Fota: DELFI
Piersanalnyja sankcyi amal nie majuć sensu
Ekanamist Jarasłaŭ Ramančuk miarkuje, što častka sankcyj, jakija ŭvodziacca, majuć tolki psichałahičny abo dekaratyŭny charaktar. Da «psichałahičnych» jon u pieršuju čarhu adnosić piersanalnyja sankcyi.
«Kali ŭvodziać sankcyi suprać niejkich fizičnych asob, to treba razumieć, što jany faktyčna nie majuć istotnaha značeńnia. Časta jany navat ničoha nie mianiajuć u žyćci samich ludziej, jakija trapili ŭ sankcyjny śpis, nie kažučy ŭžo pra funkcyjanavańnie režymu. Jość šerah čynoŭnikaŭ i siłavikoŭ, jakija nikoli nie mieli rachunkaŭ u zamiežnych bankach, nie vałodali tam nieruchomaściu, nikoli nie jeździli ŭ Jeŭropu, ZŠA i naohuł naŭrad ci płanavali kali-niebudź heta rabić».
Ramančuk adznačaje, što sankcyi ŭvodziać z raźlikam na toje, kab paŭpłyvać na pavodziny Pucina i Łukašenki. Zychodziačy z hetaha, ekanamist prapanuje razhladać uviedzienyja zabarony i abmiežavańni mienavita z punktu hledžańnia taho, nakolki jany spryjajuć dasiahnieńniu ahučanych metaŭ.
«Kali my havorym ab sankcyjach u dačynieńni da tak zvanych «kašalkoŭ» Łukašenki, to my pavinny razumieć, što ŭ našaj krainie niama takich biznesoŭcaŭ, jakija mahli b choć jak-niebudź upłyvać na pryniaćcie rašeńniaŭ Łukašenkam. Jak, naprykład, u svoj čas heta moh rabić Barys Bierazoŭski.
Padobnyja «kašalki» dla režymu źjaŭlajucca prosta raschodnym materyjałam, jaki kaliści vykonvaŭ svaje funkcyi i pa pryčynach, viadomych tolki samomu Łukašenku, pierastaŭ ich vykonvać. Tamu, jak i ŭ vypadkach ź piersanalnymi sankcyjami ŭ dačynieńni da palitykaŭ i siłavikoŭ — heta nijak nie ŭpłyvaje na funkcyjanavańnie režymu».
Juryj Čyž. Ilustracyjnaje fota
U toj ža čas ekanamist vyłučaje sankcyi, jakija, na jaho dumku, sapraŭdy nanosiać surjozny ŭron. Siarod ich — zabarona litoŭskaha boku na vykarystańnie marskich partoŭ dla tranzitu kalijnych uhnajeńniaŭ.
«Adna hetaja miera akazałasia bolš dziejsnaj, čym usie papiarednija razam uziatyja.
Druhaja balučaja sankcyja — zabarona na hruzapieravozki ŭ krainach ES biełaruskim transpartnym kampanijam».
Staryja schiemy praz novyja krainy
U toj ža čas sankcyi, źviazanyja z zabaronaj na handal z asobnymi pradpryjemstvami, abychodziacca praź firmy-prakładki.
«Mnohija handlovyja patoki buduć vybudoŭvacca praz Hruziju, Armieniju, Kazachstan i Kyrhyzstan. Raniej dla abychodu sankcyj Rasija aktyŭna vykarystoŭvała Biełaruś, ale naša kraina taksama stała taksičnaj, jak suahresar. Tamu ŭ ciapierašnich umovach Rasija i Biełaruś buduć karystacca hetymi šlachami, i ŭvieś schiematoz, jaki pracavaŭ u 2014-2022 hadach praź Biełaruś, ciapier budzie dziejničać praz hetyja krainy.
Da taho ž my majem Kyrhyzstan, miežy jakoha źjaŭlajucca samaj vialikaj dzirkaj na miežach JEAES. Častka miažy faktyčna kantralujecca nie kirhizskimi mytnikami i pamiežnikami, a rasijskimi złačynnymi hrupoŭkami», — adznačyŭ ekśpiert.
Kažučy pra abychod sankcyj, možna zhadać dośvied Biełarusi ŭ abychodzie kontrsankcyj, uviedzienych RF. Niahledziačy na zabaronu impartu ź ES praduktaŭ charčavańnia rasijskim bokam, polskija jabłyki i hišpanskija mandaryny ŭsie hetyja hady praciahvali pastupać na rynak RF.
Vykarystoŭvalisia roznyja padychody. Naprykład, u vypadku z polskimi jabłykami mahła pracavać nastupnaja schiema: jabłyki z Polščy pa dakumientach jechali ŭ Biełaruś, tut razmytnivalisia, a paśla adpraŭlalisia ŭ Rasiju, tolki ŭžo pad vyhladam vyraščanych u Biełarusi.
