Historyk Alaksandr Frydman: U Izraili zakon «Ab hienacydzie biełaruskaha naroda» vyklikaŭ abureńnie
Zdavałasia, što tema hienacydu biełaruskaha naroda nieprykmietna pramilhnuła u publičnaj prastory i pavolna sastupiła miesca bolš vostrym infapovadam. Ale biełaruski historyk Alaksandr Frydman abviarhaje pamyłkovaje mierkavańnie. U efiry analityčnaj prahramy «Razmova», jakaja vychodzić na «Biełsacie», jon raskazaŭ ab žorstkaj reakcyi izrailskich navukoŭcaŭ.
«Dyskusija viadziecca najpierš u Izraili, dzie zakon «Ab hienacydzie biełaruskaha naroda» vyklikaŭ abureńnie nakont taho, što Chałakost u im uvohule nie zhadvajecca, — kaža Alaksandr Frydman. — Faktyčna jaŭrejskaje nasielnictva abviaščajecca častkaj biełaruskaha naroda. Asablivaści Chałakostu, asablivaści nacysckaj palityki suprać jaŭrejskaha nasielnictva ŭvohule vykreślivajucca z aficyjnaha dyskursu».
Pa słovach historyka, u izrailskaj presie vyjšli vielmi žorstkija artykuły z nahody zakona «Ab hienacydzie biełaruskaha naroda». U pryvatnaści, vykazalisia historyki Arkadź Zelcar i Leanid Śmiłavicki. Pra heta Alaksandr Frydman zhadvaŭ u svaim telehram-kanale.
Jak zaŭvažaje viadomy śpiecyjalist pa historyi Chałakostu Arkadź Zelcar u artykule Jerusalem Post, naŭmysnaje zamoŭčvańnie jaŭrejskich achviar u zakonie i sproba pradstaŭlać ich častkaj «biełaruskaha naroda» źjaŭlajecca viartańniem da savieckaj palityki skažeńnia historyi Chałakostu, pieraškadžaje razumieńniu padziej Druhoj suśvietnaj vajny i padryvaje asnovy histaryčnych rasśledavańniaŭ.
«Zakon ab hienacydzie ŭ tym vyhladzie, jak jon pradstaŭleny, — heta miraž, zmajstravany režymam Łukašenki dla mižnarodnaj supolnaści, sproba zaniać vysokija maralnyja pazicyi, — zaŭvažaje starejšy navukovy supracoŭnik Daśledčaha centra dyjaspary Tel-Aviŭskaha univiersiteta Leanid Śmiłavicki ŭ publikacyi Haaretz. — Adnak jaho realnaja rola składajecca ŭ tym, kab žorstka zmahacca z unutranym inšadumstvam».
Na dumku Leanida Śmiłavickaha, u siońniašniaj Biełarusi pry adsutnaści svabody słova, aŭtanomnaj sudovaj ułady, pravoŭ na žyćcio, zdaroŭje i majomaść kožny, chto vykazvaje niezaležnaje mierkavańnie ci inšadumstva, moža być pryciahnuty da adkaznaści pa zakonie ab hienacydździe biełaruskaha naroda.
«Paśla Izraila temu padchapiła jeŭrapiejskaja presa, — dadaje Alaksandr Frydman. — Byli publikacyi ŭ Polščy, krainach Bałtyi, Hiermanii, Ispanii, Italii. Ale asnoŭnaja dyskusija jašče budzie praciahvacca, bo surjoznym historykam zrazumieła, što hety zakon vyklučna palityčny, i ničoha ahulnaha z historyjaj nie maje».
Historyk upeŭnieny, što zakon «prydumany dla ŭnutranaha karystańnia i skiravany suprać Polščy, krain Bałtyi i častkova Ukrainy».
Frydman zadajecca pytańniem, jakoj budzie reakcyja biełaruskich uładaŭ na krytyku zakona: «I voś tut, darečy, nazirajecca dosyć cikavaja reč. Bo tyja farmuloŭki, što vykarystoŭvaje dziaržaŭnaja prapahanda, źmianilisia. Kali raniej jany kazali vyklučna pra hienacyd biełarusaŭ, ciapier znoŭ raz-poraz užyvajecca farmuloŭka «hienacyd narodaŭ Biełarusi» ci havorka idzie pra savieckich hramadzian».
Miž tym, nahadajem, zusim niadaŭna hienieralny prakuror Andrej Švied zajaŭlaŭ, što da rasśledavańnia spravy ab hienacydzie biełaruskaha naroda mohuć dałučycca śpiecyjalisty ź Izraila.
Kamientary