«Adkul biaru idei? Pad nahami!» U Homieli školny nastaŭnik stvaraje kopii staražytnych zamkaŭ i šmat čaho jašče
Školny nastaŭnik pracy Anton Bazylenka i sam nie viedaje, adkul u jaho takaja luboŭ da dreva. U kožnym karčy mužčyna bačyć patencyjny vyrab: škatułku, kufar abo padstaŭku pad haračaje. A pačałosia ŭsio piatnaccać hadoŭ tamu z alchovaj dranki, jakuju chacieli adpravić va ŭtyl, pakul nie ŭmiašaŭsia budučy majstar, piša homielskaje vydańnie «Biełka».
«Tolki nie vykidvajcie!»
Anton Bazylenka ŭspaminaje, jak adnojčy zazirnuŭ da kalehi ŭ školnuju majsterniu. Tady jon jašče vykładaŭ historyju i navat nie zadumvaŭsia pra hebliki i małatki.
«Chtości prynios u kabiniet alchovyja rejki i paprasiŭ zrabić ź ich ramki. Paśla pracy na stale nastaŭnika zastalisia nievialikija tonkija treski. Ja źviarnuŭ uvahu na «niekandycyju» — u alešyny byŭ pryhožy nasyčany koler. I vyrašyŭ padaryć treskam druhoje žyćcio», — uspaminaje Anton Bazylenka.
Krychu paźniej majstar-amatar zrabiŭ ź ich fihurki-abstrakcyi. I pajšło-pajechała! Škatułki, skryni, padśviečniki, klučnicy, viešałki, skarbonki — čaho tolki niama ŭ kalekcyi piedahoha. Ale hałoŭnaje, što ŭsie rečy majuć svajo pryznačeńnie i mohuć vykarystoŭvacca ŭ pobycie, a nie pylicca na palicach.
Dapamožnik z dreva
Novaje chobi tak zachapiła majstra, što ŭ vyniku jon zaniaŭsia stendavym madelavańniem i architekturnym makietavańniem, a ŭ škole pačaŭ vykładać pracoŭnaje navučańnie.
Stvarajučy kopii zamkaŭ, cerkvaŭ, mastoŭ i siadzib, Bazylenka da pracesu zaŭsiody padychodzić hruntoŭna — źviartajecca da prac viadomych dojlidaŭ i archieołahaŭ. Časam pakarpieć nad uvasableńniem u žyćcio idei davodzicca nie adzin miesiac. Zatoje vynik zasłuhoŭvaje stać vystavačnym ekspanatam.
Darečy, u 2015 hodzie ŭ historyka-pracavika ŭžo była piersanalnaja vystava. Naviedvalniki atrymali mahčymaść razhledzieć u detalach draŭlanyja kopii Homielskaha zamka XV-XVI stahodździaŭ i mnohich inšych unikalnych zbudavańniaŭ.
«Kožny makiet — heta i novy vopyt, i novyja viedy. Asabliva dla maich vučniaŭ. Kali ja im pakazvaju, jak stvarałasia kopija toj ci inšaj architekturnaj słavutaści, pytańni ljucca jak z roha dastatku. Pahadziciesia, hledziačy na karcinku ŭ padručniku, takoha efiektu nie atrymaješ», — upeŭnieny surazmoŭca.
Siońnia ŭ kalekcyi Antona Bazylenki — sialanskija i panskija siadziby, znakamitaja Kamianieckaja vieža i navat kopija doma, dzie naradziŭsia Jakub Kołas. Spyniacca majstar nie płanuje. Zusim chutka abiacaje zaniacca rekanstrukcyjaj Navahrudskaha zamka, u realnaści razburanaha amal daščentu.
Luboŭ da pracy praz vohnišča
Čaściej za ŭsio materyjałam dla čarhovaj pracy stanoviacca zvyčajnyja skryni, u jakich pieravoziać sadavinu.
