Ryba karysnaja. U joj jość nienasyčanyja tłuščavyja kisłoty amieha-3 i vitaminy A, D, E, B. Heta dobraja krynica białku i takich mikraelemientaŭ, jak jod, sielen i žaleza. Navat kali rybu jeści razy z dva na tydzień, heta ŭžo dobra dla imunitetu i kostak. Ale jakuju rybu vybrać? Jakaja ryba ŭ kramach samaja karysnaja?
Sieladziec
Vy možacie ździvicca, ale ciažka znajści bolš karysnuju rybu, čym sieladziec.
Hetaja nievialikaja čarodnaja ryba vodzicca va ŭmieranych vodach pa ŭsioj Paŭnočnaj Atłantycy. Vyłaŭleny ŭ dzikaj pryrodzie sieladziec — adna z samych karysnych ryb! Jon siłkujecca tolki naturalnaj ježaj, dziakujučy čamu ŭ jaho arhaniźmie nie nazapašvajucca taksičnyja rečyvy. Pa danych Narviežskaj rady pa morapraduktach za 2019 hod, u śviecie štodzień źjadajuć 10 miljonaŭ straŭ ź sieladca. Hetaja ryba — vydatnaja krynica kisłot amieha-3 (EPK i DHK) i vitaminu D — u 100 hramach sieladca jaho ažno ŭ 10 razoŭ bolš, čym u šklancy małaka. 100 hramaŭ file dalikatnaha pasołu zabiaśpiečvaje 194 % sutačnaj patreby darosłaha čałavieka ŭ vitaminie D.
Vitamin D upłyvaje na pravilnaje funkcyjanavańnie kaściavoj sistemy, spryjaje zasvajeńniu kalcyju i fosfaru sa straŭnikava-kišečnaha traktu, udzielničaje ŭ pravilnym funkcyjanavańni abmienu kalcyju i fosfaru i praduchilaje depresiju.
Nienasyčanyja tłuščavyja kisłoty amieha-3, jakija jość u sieladcy, źnižajuć ryzyku sardečna-sasudzistych zachvorvańniaŭ i raku.
Sieladziec — heta vydatnaja krynica białku i vitaminu B12. Jašče jon nizkakałaryjny, bo jaho nie treba smažyć ci zapiakać. Bahaćcie pažyŭnaj kaštoŭnaści dazvalaje zaličyć sieladziec da supierpraduktu, jaki varta ŭvieści ŭ štodzionny racyjon. Jon adnosicca da tak zvanaha funkcyjanalnaha siłkavańnia, jakoje nie tolki ŭtrymlivaje patrebnyja inhredyjenty, ale i dobra ŭpłyvaje na fizijałahičnaje i psichałahičnaje funkcyjanavańnie arhanizma.
Jak hatavać. File sieladca — asnova šmatlikich sałataŭ, jakija padajuć z roznymi dadatkami. Sieladziec — heta zdarovaja prapanova na viačeru, abied abo pierakus. Kulinarnaje natchnieńnie dla receptaŭ ź sieladca i hatovyja pradukty možna znajści ŭ internecie.
Skumbryja
Heta adna ź vielmi papularnych ryb. U našaj krainie jaje zvyčajna jaduć vendžanaj abo ŭ kansiervach, a naprykład, u arabskaj kuchni — śviežaj, zapiečanaj.
U dadatak da vialikaj kolkaści kisłot amieha-3, skumbryja taksama ŭtrymlivaje vitaminy A, D i V, u tym liku vitamin V12, jaki adkazny, siarod inšaha, za dobraje funkcyjanavańnie niervovaj, kryvianosnaj, stravavalnaj sistem i psichičny stan.
Vy taksama znojdziecie ŭ skumbryi takija inhredyjenty, jak fosfar, kalij, mahnij, jod, cynk i šmat sielenu. Dziakujučy im, u nas uzmacniajecca imunitet, bolš tryvałymi stanoviacca zuby i kości, pavialičvajecca masa ciahlic i robicca bolš zdarovym koler tvaru (antybakteryjalny i amaładžalny efiekty). Mikraelemienty taksama rehulujuć pracu endakrynnaj sistemy, u tym liku harmonaŭ ščytapadobnaj załozy.
Jak hatavać — zapiečanaj ci na pary.
Stronha, viadomaja taksama jak farel
Choć samaj kaštoŭnaj rybaj zvyčajna ličycca marskaja, dla presnavodnaj, aziornaj, račnoj stronhi treba zrabić vyklučeńnie. Hetaja drabniejšaja za marskuju forma stronhi źmiaščaje vialikuju kolkaść ejkazapientaenavaj i dakazahieksaenavaj kisłot.
