja studyi hukazapisu byli niedastupnyja z-za ich adsutnaści, isnavali jany pieravažna ŭ marach. Realna hukazapisam zajmałasia firma «Melodyja», ale heta daloka i nie prabicca. Bližej była studyja Biełaruskaha radyjo, skarystacca jakoj było bolš realna, ale j tam byli svaje «ale». Vypadak źvioŭ ź Viktaram Babroŭskim, jaki niejkim čynam zdabyŭ dobry pult, mikrafony i superprystojny pa tych časach mahnitafon. Usio heta, jak ja razumieju, naležała telestudyi na Makajonka, tamu, kudyści daloka my heta nieści nie mahli, i zapis adbyŭsia na składzie bara telestudyi. Usie devajsy byli raźmieščanyja na skrynkach z pustymi butelkami, na ich ža i sieli sami, i praz paru hadzin praca skončyłasia. Z adnoha boku chaciełasia lepšaha, a z druhoha – mahčymaści na toj momant byli tolki takija. Ale tak ci inakš usio było zapisana, i heta byŭ moj pieršy albom.
Na ciapierašniaje vucha albom hučyć trochi dzikavata. Ale sprava ŭ tym, što pult u nas byŭ z efektami – na toj čas dzikovina – i hukarežysioru Viktaru Babroŭskamu, naturalna, vielmi chaciełasia źjim pahulacca. Tak, u niekatorych miescach revier nia prosta zaškalvaje – jon padmianiaje saboj usio. Ale tym nia mienš, na toj čas heta była davoli klasnaja jakaść. Pradstaŭnikoŭ biełaruskaj aŭtarskaj pieśni tady možna było pieraličyć pa palcach: Mielnikaŭ, Sokałaŭ, Akulin, Bartosik, Sidarovič, Šałkievič…Adnak na toj čas, u 1986 hodzie, padobnaha alboma nichto nia mieŭ.
Ad Kupały da Dubaŭca
– U toj čas na svaje vieršy jašče ničoha nie pisałasia. Usie hetyja 20 piesień – pračytańnie tvoraŭ inšych paetaŭ. Z padboram hetych vieršaŭ, darečy, taksama było vielmi cikava. Ja, jak tady, tak i ciapier, nie mahu «systematyčna» čytać paeziju – ad staronki da staronki. Zvyčajna prosta biarecca knižka, hartajecca, štości nie zatrymlivaje ŭvahu, niekatoryja vieršy naadvarot prykoŭvajuć da siabie. Pryblizna tak adbyvałasia i z hetym albomam, ciaham šaści-siami hadoŭ, pierahladajučy roznyja knižki, ja niekatoryja vieršy, z tych, što padabalisia, kłaŭ, jak moh, na muzyku. Pacichu ich nabrałasia stolki, što navažyŭsia zapisać takuju prahramu, kudy ŭvajšli pieśni na słovy Janki Kupały, Maksima Bahdanoviča, Uładzimiera Žyłki, Łarysy Hienijuš, Uładzimiera Karatkieviča, Siarhieja Dubaŭca dy inšych vydatnych paetaŭ.
Heta zaraz, praz 30 hadoŭ, na ciapierašni rozum, ja ŭśviedamlaju, što biantežycca nie było nijakaha sensu. Kaniečnie, ciapier i śpiavajecca nia tak, i pišacca nia tak, i robicca nia tak… Ale tady było nia lepš i nia horš. Tady było tady. I, dziakuj Bohu, tyja hady zaraz uspaminajucca vielmi pa-dobramu, i tahačasny moj junacki soram – heta absalutna narmalovaja źjava.
«Pieravydavać nie maje sensu»
– Pieravydańnie na CD hetaha alboma mahło adbycca praź dziesiać hadoŭ paśla jaho źjaŭleńnia. Ale vyśvietliłasia, što ŭ mianie navat narmalnaj kopii nie zachavałasia, i ja ščyra dumaŭ, što nikoli jaje nie znajdu ŭ prystojnaj jakaści. Ale raptoŭna, dziakujučy Ŭładziu Baraniču, jana znajšłasia! Tak stałasia, što mienavita hety čałaviek, ź jakim ja daloka nia kožny dzień razmaŭlaju, roŭna praz 30 hadoŭ padaravaŭ mnie jaje na moj dzień narodzinaŭ. Ale siońnia pieravydavać i pierazapisvać hetyja pieśni mnie padajecca biessensoŭnym. Ich čas užo byŭ. Ciapier čas inšych.
Što zapisana aficyjnaj pryčynaj śmierci adzinaha syna Jarmošynaj?2
Kamientary