Kultura88

Novy pradukt ad stvaralnikaŭ «Litary»

Źjaviŭsia elektronny słoŭnik «Paradyhma», jaki sprościć pracu z tekstami pa-biełarusku.

Pieršy elektronny hramatyka-paradyhmatyčny słoŭnik biełaruskaj movy «Paradyhma» ad 14 lipienia adkryty ŭ svabodnym dostupie na sajcie. Słoŭnik raspracavała tvorčaja hrupa pad kiraŭnictvam navukovaha supracoŭnika Fizika-techničnaha instytuta NAN Biełarusi Fiodara Piskunova.

Słoŭnik utvaraje adziny prahramny kompleks z prahramaj pravierki arfahrafii «Litara». Hety prahramny kompleks zabiaśpiečvaje zručnuju pracu ź biełaruskamoŭnymi tekstami, jak u pracesie ich stvareńnia, tak i padčas apracoŭki (čytańnia, pravierki, redahavańnia). Leksičny skład słoŭnika — bolš za 134 tys. Adzinak.

— Prahrama pravierki arfahrafii, heta tolki aryjencir dla karystalnika, jaki prymušaje jaho zasumniavacca, paleźci ŭ słoŭnik, adpaviednuju daviedku dla siabie zrabić, — kaža Fiodar Piskunoŭ. — Tamu źjaviłasia ideja, kab pravierka arfahrafii i słoŭnik z daviedkami byli ŭ kompleksie — heta ž naturalna.

«NN»: Na jakija anałahi vy aryjentavalisia, stvarajučy słoŭnik?

FP: Jakraz u toj čas išła praca z elektronnym słoŭnikam Ukrainy. Tam heta išło ź vialikim razmacham, byŭ pryniaty ukaz prezidenta Kučmy, vialikaja rekłamnaja kampanija. «Paradyhma» zroblenaja pa ŭkrainskim uzory, ale udaskanalenaja.

Elektronny słoŭnik Ukrainy, heta faktyčna vialikaja tablica. Ale, kali ŭ tekście sustrakajecca słova nie «pisać», a «pišu» — prahrama ŭ stupary. A «Paradyhma» adrazu płanavałasia, jak dapamožny srodak dla atrymańnia hramatyčnych daviedak. Karystalnik atrymlivaje pieralik usich formaŭ. Naprykład, naciśnie jon na słova «dušu», atrymaje duša, duš, dušyć i h. d. Akramia taho, atrymaje ŭkazańnie, dzie stavić nacisk, i pabačyć usie formy hetaha słova.

U «Paradyhmie» praduhledžany jašče i redkija formy słovaŭ.
Naprykład, da słova»ieści», ni ŭ vodnym słoŭniku my zaraz nie znojdziem takich formaŭ, jak «jamo», «jaścio». Ja liču, heta niezasłužana zabytyja formy, jakija vymyvalisia z užytku. Što faktyčna pazbaviła našu movu admietnaści.

«NN»: Ci pracuje «Paradyhma» u roznych varyjantach pravapisu?

FP: Sama «Paradyhma» ciapier tolki aficyjnym pravapisam. Heta źviazana z ruchami, jakija adbylisia na pravavym poli. Ale ja nie budu suprać, kali chtości zrobić varyjant taraškievicaj.

«NN»: «Paradyhma» uličvaje novyja praviły aficyjnaha pravapisu?

FP: Pakul u internecie źmieščany varyjant pa dziejnych praviłach movy. Voś jak ustupiać novyja praviły ŭ siłu, «Paradyhma» budzie mianiacca. Heta pytańnie niekalkich dzion, kab unieści tyja źmieny.

«NN»: Mova raźvivajecca, źjaŭlajucca novyja słovy. Ci jość u słoŭniku novatvory ci kamputarnyja terminy, naprykład?

