Horad-hubka. Što heta za kancepcyja, jakaja ŭžo realizujecca ŭ mnohich krainach?
Biasprojhryšny varyjant dla ludziej i haradskich ekasistem, jaki moža zrabić sučasnyja harady značna bolš kamfortnym miescam pražyvańnia.
Jak i ŭsio astatniaje, vada vydatnaja va ŭmieranych kolkaściach. Jana patrebna haradžanam, kab vyžyć, ale mocnyja zalevy mohuć zatapić vulicy i damy. Źmianieńnie klimatu, viadoma, nie spryjaje ŭmieranaści. Bolš ciopłaja atmaśfiera ŭtrymlivaje bolš vilhaci, uzmacniajučy štormy, jakija mohuć pierahružać kanalizacyjnyja sistemy, stvoranyja pad klimat byłych časoŭ.
U adkaz na heta haradskija płaniroŭščyki ŭsio čaściej razhladajuć harady nie jak «daždžaviki», pryznačanyja dla advodu vady jak maha chutčej, a bolš jak hubki. Razhortvajučy zialonyja nasadžeńni i vykopvajučy vializnyja hruntavyja čašy, dzie vada moža źbiracca i prasočvacca ŭ nižejlehłyja vadanosnyja płasty, «harady-hubki» pieratvarajuć doždž u kaštoŭnaść, jakuju možna vykarystoŭvać, a nie vykidać.
Wired raspaviadaje pra adzin sa sposabaŭ vyrašeńnia prablemy, jaki prapanujuć u amierykanskim Pitsburhu. Tam raspracavali bolš pranikalnuju pavierchniu, zroblenuju ź bietonnych cahlin. Chitraść zaklučajecca ŭ tym, što nievialikija ščyliny pamiž błokami zapaŭniajucca druzam (zdrobnienym kamieńniem), što dazvalaje vadzie ściakać pamiž imi. Takoje pakryćcio možna ŭkładvać tam, dzie nielha rabić zialonyja nasadžeńni, naprykład, na haradskich vulicach i parkoŭkach.
Ale tam, dzie moža być zielanina, Pitsburh i inšyja amierykanskija harady taksama razhortvajuć daždžavy sad — prosty ŭčastak raślinnaści, časam na abočynie darohi, jaki zachoplivaje vadu, zmytuju z vulicy. Jašče adzin varyjant — pabudova tak zvanych «raślinnych nizinaŭ»: pa sutnaści kanavy, napoŭnienyja travoj i inšymi raślinami, jakija źbirajuć liŭnievuju vadu i dapamahajuć joj prasočvacca ŭ ziamlu.
Inžyniery mohuć jašče bolš pašyryć zdolnaść zialonaj zony pahłynać vadu z dapamohaj śpiecyjalnych modulaŭ, jakija vyhladajuć jak skryni dla małaka i zabiaśpiečvajuć pustuju prastoru pad ziamloj dla zapaŭnieńnia daždžavoj vadoj.
Niekatoryja hleby pahłynajuć vadu lepš za inšyja, tamu śpiecyjalisty pavinny śpiecyjalna raspracoŭvać infrastrukturu dla vykarystańnia tak zvanych inžyniernych hleb. Hetyja hleby ŭklučajuć dadadzienyja materyjały, takija jak piasok, i tamu lahčej pahłynajuć vadu, u adroźnieńnie, naprykład, ad hlinistych hleb.
Tapahrafija taksama maje značeńnie. Rajon Pitsburha schilny da apoŭźniaŭ, tamu heta abmiažoŭvaje, dzie možna raźmiaščać zialonuju infrastrukturu, i patrabuje stvareńnia daždžavych sadoŭ u davoli roŭnych miescach, dzie ŭ lubym vypadku jość vialikaja vierahodnaść nazapašvańnia vady.
Prydarožnaja zielanina maje dadatkovyja pieravahi ŭ vyhladzie filtracyi zabrudžvalnych rečyvaŭ, takich jak čaścicy šyn, jakija faktyčna źjaŭlajucca mikrapłastykam, napoŭnienym taksikantami. Mikrapłastyk zabivaje łasosia ŭ štacie Vašynhton i traplaje ŭ zaliŭ San-Francyska.
Pytańnie finansavańnia vydatkaŭ dla stvareńnia hubčataha horada amierykancy vyrašajuć davoli prosta: usio bolšaja kolkaść haradoŭ pačynaje brać ź ziemleŭładalnikaŭ płatu za apracoŭku liŭnievych ściokaŭ. Kali na vašaj terytoryi niepranikalnych pavierchniaŭ šmat — z vas spahaniajecca bolš vysokaja płata za liŭnievuju vadu, jakuju vy vydalajecie. Pitsburh uvioŭ taki zbor u studzieni, a ŭ 2018 hodzie anałahičny padatak uvioŭ Łos-Andželes. Hetyja hrošy iduć na madernizacyju isnujučaj infrastruktury liŭnievaj kanalizacyi i budaŭnictva hubčatych prajektaŭ.
U kančatkovym vyniku heta pavinna prynieści šmatlikija pieravahi. Daždžavy sad pryciahvaje pčołaŭ, jakija dapamahajuć apylać raśliny. Heta pryvodzić da bolšych uradžajaŭ. Kali horača, zialonyja nasadžeńni «vykidvajuć» vadu nazad u pavietra, źmiakčajučy efiekt ciepłavoha vostrava, z-za jakoha ŭ haradach značna ciaplej, čym u navakolnych sielskich rajonach. A «zaradžajučy» padziemnyja vody, harady mohuć nie dapuścić abvału hruntoŭ i prasiadańnia ziamli.
Kamientary