U Biełarusi antyrekord naradžalnaści. Spytali ŭ maładych ludziej, čamu jany nie hatovyja da dziaciej
Letaś u Biełarusi, pa padlikach žurnalistaŭ, na śviet źjaviłasia mienš za 80 tysiač niemaŭlat. Heta najmienšy pakazčyk za apošnija 30 hod. «Naša Niva» parazmaŭlała z maładymi ludźmi, jakija nie majuć dziaciej, i daviedałasia, čamu jany nie hatovyja da papaŭnieńnia i jakija ŭmovy (i zarobki) im patrebnyja, kab vyrašycca na hety krok.
«Usio ž taki vy naradžajecie dla siabie, a nie dla dziaržavy»
U Alaksieja (imia hetaha i nastupnych surazmoŭcaŭ źmienienaje) za plačyma surjoznyja praciahłyja adnosiny i šlub. Chłopcu 30 hadoŭ, niekalki miesiacaŭ tamu jon raźvioŭsia.
«Banalna, ale niama z kim zavodzić dziaciej, — kaža jon. — Biezumoŭna, padčas šlubu z žonkaj my abmiarkoŭvali mahčymaje papaŭnieńnie. Adnak niekatoryja niuansy nas spyniali, i dziaciej my płanavali ŭ dalokaj pierśpiektyvie. A ciapier hetaje pytańnie ŭvohule adpała».
Pa słovach maładoha čałavieka, samaja hałoŭnaja prablema — adsutnaść ułasnaha žytła. Niahledziačy na toje, što sam jon sa stalicy, Alaksieju davodziłasia zdymać kvateru.
«Navat kali b ja trapiŭ u čarhu na žytło ad dziaržavy, to kolki b pryjšłosia čakać — 30 hod? Tamu nie varyjant, — kaža jon.
— Pra kamiercyjnaje budaŭnictva i kazać nie treba, bo heta vielmi vialikija hrošy. Faktyčna na niekalki dziasiatkaŭ hod pryjdziecca zabyć pra inšyja vialikija traty. A žyć kali?»
Pracuje Alaksiej kapirajtaram i zarablaje adnosna niabłaha. Siaredni dachod składaje 2300-3500 rubloŭ.
Kali b u Alaksieja ŭ šlubie naradziłasia dzicia, to, pa jaho padlikach, štomiesiačnyja traty pavialičylisia b jak minimum udvaja.
«I heta kali nie ŭličvać padrychtoŭku da naradžeńnia i inšaje. Pahladzicie, jak uźnialisia ceny na bytavuju chimiju, tavary dla dziaciej — pampiersy, adzieńnie, cacki. U asnoŭnym heta ekspartnyja pazicyi, jakija padaraželi chiba što nie ŭ razy. Pa samych ścipłych padłikach, kab dzicia dobra siabie adčuvała i pravilna charčavałasia, treba na jaho tracić tysiačy paŭtary rubloŭ štomiesiac.
Heta važny i adkazny krok, da jakoha pavinny być hatovyja aboje. Tamu idealnym uzrostam dla naradžeńnia niemaŭlaci liču 32-34 hady. Da hetaha ŭzrostu ludzi robiać niejkuju karjeru, zbolšaha paśpiavajuć nahulacca i razumiejuć, čaho nasamreč chočuć ad žyćcia. Tamu čas jašče jość. Zrazumieła, što ja razvažaju racyjanalna — žyćcio vielmi składanaja štuka i moža źmianicca ŭ lubuju chvilinu. Ale tak chočacca, kab usio išło pa płanie».
Što tyčycca palityčnaj situacyi ŭ krainie, to na płany naradžeńnia dziciaci, na dumku Alaksieja, heta ŭpłyvaje nie tak mocna. Chacia chłopiec viedaje niamała par, jakija nie rašajucca na taki krok akurat z-za palityki.
«Mahčyma, majo mierkavańnie mnohim nie spadabajecca, ale ja liču, što, kali para pryniała takoje rašeńnie, palityčnyja abstaviny pavinny adychodzić na druhi płan. Usio ž taki vy naradžajecie dla siabie, a nie dla dziaržavy. Tamu, na maju dumku, heta tolki adhavorka, a sapraŭdnyja pryčyny ŭ inšym», — padsumoŭvaje jon.