Dla ŭvozu sadaviny i harodniny, jakija pa zrazumiełych pryčynach nie mahli być vyraščany ŭ Biełarusi, vykarystoŭvalisia inšyja schiemy, da jakich dałučalisia łatvijskija i litoŭskija firmy i składy. Ispanskija sadavina i harodnina dastaŭlalisia ŭ adnu z prybałtyjskich krain, dzie pradukty pierahružalisia ŭ inšyja fury, na inšyja palety, paśla čaho pa dakumientach heta ŭžo byli pradukty, vyraščanyja, naprykład, u Sierbii ci Čarnahoryi.
Z peŭnaj dolaj skiepsisu ekanamist stavicca i da sankcyj ad zamiežnych kampanij, jakija prypynili dziejnaść svajho biznesu na terytoryi Rasii.
«Z-za reputacyjnych ryzyk mnohija akazalisia ŭ stanoviščy, kali nielha hetaha nie zrabić, ale potym jany pačynajuć znachodzić šlachi adychodu. Naprykład, pieradajuć kiravańnie inšym kampanijam, kab asnoŭny brend nie byŭ zamazany ŭ hetym. Da taho ž, mnohija ŭsiaho tolki zajaŭlajuć ab spynieńni inviestavańnia ŭ novyja prajekty, ab zhortvańni rekłamnych prajektaŭ i h.d. Treba razumieć, što ŭ lubych krainach byli i jość ludzi, dla jakich hrošy važniejšyja za ŭsie pryncypy i maralnyja normy.
Fota: kraj.by
Da taho ž u hetym śpisie kala 500 kampanij, tamu jak minimum z-za ich vialikaj kolkaści pravieryć, nakolki jany vykonvajuć umovy sankcyj i ŭłasnyja abiacańni, vielmi składana», — adznačaje ekśpiert.
Tym nie mienš toj fakt, što častka sankcyj faktyčna nie maje nijakaha ŭpłyvu, a inšyja možna abyści, nie admianiaje kryzisu, jakija čakaje Biełaruś i Rasiju.
«Kali chtości i vyjhraje ad sankcyj, to heta budzie vuzkaje koła ludziej z namienkłaturnaha i siłavoha błokaŭ, a taksama nabližanych da ŭłady biznesoŭcaŭ, jakija buduć uzbahačacca šlacham vykarystańnia roznych schiematozaŭ. U hłabalnym sensie nijakaj karyści dla ekanomiki, viadoma, ž niama», — dadaŭ ekśpiert.
Fłahmany, jakija ekspartavali pradukcyju, trapili ŭ łahistyčnuju błakadu z-za vajny va Ukrainie
Padobnaje mierkavańnie datyčna abychodu sankcyj i zarobku na hetym vykazali ŭ ekanamičnaj słužbie Narodnaha antykryzisnaha ŭpraŭleńnia.
«Biełaruski biznes, asabliva blizki da ŭłady, vielmi daŭno ŭ temie abychodu sankcyj, tut dobra dapamahaje šmathadovy dośvied kantrabandy. U ich dobra vybudavanaja łahistyka, jość łancužki firmaŭ-prakładak, kiravanaja mytnia.
Kali ES začyniŭ tranzit naftapraduktaŭ, jany pasprabavali ŭžyć schiemu z rastvaralnikami, padobnuju na tuju, što vykarystoŭvali kab padmanvać RF. Heta chutka raskryłasia dziakujučy dyjaspary, žurnalistam, dy i my viedali, na što źviartać uvahu. Pradpryjemstvy pasprabavali pieraaryjentavać jeŭrapiejski tranzit praz Ukrainu: na biełaruska-ŭkrainskaj miažy bienzin maskiravaŭsia pad inšyja pradukty, a na ŭkrainska-polskaj abo vienhierskaj znoŭ pieratvaraŭsia ŭ bienzin», — kažuć u NAU.
Pry imparcie tavaraŭ vykarystoŭvajucca inšyja schiemy. Pradukt idzie tranzitam na padstaŭnuju firmu ŭ Kazachstanie, ale ŭ vyniku fura hublajecca na prastorach Biełarusi.
Adnak, zaŭvažajuć u NAU, za apošnija dva miesiacy situacyja kardynalna źmianiłasia.
«Ciapier skłałasia biesprecedentnaja situacyja, spravicca ź jakoj budzie vielmi składana, a ŭ niekatorych vypadkach niemahčyma.
Našy fłahmany, jakija ekspartavali pradukcyju na Zachad, trapili nie tolki pad sankcyi, ale i pad łahistyčnuju błakadu z-za vajny va Ukrainie.
Sutnaść u tym, što biełaruskaja naftachimičnaja pramysłovaść mieła vielizarny prybytak nie z-za svajoj efiektyŭnaści, a pa pryčynie taho, što ekspartnaja pošlina ličyłasia ŭ buchhałtarskim sensie prybytkam hetych pradpryjemstvaŭ. Pradukcyja «Hrodna Azota» była kankurentazdolnaj tolki za košt cany na haz, nieparaŭnalnaj z canoj kankurentaŭ u Jeŭropie. Ciapier ža, kali hetuju pradukcyju niemahčyma adpravić u Jeŭropu (mahčymyja abjomy ekspartu na Zachad upali ŭ razy), jana stanovicca nieprydatnaj navat na Uschodzie, bo i haz daražejšy, i vieźci dalej. A kali, naprykład, adpraŭlać bienzin, zrobleny z rasijskaj nafty nazad u Rasiju, prybytkovaść zavodaŭ ŭpadzie ŭ 10 razoŭ, pakolki źnikaje prybytak, jaki davała niavypłata pošliny».
