Usio čaściej čuju pra «hiendarna niejtralnyja tualety». Što heta za źvier?
Apošnim časam usio čaściej u ŚMI i ŭ sacyjalnych sietkach uspłyvaje termin «hiendarna niejtralnyja prybiralni». Niekatoryja mieniedžary i arhanizatary roznych padziej padčas pošukaŭ novaj placoŭki dla mierapryjemstvaŭ siarod inšych umoŭ prapisvajuć nieabchodnaść najaŭnaści takich tualetaŭ.
Što heta takoje i kamu jany patrebnyja?
Pra heta my raspytali kiraŭnicu hiendarnaha modula ECLAB, kaardynatarku Community Centre dla ŁHBT-ludziej i ich blizkich Alenu Aharełyšavu i aŭtarku sajta makeout.by Nastu Mancevič.
Spačatku akreślim samo paniaćcie «hiendarna niejtralnych tualetaŭ».
U bolšaści prybiralniaŭ isnujuć mužčynskaje i žanočaje adździaleńni sa svajoj śpiecyfikaj — u pieršym dla zručnaści stajać i kabinki, i pisuary.
A ŭ hiendarna niejtralnych tualetach stajać kabinki dla ŭsich, biez padziełu na mužčynskija i žanočyja.
Prybiralni takoha kštałtu stvarajuć dla ludziej, jakija nie atajasamlivajuć siabie z peŭnym połam: naprykład, dla transhiendaraŭ.
Kali vaša źniešnaść supadaje z hiendarnym samavyznačeńniem, vy možacie i nie zrazumieć, navošta patrebnyja novaŭviadzieńni.
«Ale dla mnohich transhiendarnych i hiendarna niebinarnych ludziej pachod u «žanočuju» abo «mužčynskuju» prybiralniu supravadžajecca strašnym kvestam z sacyjalnych čakańniaŭ i hiendarnaha hvałtu», — zapeŭnivaje Nasta Mancevič.
«Śpiektr reakcyj na naviedvańnie tualetaŭ ludźmi, jakija nie ŭpisvajucca ŭ binarnuju schiemu «mužčyna-žančyna», moža być šyrokim: ad nierazumieńnia i maŭklivaha nieprymańnia da adkrytaha asudžeńnia i vypravadžeńnia z tualetaŭ «nie svajho hiendara». Pasprabujcie na chvilinu ŭjavić, što kožny raz pry pachodzie ŭ tualet vam daviadziecca dakazvać, što vy majecie prava ŭ im znachodzicca. Tak sabie sprava, praŭda? Pry hetym havorka idzie pra zvyčajnuju fizičnuju patrebu.
Prablema hiendarna-binarnych tualetaŭ nie ŭ samich tabličkach «mužčynski» i «žanočy». A ŭ tym, što «dziakujučy» im adny ludzi biaruć na siabie funkcyju kantrolu i ŭłady nad ciełami inšych, a viarbalny, fizičny i seksualny hvałt u dačynieńni da hiendarna niebinarnych ludziej «apraŭdvajecca» homa- i transfobnaj panikaj», — praciahvaje Nasta.
Alena Aharełyšava dadaje, što hetaja tema aktualnaja i dla inšych katehoryj nasielnictva. A jašče, na jaje dumku, hiendarna niejtralnyja prybiralni ekanamična vyhadnyja.
«Akramia dośviedu transhiendarnych ludziej, jakija praz padzieł tualetaŭ sutykajucca z dyskryminacyjaj, jość prosta žančyny, jakija vielmi chočuć spravić patrebu, a ŭ ich prybiralni sabrałasia vialikaja čarha, u toj momant jak u mužčynskaj svabodna. Kali dziaŭčyna pojdzie ŭ tualet nie svajho hiendara, to budzie taksama adčuvać dyskamfort. Plus, kali znoŭ aryjentavacca na źniešnaść, mužčyny, jakija vyhladajuć «niedastatkova» mužna ci žančyny z karotkaj stryžkaj časam sutykajucca z zaŭvahami: «Heta nie vaša prybiralnia, što vy tut robicie?».
Ale i heta jašče nie ŭsio. Inšaja hrupa, jakaja dyskryminujecca, — heta ludzi ź dziećmi. Kali vy zaŭvažali, to kali ŭ nas i praduhledžanyja pakoi dla spavivańnia, to jany nazyvajucca «Žančyna i dzicia». Nibyta mužčyna ŭvohule nie zdolny heta rabić. A kali jamu ŭsio ž nieabchodna, to ŭ jakuju prybiralniu iści?»
Alena adznačaje, što kali my budziem i nadalej «pładzić sutnaści», to dojdziem da absurdu: «U nas jość mužčynskija i žanočyja prybiralni. U apošnija dziesiacihodździ da ich dadalisia tualety dla ludziej ź invalidnaściu. Pa prahresiŭnaj łohicy asobnyja prybiralni adnojčy pryjdziecca rabić dla mužčyn ź dziećmi. Pa hetaj samaj łohicy patrebny i asobny tualet dla transhiendarnych ludziej. Takim čynam my paprostu budziem praciahvać ich pładzić, bo identyčnaściaŭ i asablivaściej u ludziej šmat. Ale navošta?
Možna zrabić, jak u Šviecyi, ci, naprykład, u kafe «Depo» na vulicy Kastryčnickaj: stvoranaja adna prybiralnia, adkrytaja dla ŭsich, biez markiroŭki. Dźviery ŭ joj začyniajucca, tamu niama nijakich prablem z kamfortam. Taki padychod vyklučaje ŭsie prablemy z łamańniem mazhoŭ i nieparazumieńniem i, akramia taho, heta ekanamična vyhadna. Zamiest taho, kab budavać ceły asobny «dom» z prybiralniami, možna zrabić miesca, ahulnaje dla ŭsich».
Ciapier čytajuć
Cichanoŭski raskazaŭ, jak siabie pavodziŭ Kola Łukašenka na sustrečy ŭ SIZA12
Kamientary