Situacyju z pasadkaj u Minsku samalota Ryanair, pracu MZS i ministra Makieja «Naša Niva» abmierkavała z byłym pasłom Biełarusi ŭ Arhiencinie i Kubie, pradstaŭnikom Narodnaha antykryzisnaha ŭpraŭleńnia (NAU) Uładzimiram Astapienkam.
«Naša Niva»: Jak vy acenicie dziejańni biełaruskaha MZS u kryzisny pieryjad paśla pasadki ŭ Minsku samalota Ryanair?
Uładzimir Astapienka: NAU kanstatavała jašče vosieńniu, što mižnarodnaja palityka Biełarusi pravaliłasia. I ŭsie nastupnyja dziejańni tak zvanych biełaruskich dypłamataŭ u hetuju acenku vielmi ŭpisvajucca.
Kab padtrymlivać pracoŭnyja i praduktyŭnyja adnosiny z roznymi krainami, treba jak minimum navučycca słuchać i čuć svaich partnioraŭ. MZS ža zaniaŭ pazicyju strausa, jaki schavaŭ svaju hałavu ŭ piasok. Tamu biełaruski bok nie pačuŭ prapanovu pryznačyć svajho sudakładčyka pa Maskoŭskim miechaniźmie ABSIE (ab rasśledavańni parušeńniaŭ pravoŭ čałavieka i asnoŭnych svabod u Biełarusi. — «NN»). U vyniku ŭ dakładzie ABSIE byli sfarmulavanyja vielmi dakładnyja, jurydyčna abhruntavanyja pytańni ab praviadzieńni vybaraŭ, vykanańni pravoŭ čałavieka, katavańniach, masavych represijach, na jakija pa siońnia niama nijakaj reakcyi režymu, i ŭsie ŭźniatyja pytańni visiać u pavietry.
MZS nie słuchaŭ pravaabarončych ekśpiertaŭ AAN, jakija raspracavali dobryja rekamiendacyi pa zakanadaŭstvie ab masavych mierapryjemstvach, dzie prapanoŭvałasia źniać usie administracyjnyja abmiežavańni na vydaču dazvołaŭ, praduhledžvalisia spantannyja masavyja mierapryjemstvy, vyklučałasia kryminalnaja adkaznaść ich udzielnikaŭ. Ale ŭsie hetyja rekamiendacyi taksama nie atrymali nijakaj reakcyi ŭładaŭ. Takimi mietadami ŭ dypłamatyi adnosiny nie vybudoŭvajucca.
Toje samaje pa vialikim rachunku adbyłosia paśla pasadki ŭ Minsku samalota Ryanair. Užo prahučała šmat ekśpiertnych acenak i palityčnych vysnoŭ. Ja ž skažu pra inšaje: kali vy ŭ hetym kantekście sprabujecie pačać dyjałoh ź mižnarodnaj supolnaściu, to nie treba mianiać rolami razmovu dyśpietčara ź piłotami. I jak z hetaj pazicyjaj sprabavać kahości pierakanać u śviecie, kali viadoma, što aryhinał razmovy ŭsio adno budzie apublikavany. Heta znoŭ-taki taja ž samaja pazicyja strausa, jaki apuściŭ hałavu ŭ asfalt i miarkuje, što jaho nichto nie znojdzie.
«NN»: NAU zaklikała paśla hetaha vypadku pasłoŭ Biełarusi sychodzić u adstaŭku. Dumajecie, jašče jość hatovyja da takoha kroku?
UA: Kali ja padavaŭ u adstaŭku vosieńniu, to svaju zajavu nakiravaŭ «da viedama» va ŭsie pasolstvy i strukturnyja padraździaleńni centralnaha aparatu MZS. Tady nijakaj publičnaj reakcyi nie było, i mnie zdajecca, što i ciapier vodhukaŭ my nie dačakajemsia. Chto chacieŭ zrabić svoj maralny vybar, toj užo jaho zrabiŭ. A astatnija buduć sychodzić razam z režymam.
Mahu tolki im paraić va ŭmovach, kali zakryłasia nieba nad Biełaruśsiu, — a pa instrukcyjach MZS pralot u Biełaruś praz trecija krainy vyklučajecca pad pahrozaj kryminalnaha pieraśledu za kradziež biudžetnych hrošaj, — vykarystoŭvać paŭnočnych aleniej vyklučna za svoj rachunak.
«NN»: U čym ciapier uvohule zaklučajecca praca pasłoŭ Biełarusi na Zachadzie?
UA: Kali spytać u pasłoŭ, to jany vam mohuć šmat čaho raskazać, ale znoŭ ža heta budzie pazicyja strausa, bo nijakaj zamiežnaj palityki ŭžo niama. Na niejkim etapie my havaryli, što šmatviektarnaja źniešniaja palityka pieraŭtvaryłasia ŭ adnaviektarnuju.
Siońnia ž možna kanstatavać, što jana stała naohuł biaźviektarnaj. Kraina zhubiła ŭsialakuju lehitymnaść i pavahu na mižnarodnaj arenie. Z takimi režymami, jakija karystajucca mietadami chłuśni i manipulacyj, u śviecie ličycca za lepšaje nie mieć spravaŭ. Našy pasły mohuć spatrebicca za miažoj tolki dla taho, kab atrymać čarhovuju notu pratestu.
«NN»: Ci jość sens uvohule ŭ isnavańni Ministerstva zamiežnych spraŭ, kali ŭsio tak kiepska, jak vy kažacie?