FP: Ja, jak kažuć u šachmatach, zrablu chod kaniom i spašlusia na vašaje vydańnie, jakoje ŭ hetym płanie mabilnaje i ruchomaje. U asnovu słoŭnika byli pakładzienyja nie tolki słoŭnik Biryły, ale i korpusy tekstaŭ haziety «Źviazda» i «Našaj Nivy». Dumaju, šmat słoŭ, jakija adlustroŭvajuć novyja realii, uvajšło ŭ słoŭnik.

«NN»: Raskažycie pra techničnyja mahčymaści «Paradyhmy». Ź jakimi prahramami i apieracyjnymi sistemami jana stasujecca?

FP: Pakul ja mahu vykazacca upeŭniena tolki nakont sistemy ChP i Microsoft Word 2000—2003. Dumaju, što chutka chtości abaviazkova pasprabuje prystasavać «Paradyhmu» da Microsoft Office-2007.

Što tyčycca prahramy pravierki arfahrafii «Litara», to jana dakładna nie pracuje ŭ Microsoft Office-2007. Heta źviazana z tym, što «Majkrasoft» pamianiaŭ svaju techničnuju palityku i absiek mahčymaści samastojnym prahramistam apieravać ź ich praduktami. Tamu,

kab pad Microsoft Office-2007 zrabić «Litaru», treba aficyjna atrymać ad kampanii dazvoł. Ale ja nie hublaju nadziei, što chto-niebudź voźmiecca za hetuju spravu
i «Litara» z «Paradyhmaj» u kompleksie buduć pracavać na lubym kamputary z roznymi sistemnymi patrabavańniami.

«NN»: Jakuju prahramu možna čakać ad Vas nastupnaj?

FP: Budu zajmacca ŭdaskanaleńniem. Dumaju, jak dadać tłumačalnuju častku. To bok nie tolki davać paradyhmu słova, jak jano skłaniajecca i hetak dalej, a i ŭ niejkim admysłovym vakiency padavać značeńnie. Dumaju heta budzie karysna dla bolš zručnaj pracy ź biełaruskamoŭnymi tekstami.

Ja spadziajusia, što maje budučyja raspracoŭki buduć takimi ž papularnymi jak i minułyja. Prahrama moža žyć tolki, kali buduć u jaje karystalniki i kali budzie zvarotnaja suviaź. Kali niama zvarotnaj suviazi, to i impet budzie słabieć u raspracoŭščykaŭ.

Kamientary8

 
Naciskańnie knopki «Dadać kamientar» aznačaje zhodu z rekamiendacyjami pa abmierkavańni.

Ciapier čytajuć

Łukašenka nacyjanalizavaŭ «Amkador». Šakucin staŭ prostym biełaruskim piensijanieram

Łukašenka nacyjanalizavaŭ «Amkador». Šakucin staŭ prostym biełaruskim piensijanieram

Usie naviny →
Usie naviny

Usie kamiery na darohach pačali łavić aŭto nie tolki za chutkaść24

Ukraina abvinavaciła Signal u sadziejničańni Rasii8

U Minsku milicyja siońnia ačapiła terytoryju vakoł HUMa

«Nafih ja siudy pryjšoŭ?» Łaŭroŭ nie strymaŭ emocyj pierad sustrečaj Pucina i Łukašenki VIDEA10

Łukašenka pryjechaŭ u Kreml ź luksavym remieniem Hermes FOTAFAKT20

Ci mohuć ZŠA vyvieści z ładu ŭzbrajeńni, jakija pastaŭlajucca Jeŭropie?1

Kijeŭ pačaŭ nacyjanalizacyju ŭkrainskich aktyvaŭ «Biełaruśkalija». Častku ź ich paśpieli pradać5

Łukašenka: Tramp zranku kaža adno, a viečaram druhoje16

«Ursuła ni razu narmalnaha pistaleta nie bačyła»17

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Łukašenka nacyjanalizavaŭ «Amkador». Šakucin staŭ prostym biełaruskim piensijanieram

Łukašenka nacyjanalizavaŭ «Amkador». Šakucin staŭ prostym biełaruskim piensijanieram

Hałoŭnaje
Usie naviny →

Zaŭvaha:

 

 

 

 

Zakryć Paviedamić