Zabarona na pracu biełaruskich i rasijskich transpartnych kampanij mahła by surjozna ŭskładnić schiemu abychodu sankcyj, ale i tut biełaruski bok znajšoŭ vyjście. Biełaruś nie stała ŭvodzić lusterkavyja sankcyi, pakolki heta pryviało b da praktyčna poŭnaj błakady impartu i ekspartu. Tamu naš bok nie zabaraniŭ ujezd na svaju terytoryju transpartu, zarehistravanaha ŭ ES. Adnak Biełaruś abmiežavała jaho hłybiniu praniknieńnia ŭ krainu 50 kiłamietrami.
Čytajcie: Biełaruskija transpartniki raźličvajuć uzbahacicca na fonie jeŭrapiejskich sankcyj suprać pieravozčykaŭ, i heta mahčyma. Tłumačym niuansy
«U hetaj 50-kiłamietrovaj zonie pavinna budzie adbycca pieračepka abo pierahruz tavaru, što stvaraje spryjalnuju hlebu dla abychodu sankcyj. Akramia taho, taki padychod dazvolić biełaruskim transpartnym kampanijam nie zastacca biez pracy», — adznačyli ŭ NAU.
Biełarusy karystajucca akaŭntami, jakija zarehistravanyja ŭ ZŠA, Hruzii abo Litvie
Niekatoryja sankcyi, jakija na pieršy pohlad mohuć pakazacca strohimi, možna abyści chutka i navat praktyčna biez strat. Takim prykładam moža być błakiroŭka biełaruskich i rasijskich akaŭntaŭ na amierykanskich aŭkcyjonach pa prodažy aŭto. A taksama zabarona na ekspart tavaraŭ raskošy, u śpis jakich traplaje šerah aŭtamabilaŭ.
Zaraz biełaruskija i ruskija hulcy vymušany karystacca akaŭntami, jakija zarehistravanyja ŭ samich Štatach, Hruzii abo Litvie. Hety momant nijak nie ŭpłyvaje na praces pakupki. Apłata za łoty taksama pravodzicca praz Hruziju, Litvu i inšyja krainy.
Adzinaja niazručnaść, jakuju dadajuć hetyja abmiežavańni, — niemahčymaść niepasrednaj dastaŭki aŭto ŭ kantejniery ŭ Minsk bieź pierahruzki ŭ partu Kłajpiedy. Ale varta adznačyć, što i raniej vialikaja kolskaść mašyn razhružałasia ŭ Litvie, a adtul užo dastaŭlałasia na aŭtavozach. Takim čynam, uviedzienyja sankcyi pa hetym kirunku amal nijak nie adabjucca na pracy kampanij i košcie dastaŭki, bo sumy ŭ 100-200 dalaraŭ u canie aŭto možna nazvać niezaŭvažnymi.
Ale kali raptam i na hetym šlachu ŭźniknuć dadatkovyja składanaści, biełarusy ŭsio adno nie zastanucca biez amierykanskich aŭto. Bo budzie mahčymaść vazić ich u Biełaruś i Rasiju praz Hruziju.
Pra toje, što Biełaruś i Rasija zacikaŭleny ŭ šerych schiemach ŭvozu tavaraŭ na svaju terytoryju, uskosna śviedčyć i toj fakt, što z 15 krasavika byŭ pavialičany biazmytny paroh uvozu tavaraŭ dla asabistaha karystańnia, jaki pieravozicca ŭ bahažy. Raniej biazmytny paroh składaŭ 500 jeŭra i 25 kh. Ciapier suma pavialičanaja da 1000 jeŭra, a limitavaja vaha da 31 kiłahrama.
Kuźnica-Bruzhi. Čarha z Polščy ŭ Biełaruś. Ilustracyjnaje fota
Akramia taho, z 200 da 1000 jeŭra pavialičany limit biaspošlinnaha ŭvozu tavaraŭ dla fizičnych asob, jakija dastaŭlajucca pieravozčykam abo ŭ paštovyja adpraŭleńni. Dadzienyja miery časovyja, jany buduć dziejničać da 1 kastryčnika biahučaha hoda. Pradstaŭnik JEEK Ija Małkina adznačała, što heta dazvolić padtrymać hramadzian va ŭmovach sankcyjnaha cisku i paźbiehnuć deficytu tavaraŭ pieršaj nieabchodnaści i tavaraŭ krytyčnaha impartu.
«Naša Niva» adnaŭlaje zbor danataŭ — padtrymać prosta
Čytajcie taksama:
Biełaruskija NPZ z-za sankcyj pracujuć na ŭnutrany rynak
Na hranicy z Polščaj i Litvoj viarnulisia vielizarnyja čerhi ź lehkavikoŭ. Kolki času zajmaje pierasiačeńnie miažy?
«Nadyšoŭ toj momant, kali adbyvajecca libieralizacyja niechacia» — ekanamičny ekśpiert