UA: Kali my kanstatujem biaźviektarnaść źniešniaj palityki, to ni ŭ takim Ministerstvie, ni ŭ takim ministry patreby ŭžo niama. Makiej — heta ministr, jaki zhubiŭ usie svaje pazicyi, kadry, jon ni na što nie ŭpłyvaje i svaimi rukami skaračaje sistemu dypłamatyčnaj słužby.
«NN»: Padčas vystupu Makieja ŭ parłamiencie jon pahražaje spynieńniem supracy ź ES u kirunku nielehalnaj mihracyi, a taksama havaryŭ ab mahčymym vychadzie z Uschodniaha partniorstva.
UA: Takija arhumienty ahučanyja režymam nie ŭpieršyniu. Dla ES — heta dastatkova adčuvalnaja tema, ale treba mieć na ŭvazie, što prahrama Uschodniaha partniorstva była prapanavanaja postsavieckim krainam, kab paspryjać ich supracoŭnictvu ź ES u roznych halinach. Toj ža Makiej zrabiŭ vielmi šmat namahańniaŭ, kab Biełaruś u hetuju prahramu trapiła, tamu što realizacyja prajektaŭ Uschodniaha partniorstva padtrymlivajecca resursami Jeŭrasajuza. Kali niejkaja kraina nie choča zajmacca peŭnaj tematykaj, to jaje nichto nie prymušaje. Robiačy takija zajavy, Biełaruś stralaje sama sabie ŭ nahu, bo nie ŭličvaje ŭłasnych intaresaŭ. Toje samaje tyčycca i pytańnia nielehalnych mihrantaŭ. Kazać śvietu, što my vas zaraz «zavalim» narkotykami dy nielehałami — heta faktyčna terarystyčnaja pahroza. Ale takija pahrozy ŭžo nikoha nie napałochajuć, na takoj movie ni ab čym nie damovišsia.
«NN»: Što adbyvajecca z Makiejem? Raniej jaho mnohija i ŭ Biełarusi, i za miažoj ličyli ledź nie libierałam.
UA: Pad upłyvam źniešnich faktaraŭ jon pačaŭ vykonvać rolu, da jakoj jon nie byŭ hatovy — pieratvaryŭsia ŭ «jastraba» z tupoj dziubaj. Siońnia Makiej jaŭna nie maje taho ŭpłyvu, jaki pavinien mieć ministr zamiežnych spraŭ pry pryniaćci adkaznych i adekvatnych rašeńniaŭ. My ŭžo kazali, što Makiej zastaŭsia adzin na čyhunačnym vakzale, ciapier možna dadać, što i ŭ aeraporcie jon adzin.
«NN»: Raniej fiškaj našaj dypłamatyi była «šmatviektarnaść». Ciapier na joj možna stavić kryž?
UA: Vidavočna, što kryž pastaŭleny na ŭsioj mižnarodnaj palitycy. Možna było spračacca ab šmatviektarnaści, ab jaje vykańni ŭ žyćcio, ale ciapier Biełaruś — heta taksičnaja dziaržava ŭ adnosinach z krainami jak na Uschodzie, hetak i na Zachadzie. Ja dumaju, što heta ŭžo pačynajuć razumieć i rasijskija partniory.
«NN»: Jość viersija, što izalavanaja Biełaruś nie patrebnaja i Kitaju.
UA: Adnaznačna, taki partnior nikomu nie patrebny. Kali ŭ kahości jość opcyja nie mieć spravu, to jon jaje skarystaje, a nie budzie zamaročvacca, kab zrazumieć, čamu siońnia miełasia na ŭvazie adno, zaŭtra — inšaje. Spačatku pasadka samalota była «vyratavańniem Jeŭropy», a potym raptoŭna — «pravakacyjaj zachodnich śpiecsłužb».
«NN»: Čamu ŭ pieršyja dni paśla pasadki Łaŭroŭ i Zacharava ab hetaj situacyi havaryli, moža, bolej, čym Makiej i Hłaz?
UA: Na moj pohlad, i Łaŭroŭ, i Zacharava vybrali vielmi strymany ton kamientaroŭ. Jany kazali «davajcie raźbiaromsia», «davajcie pasłuchajem», «davajcie nie budziem chutka prymać rašeńni». Čym bolej budzie źjaŭlacca faktaŭ, tym, mnie zdajecca, bolej budzie ździŭleńnie ŭ spadara Łaŭrova.
«NN»: Dypłamatyčny kanflikt z Łatvijaj. Jaho možna było paźbiehnuć?
UA: Pry žadańni šukać punkty sudakranańnia, možna była b čakać bolš strymanaj reakcyi na ŭčynak mera Ryhi. Ale adklikańnie ŭsiaho składu pasolstva — heta faktyčna razryŭ dypłamatyčnych adnosinaŭ, a horš — tolki vajna. Spadziajusia, što da hetaha nie dojdzie, ale hetaja situacyja zahaniaje režym u čarhovy tupik.
Čytajcie taksama:
Łukašenka zvolniŭ pasła ŭ Arhiencinie, jaki raskrytykavaŭ dziejańni ŭładaŭ
«Kradziež u tym, što ja nie dalacieŭ da Minska»: były pasoł Biełarusi ŭ Arhiencinie raskazvaje pra «kradziež» 2393 dalaraŭ
Ciapier čytajuć
«Razahnać darmajedaŭ! Addać ludziam ziamlu!» Traktaryst z Chojnikaŭ, jaki ciapier žyvie ŭ Łatvii, paraŭnaŭ sielskuju haspadarku tam i ŭ nas11
Kamientary