«Da tryccaci budu čakać pieramien, a dalej pahladzim»
Siarod znajomych Aliny dastatkova siemjaŭ, jakija zaviali dzicia abo płanujuć heta zrabić. Dziaŭčyna bačyć, jak šmat hrošaj u ich sychodzić na toje, kab utrymlivać dziaciej. Tamu ŭ svaje 23 hady naradžać nie płanuje.
«Liču vielmi niapravilnym padychod, što kali boh pasłaŭ dzicia, dyk i ŭsio astatniaje taksama budzie. Tak nie pracuje.
Ja nie chaču, kab moj mały z-za niedachopu finansaŭ pastupaŭ va ŭniviersitet na biudžet i potym adpracoŭvaŭ ŭ hetaj sistemie dva hady. Jak u maim vypadku.
Pa sabie viedaju, nakolki ciažka žyć, kali baćki nie mohuć dać tabie toje, što treba. Heta adna z pryčyn», — kaža jana.
Pa-druhoje, dziaŭčyna zadumvajecca ab tym, jakoj historyi buduć vučyć jaje dzicia ŭ škole. Jana nie viedaje, jak jaho možna budzie abaranić ad chłuśni i prapahandy.
«Nie ŭjaŭlaju, jak u takich abstavinach naradžać dzicia, — kaža jana. — Ja na 9 maja była kala płoščy Pieramohi, bačyła, kolki tam maładych ludziej ź dziećmi i hetymi ściahami, stužačkami. Nie razumieju, jak takoje mahčyma. Nie chaču svajo dzicia vyhadavać takim čałaviekam.
Nam jašče pašancavała, my možam supraciŭlacca prapahandzie, a ŭ dziciaci moža i nie atrymacca. Vostra nie chapaje svabody».
Z bazavych rečaŭ, jakija Alina choča mieć pierad tym, jak naradžać, — kvatera, mašyna i dastatkovy zarobak. Ciapier jaje dachod — 1500 rubloŭ, jana pracuje mieniedžaram pa prodažach.
«Pakul ja nie mahu ŭjavić, na jakija hrošy kuplać žytło. Naprykład, navat nie ŭ Minsku, a kala jaho. Zrazumieła, što jość lhotny kredyt dla maładych siemjaŭ, ale čamu my musim jaho brać? Navat kali vypłačvać kredyt, z takim dachodam budzie niaprosta. Jašče mnie składana ŭjavić, u jakoj śfiery treba pracavać, kali nie ŭ IT, kab zarablać dastatkova na žyćcio. Adčuvańnie, što ŭvieś śviet padstroiŭsia ciapier pad ajcišnikaŭ. Dumaju, što dla taho, kab narmalna žyć ź dziciom, zarobak pavinien być ad 2000 dalaraŭ. I, kaniečnie, chočacca, kab była mašyna. Kab było mahčyma vazić jaho na siekcyi, hurtki.
Treba, kab baćki stali maksimalnaj aporaj i padtrymkaj. Dla taho, kab joju być, varta mieć materyjalnyja resursy», — kaža dziaŭčyna.
Naradžać dzicia ŭ Biełarusi bližejšym časam Alina nie płanuje. Situacyja ŭ krainie da hetaha jaje nie zaachvočvaje.
«U mianie, zdavałasia b, navat jość z kim hetaje dzicia zavodzić, jość chłopiec. Ale da 30 budu čakać pieramien, a dalej pahladzim», — kaža jana.
«Nie chaču raścić pušačnaje miasa»
Adna z pryčyn, čamu dvaccacihadovaja Palina nie choča naradžać dzicia, — strach pierad budučyniaj. Dziaŭčynie składana pradkazać, što budzie zaŭtra.
«Umoŭna kažučy, siońnia siadžu na pracy (ja barysta), a zaŭtra ranicaj da mianie ŭryvajucca i zabirajuć na sutki ŭ nieviadomym nakirunku, a dzicia zastajecca biez maci. Heta vielmi strašna. Bieź dziaciej praściej pačać usio spačatku, ty bolš volny ŭ svaich dziejańniach», — kaža jana.
Palina padkreślivaje, što jana nie choča, kab jaje dzicia prajšło taki ž šlach, jak biełarusy siońnia.
