Rudkoŭski: Bolšaść studenckich rabot — płahijat. Treba z hetym niešta rabić

Biełarus, doktar fiłasofskich navuk Piatro Rudkoŭski vykładaŭ va Univiersitecie Łazarskaha ŭ Varšavie. Skład studentaŭ tam internacyjanalny. Uschodniejeŭrapiejskich studentaŭ ad inšych jeŭrapiejcaŭ adroźnivaje tatalnaja schilnaść da płahijatu, raskazaŭ Piatro Rudkoŭski ŭ intervju partału «Budźma».

«Ja vykładaŭ u miežach prahramy, padklučanaj da brytanskaj sistemy adukacyi. Bolšaść maich studentaŭ była z postavieckaj prastory: ź Biełarusi, Ukrainy, Hruzii, Azierbajdžana. Nu i niekalki ź inšych krain: Niamieččyny, Sierbii, Polščy, Trynidada i Tabaha. Vypuskniki prahramy atrymlivajuć i polskija, i brytanskija dypłomy, ich navučańnie kantralujecca pradstaŭnikami brytanskaj sistemy adukacyi.

Vielmi surjozny ŭzrovień vykładańnia, patrabavańni, inśpiektavańnie vykładčykaŭ, uzajemnaja pravierka na niekalkich stadyjach — heta ŭsio dobra raspracavanaje. Ale ŭsio ž studenty z Uschodniaj Jeŭropy ŭmudrajucca dapuskać šmat kazusaŭ płahijatu, — kaža Rudkoŭski. — Antypłahijatnaja kampanija viadziecca intensiŭnaja, jość śpiecyjalnyja kampjutarnyja prahramy. Ale hetaha niedastatkova.

Banalna, ale ciažkavykryvalna: student biare rasiejskamoŭny tekst, praz huhł-transłejt pierakładaje na anhlijskuju movu. Takaja piśmovaja praca — paprostu fikcyja. Ale vykładčyk u najhoršym vypadku źnižaje adznaku za niepiśmiennuju anhielskuju movu, a sutnaść prablemy — što praca ŭvohule nie była studentam napisanaja — zastajecca pa-za ŭvahaj.

Taki mižmoŭny płahijat na bazie rasiejskaha tekstu faktyčna nichto z vykładčykaŭ, akramia mianie, nie byŭ u stanie vykryć. A pakazalnik u mianie atrymaŭsia niemały — pryblizna 40% ad usich studentaŭ, jakija prajšli praz maje kursy! Prablema była zaŭvažanaja, tamu ŭ minułym navučalnym hodzie ja ŭžo pracavaŭ u jakaści, tak by mović, śpiecyjalista pa mižmoŭnym płahijacie. Nie skažu, što ja zadavoleny. Liču, spravu treba vyrašać bolš kompleksna: źviarnuć bolšuju ŭvahu na akademičnaje piśmo i krytyčnaje myśleńnie.

Maja hipoteza — studenty źviartajucca da takich haniebnych srodkaŭ nie ad lohkaha žyćcia: mnohija nie viedajuć, jak vykonvać hetyja zadańni, a ich [piśmovych zadańniaŭ] asnoŭnaja masa ŭ zachodnich univiersitetach, bo heta adzin z najlepšych sposabaŭ raźvićcia samastojnaha padychodu da analizu prablemaŭ. Studentaŭ treba vučyć kompleksna, na ŭzroŭni asobnych univiersitetaŭ. Uvieści dadatkovyja praktykumy pa krytyčnym myśleńni, akademičnym piśmie. I nie treba tak daviarać kampjutaram — jany biezdapamožnyja pierad takim płahijatam. Heta asobnaja prablema — u dydaktycy vielmi šmat davieru robatam, a jany časam robiać miadźviežuju pasłuhu.

Va Univiersitecie Łazarskaha ŭ mianie byŭ aŭtarski manahrafičny pradmiet «Sučasnaja demakratyja i staražytnaja paliteja». Jon palahaŭ u supastaŭleńni staražytnaj palityčnaj dumki z sučasnymi palityčnymi płyniami i palityčnymi realijami. Ale situacyja płahijatu ŭłaścivaja nie tolki majmu pradmietu. U miežach postmaderacyi ese studentaŭ inšych vykładčykaŭ ja mieŭ mahčymaść pabačyć pracy, što pisalisia pa inšych kursach. Situacyja asabliva nie adroźnivałasia.

Treba inicyjavać surjozny prajekt, kab vyvučyć maštaby prablemy. Ja nie dumaju, što vypadak Univiersiteta Łazarskaha ŭnikalny. Prablema našmat šyrejšaja. My hanarymsia, što mnohija biełaruskija studenty atrymali zachodniuju adukacyju. Ale nie fakt, što jany jaje atrymali pa-sapraŭdnamu, a nie takim voś niesumlennym sposabam, pišučy psieŭdaese», — kaža Rudkoŭski.

«Heta častka mientalnaści. I heta prablema nie tolki studentaŭ, ale i vykładčykaŭ, — pierakanany biełaruski fiłosaf. — Va Ukrainie i Rasii jość supołki akademikaŭ, navukoŭcaŭ, jakija sistematyčna zajmajucca manitoryhnam dysiertacyj navukoŭcaŭ z «vyšejšaj palicy»: prafiesaraŭ, rektaraŭ, dekanaŭ i h.d. I vyniki daśledvańniaŭ unušalnyja: niekatoryja rektary, dekany, supracoŭniki Ministerstva adukacyi ci Ministerstva navuki majuć dośvied płahijatu. Pra jakoje raźvićcio humanistyki, sacyjałohii, palitałohii ci ŭvohule navuki možna kazać, kali takaja praktyka raspaŭsiudžanaja?» — kaža Rudkoŭski.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0