U adpaviednych praporcyjach jany praduchilajuć ateraskleroz i chvaroby krovazvarotu. Stronha — dobraja krynica białku: u 100 hramach praduktu jaho bolš za 19 hramaŭ. Taksama jana ŭtrymlivaje vitaminy A, D, Je, hrupy V. Dalikatnaje miasa stronhi ŭtrymlivaje i astaksancin — naturalny farbavalnik, jaki jość u raślinach, što źjaŭlajucca kormam dla ryb. Hetaje rečyva dziejničaje jak antyaksidant, zapavolvaje pracesy stareńnia i zapaleńnia, a taksama ŭpłyvaje na mietabalizm i bolš chutkaje spalvańnie tłušču. Dzikaja stronha ŭ kramach chutčej za ŭsio nie pradajecca, tamu varta pašukać rybu ŭ pravieranych haspadarkach.
Jak hatavać. Smažanaja stronha bolš smačnaja, ale pryhatavanaja na hryli ci zapiečanaja — bolš karysnaja.
Pałtus
Pałtus, moža, nie ŭtrymlivaje stolki nienasyčanych tłuščavych kisłot, jak inšaja ryba, ale jon źjaŭlajecca bahataj krynicaj kaliju, sielenu, vitaminaŭ B3, V6, V12, fosfaru i vitaminu D. Adna porcyja pałtusa całkam pakryvaje patrebu arhanizma ŭ sielenie.
Heta nieabchodna dla pravilnaha funkcyjanavańnia piečani, jakaja čyścić arhanizm. Sielen taksama abaraniaje ad sardečnych zachvorvańniaŭ i maje supraćrakavyja ŭłaścivaści. U pałtusa dalikatnaje biełaje miasa, pazbaŭlenaje rezkaha pachu, tamu jaho časta vybirajuć ludzi, jakija ŭvohule nie lubiać rybu.
Jak hatavać: file papiarednie zamarynavać, hatavać na hryli.
Traska
Traska bahataja na białok — jon składaje amal 20% ahulnaha sastavu ryby. Pieravaha traski — jaje dastupnaść uvieś hod, dalikatnaje miasa i prostaść hatavańnia.
Traska, u adroźnieńnie ad tłustaj ryby, takoj, jak skumbryja ci pałtus, utrymlivaje mienš kałoryj. U joj mała chalesterynu, ale šmat nienasyčanych tłuščavych kisłot, jakija palapšajuć pamiać i kancentracyju ŭvahi, a taksama praduchilajuć chvarobu Alchiejmiera. Tłušč ź piečani traski vykarystoŭvajecca dla atrymańnia vitaminaŭ A i D3, jakija rekamiendujucca ŭ pieryjady pavyšanaj usprymalnaści da infiekcyj.
Jak hatavać: atrymajecca ŭdała, kali zapiačy ŭ duchoŭcy z harodninaj.
Sardziny
Čaściej za ŭsio my kuplajem ich u vyhladzie kansiervaŭ, adnak heta ryba budzie smačnaj i tady, kali nabyvać jaje ŭ śviežym vyhladzie i hatavać, jak i lubuju inšuju.
Dziakujučy svaim nievialikim pamieram, sardziny ŭtrymlivajuć mienš škodnych rečyvaŭ (rtuci), čym bujnyja vidy ryb. Z hetaj pryčyny sardziny rekamiendujuć dzieciam i ciažarnym žančynam.
Rybu možna jeści razam z dalikatnymi kostačkami — heta zabiaśpiečyć arhanizm dadatkovaj porcyjaj kalcyju dla ŭmacavańnia kaściej i prafiłaktyki asteaparozu. Kalcyj, jaki majecca ŭ chrybcie sardzin, lohka zasvojvajecca dziakujučy vitaminu D, jaki taksama jość u hetych maleńkich rybkach.
Užyvańnie sardzin padtrymlivaje pracesy adnaŭleńnia arhanizma, a taksama pamianšaje zapaleńni. Jod, jaki jość u hetaj rybie, rehuluje pracu ščytapadobnaj załozy.
Jak hatavać. Sardziny — vydatnaje dapaŭnieńnie da sałataŭ. Kali vy bieracie kansiervavanyja, lepš za ŭsio tyja, što va ŭłasnym soku.
Łasoś — a lepš kieta i harbuša
Łasoś — ryba smačnaja i karysnaja. Ale ŭ łasosi z rybhasaŭ buduć antybijotyki i ciažkija mietały. Tamu, kali jość takaja mahčymaść, lepš vybrać dzikija cichaakijanskija vidy łasosievych — kietu ci harbušu.
100 hramaŭ łasosia ŭtrymlivajuć sutačnuju patrebu ŭ kisłotach amieha-3 i amieha-6. Miasa bahataje vitaminami i sielenam, a taksama pieptydami — jany zabiaśpiečvajuć vypracoŭku kałahienu, jaki adkazvaje ŭ tym liku za pravilnaje funkcyjanavańnie sustavaŭ i ełastyčnaść skury.
Jak hatavać: zapiačy ŭ śpiecyjalnych papiarovych abhortkach dla zapiakańnia z harodninaj.
Kamientary