«Nie chaču raścić pušačnaje miasa. Takoje ž staŭleńnie va ŭładzie da ludziej. Kali kamuści zachočacca, mohuć adpravić na vajnu. Na absalutna durnuju vajnu. Naprykład, jakaja ciapier.
U mianie hałoŭnaja ŭmova — heta źmiena režymu i źmiena ŭvohule žyćcia ŭ krainie. Kab tut chaciełasia žyć. Volnaja Biełaruś, upeŭnienaść u tym, što ty zmožaš siabie i dzicia zabiaśpiečyć, mirnaje nieba nad hałavoj. A taksama zdarovaja psichika jak u mianie, tak i ŭ muža. Na žal, jaje ŭsim biełarusam za apošnija dva hady surjozna sapsavali», — razvažaje jana.
Na pytańnie, ci nie choča dziaŭčyna źjechać ź Biełarusi, jana adkazvaje, što takoj mahčymaści ŭ jaje pakul niama. Nie toje finansavaje stanovišča.
«Kali hety krok i rabić, to adrazu treba znajści tam dobruju, stabilnuju pracu, — kaža jana. — U sensie «zavieści dzicia», biezumoŭna, tam budzie lepš. Jano zmoža raźvivacca ŭ zdarovych umovach. Ale ŭvohule, u najbližejšyja dziesiać hadoŭ naradžać nie płanuju, jak i źjazdžać».
«Ja bajusia stać drennaj maci i vyhadavać niaščasnaje dzicia»
Alaksandry 22 hady. Naradžać ni ciapier, ni ŭ budučyni dziaŭčyna nie choča. I na toje ŭ jaje jość niekalki surjoznych pryčyn.
«Pa-pieršaje, vajna va Ukrainie i padziei ŭnutry Biełarusi. Ja nie adčuvaju siabie ŭ biaśpiecy i nie ŭpeŭnienaja ŭ zaŭtrašnim dni, tamu małaletniaje dzicia i adkaznaść za jaho ciapier tolki pahoršać moj stan. Dla mianie heta budzie vialikim stresam. Akramia taho, naradžać u taki čas — nie lubić svajo dzicia i nie turbavacca pra jaho maralnaje zdaroŭje.
Jość i asabistyja pryčyny, jakija nie zaležać ad sacyjalna-palityčnaha stanovišča ŭ krainie. Ja bajusia stać drennaj maci i vyhadavać niaščasnaje dzicia. Heta vodhałasy niehatyŭnaha vopytu, jaki ja atrymała jak dačka i ŭnučka ad svajoj maci i babuli. Jany drenna spravilisia z zadačaj vychavańnia dziciaci, zrabili šmat pamyłak, z-za čaho mnie ciapier ciažka budavać svajo žyćcio», — dzielicca jana.
Na pytańnie, što dziaŭčynie patrebnaje, kab jana vyrašyłasia naradzić dzicia, Alaksandra nazyvaje žyćcio ŭ ekanamična raźvitoj krainie. A taksama adsutnaść pahrozy vajny jak u Biełarusi, tak i ŭ susiedziaŭ.
Ciapier Alaksandra pracuje ŭ infarmahienctvie. Jaje zarobak składaje 1500 rubloŭ. Jana ŭpeŭnienaja, što hetych hrošaj na ŭtrymańnie dziciaci joj nie chopić.
«Ciapier mnie ciažka ŭjavić, što ja vyjdu zamuž i pabuduju mocnuju ščaślivuju siamju, tamu navat u pytańniach naradžeńnia dziciaci ja płanuju spadziavacca tolki na siabie. Dla kamfortnaha žyćcia mnie adnoj ciapier patrebna kala 2000 rubloŭ u miesiac. Kab ja mahła zabiaśpiečyć svajo dzicia ŭsim nieabchodnym, sumu spatrebicca pavysić da 3000. Zrazumieła, što heta pavinien być stabilny dachod.
I treciaje, ale nie mienš važnaje — praciahłaja psichaterapija, jakaja dapamoža mnie kančatkova prapracavać dziciačyja traŭmy i zdabyć bazavuju ŭpeŭnienaść, što ja zmahu nie prajecyravać ich na svajo dzicia».
Kamientary