«Prychodžu na rynak abo ŭ kramu, pytajusia, ci možna zabrać draŭlanuju taru. Zvyčajna pytańniaŭ nie ŭźnikaje, admaŭlajuć redka. Usio roŭna skryni potym adpraviacca ŭ śmiećcie. Dyk čamu b nie zrabić ź ich niešta vartaje?» — upeŭnieny piedahoh.
Akramia tary z kramy, u chod iduć stary parkiet i doški dla azdableńnia, jakija stracili pryvabny vyhlad. Niadrennym materyjałam Anton Bazylenka nazyvaje haliny chvoi, jakija, pralažaŭšy paru hadoŭ na lasnoj padściłcy, nabyvajuć takoje cikavaje adcieńnie, što ich navat nie treba apracoŭvać maryłkaj.
A voś staraja mebla dla pracy nie padychodzić, tamu što amal usia zroblenaja z DSP.
Samaj kapryznaj syravinaj nastaŭnik pracy nazyvaje asinu. I bolš za ŭsio maryć pra morany dub i ebienavaje dreva. Jak zvyčajna, uvasobić mary ŭ realnaść pieraškadžaje proza žyćcia — cana na hetuju draŭninu prosta zaškalvaje.
Na dumku piedahoha, patencyjał i žadańnie pracavać u majsterni ŭ sučasnych školnikaŭ jość. Ale cikavaść da dreva i instrumientaŭ treba pryščeplivać praz stvareńnie patrebnych u pobycie rečaŭ. Na apošnim uroku, naprykład, jon vučyŭ dziaciej rabić skarbonki ŭ vyhladzie chatak.
Samaj ža prostaj, ale funkcyjanalnaj rečču nastaŭnik nazyvaje «kaścior» — šmatrazovuju padstaŭku pad haračaje. Bolš składanyja vyraby hodna pradstaŭlajuć škołu na roznych konkursach.
«Našy vučni nie raz udzielničali ŭ konkursach, u tym liku nacyjanalnaha ŭzroŭniu: «Enierhamarafon», «Archnavacyi» i «100 idej dla Biełarusi». Siarod chłopcaŭ u mianie navat jość «davieranyja asoby» — padmajstry. Źviartajučysia da ich pry padrychtoŭcy da konkursu, viedaju, što ŭsio budzie «zer hud» — ad idei da realizacyi. Za našy prajekty nikoli nie było soramna.
Idei pad nahami
Adzin čas Anton Bazylenka davaŭ majstar-kłasy pa pracy z drevam na tvorčych sustrečach, znajomiŭ homielcaŭ z asnovami stendavaha madelavańnia. Ciapier heta nie tak zapatrabavana, ale zapał nikudy nie źnik.
«Adkul biaru idei? Pad nahami! Prajdziciesia pa Savieckaj, zbočcie z Puškina na Arcioma abo jedźcie ŭ Zachodni — staryja damy sa svajoj historyjaj usiudy. Čym nie padstava zrabić makiet? A voś da tak zvanych refieriens ź internetu staŭlusia skieptyčna. Lepš za ŭsio pabyvać na miescy samomu, sfatahrafavać abjekt z usich patrebnych rakursaŭ, pahavaryć sa śpiecyjalistam (ekskursavodam, historykam) — i budynak sapraŭdy ažyvie ŭ tvajoj madeli».
Kožny vyrab dla majstra — samy lubimy. Asabliva ŭ pieršyja chviliny paśla jaho vyrabu. Tamu stavić svajo chobi na biznes-rejki surazmoŭca nie śpiašajecca.
«Jak tolki pačynaješ rabić rečy kanviejerna, heta pierastaje być tvorčaściu. Bo ŭ kožnuju pracu ŭkładzienyja duša i čas. Mabyć, heta samyja darahija resursy, jakija składana vymierać hrašyma», — zaviaršaje surazmoŭca.
Kamientary