U Niurnbierhu abmierkavali płan pryznańnia Łukašenki mižnarodnym terarystam. Pra što damovilisia?
Siońnia ŭ Niurnbierhu prajšła mižnarodnaja pravavaja kanfierencyja pa złačynstvach biełaruskaha režymu. Na joj zhadali pravaparušeńni i represii, jakija mieli miesca nie tolki paśla vybaraŭ 2020 hoda, ale i na praciahu ŭsiaho kiravańnia Łukašenki. Palityki, členy Jeŭraparłamienta, jurysty i inšyja ekśpierty z usiaho śvietu sabralisia, kab zaćvierdzić płan užyćcia ŭniviersalnaj jurysdykcyi i ahułam usich dastupnych pravavych instrumientaŭ dla pryciahnieńnia da adkaznaści asob, datyčnych da katavańniaŭ biełarusaŭ.
«U Biełarusi bolš niama času čakać»
Admietna, što 76 hod tamu mienavita ŭ Niurnbierhu raspačaŭsia sudovy praces nad nacysckimi złačyncami.
Siońniašniaja padzieja była patrebnaja ŭ pieršuju čarhu dziela taho, kab jeŭrapiejskija palityki jašče raz pačuli ŭsie arhumienty «za» pryciahnieńnie Łukašenki i jaho akružeńnia da mižnarodnaha suda, adznačali arhanizatary.
I, samaje hałoŭnaje, kab hetyja pracesy byli paskoranyja: bolš čym 800 palitźniavolenych, tysiač administracyjna asudžanych i kolkaści zabitych paśla vybaraŭ-2020 užo daŭno bolš čym dastatkova dla taho, kab pakarać tych, chto znachodzicca za styrnom mašyny represij.
«U Biełarusi bolš niama času čakać. Alaksandr Łukašenka — teraryst i złačyniec, jakoha varta sudzić na padstavie normaŭ mižnarodnaha prava. Jeŭrapiejcy i biełarusy zasłuhoŭvajuć, kab Biełaruś była volnaja», — padkreśliŭ śpiecyjalist pa mižnarodnamu kryminalnamu pravu Tomaš Vilinski.
Adkryvali kanfierencyju Śviatłana Cichanoŭskaja, kiraŭnik NAU Pavieł Łatuška, staršynia Rady BNR Ivonka Surviła i člen sacyjał-demakratyčnaj frakcyi ŭ haradskoj radzie Niurnbierha Dzijana Libierava.
«Prava — heta toje, što spyniła svajo dziejańnie u Biełarusi. Zakon pieratvaryŭsia ŭ pustoje słova ci ŭ dadatak represij. Jak juryst i dypłamat ja pierakanany, što pravavy cisk — heta najvažniejšy instrumient, jaki dapamoža Biełarusi stać volnaj. Chaču pryvieści słovy najviadomaha słavianskaha paeta XIX stahodździa, što naradziŭsia ŭ Navahradku ŭ Biełarusi, Adama Mickieviča: «Kab kraina mahła žyć, patrebna, kab žyli pravy», — adznačyŭ Pavieł Łatuška. Jaho kamanda pry padtrymcy dyjaspary i vystupiła arhanizataram kanfierencyi.
Z dakładami ab kankretnych faktach pravaparušeńniaŭ i katavańniaŭ u Biełarusi vystupili staršynia Biełaruskaha žanočaha fondu Vieranika Capkała, pradstaŭnik Mižnarodnaha kamiteta pa rasśledavańni katavańniaŭ u Biełarusi Viktoryja Fiedarava, advakat, pradstaŭnik štaba Cichanoŭskaj pa pravavych pytańniach Siarhiej Zikracki i inšyja.
Asobnym błokam išli manałohi-śviedčańni katavańniaŭ niepasredna z vusnaŭ achviar — jak biełarusaŭ, tak i hramadzian inšych krain. Tak, minčuk Mikałaj Bandarenka paciarpieŭ ad dziejańniaŭ siłavikoŭ jašče ŭ 2010 hodzie: paśla źbićcia ŭ jaho mocna pahoršyŭsia zrok, jon atrymaŭ pieršuju hrupu invalidnaści. U 2020 hodzie represii zakranuli žonku i dačku Mikałaja, siamja była vymušanaja źjechać ź Biełarusi.
Što ŭ vyniku?
U vyniku ŭsich prezientavanych faktaŭ i ličbaŭ katavańniaŭ i represij biełaruskaja demakratyčnaja supolnaść čakaje kankretnych krokaŭ z boku Jeŭropy. A mienavita: kab pravaŭžyvalnyja orhany dziaržaŭ, u jakich znachodziacca paciarpiełyja biełarusy, spryjali zaviadzieńniu kryminalnych spraŭ pa ŭniviersalnaj jurysdykcyi.
Kryminalnyja kodeksy mnohich dziaržaŭ dazvalajuć uzbudžać kryminalnyja spravy za złačynstvy suprać čałaviectva. Viadoma, što tak užo było zroblena, naprykład, u Litvie. Pa słovach udzielnikaŭ, patrebnyja kroki i ad inšych dziaržaŭ, kudy siońnia z rodnaj krainy byli vymušanyja biehčy biełarusy, paciarpieŭšyja ad hvałtu.
Taksama ŭłady dziaržaŭ, intaresy jakich byli zakranutyja incydentam z prymusovaj pasadkaj samalota Ryanair, pavinny inicyjavać pytańnie ab uniasieńni Alaksandra Łukašenki ŭ śpis terarystaŭ, adznačałasia padčas kanfierencyi.
Złačynstvy Łukašenki i jaho prychilnikaŭ musiać razhladacca mižnarodnym trybunałam ad hoc, pryčym u pryjarytetnym paradku, ličać jany. Jak minimum, deputat Jeŭraparłamienta ad Litvy Piatras Aŭštravičus na kanfierencyi zajaviŭ: «Uhon samalota — heta akt teraryzmu. U bolšaści deputataŭ Jeŭraparłamienta niama ŭ hetym sumnievaŭ».
Dadatkovym ciskam na režym buduć novyja ekanamičnyja sankcyi i dalejšaje niepryznańnie Łukašenki ŭ jakaści dziejnaha prezidenta Biełarusi, a taksama členaŭ jaho ŭrada. Prapanova ŭ tym, kab nichto ź ich nie mieŭ ni jurydyčnaha, ni maralnaha prava pradstaŭlać intaresy biełaruskaha naroda na mižnarodnaj arenie.
Ci ździejśnicca ŭsio heta, ciapier zaležyć ad taho, nakolki kožnaja asobnaja kraina dy jeŭrapiejskaja supolnaść razam, pojduć na dadzienyja kroki. Pavieł Łatuška, u svaju čarhu, adznačyŭ, što demakratyčnyja siły buduć vykarystoŭvać usie lehalnyja mahčymaści dla pryznańnia złačyncami Łukašenki i jaho pamahatych.
Stała viadoma aficyjnaja pryčyna śmierci Makieja, Ašurka i Tarajkoŭskaha3
Kamientary