Navuka i technałohii

My dazvalajem štučnamu intelektu prymać za nas zanadta šmat rašeńniaŭ — psichołah

Vučony-bichievijaryst Hierd Hihierencer ciaham dziesiacihodździaŭ vyvučaŭ, jak ludzi robiać vybar u situacyi niavyznačanaści. Ën tłumačyć, jak štučny intelekt i sacyjalnyja sietki mianiajuć naša žyćcio.

Digital marketing
Fota: Pixabay.com

U epochu ChatGPT kampjutarnyja ałharytmy i štučny intelekt usio bolš ukaraniajucca ŭ naša žyćcio: abirajuć kantent, jaki my bačym u internecie, i adkazvajuć na samyja roznyja našy pytańni — ad pobytavych da ekzistencyjalnych. Ałharytmy štučnaha intelektu mohuć źmianiać naš śviet i pavodziny sposabami, jakija my nie da kanca razumiejem, kaža psichołah i daśledčyk pavodzin Hierd Hihierencer, aŭtar knihi «Jak zastavacca razumnym u razumnym śviecie».

Kali štučny intelekt lepšy za čałaviečy rozum

Pa słovach ekśpierta, takija składanyja ałharytmy, jak niejrasietki, mohuć być lepšymi i bolš karysnymi, čym učynki čałavieka, u tym vypadku, kali my majem spravu sa stabilnaj situacyjaj, da prykładu, hulnioj u šachmaty. Ale kali ŭ vas niestabilnaja prablema — naprykład, vy chočacie pradkazać karanavirus, — to lepš trymacca dalej ad kampjutarnych ałharytmaŭ.

Praca ź niavyznačanaściu — heta śfiera, dzie pavinien pracavać čałaviečy rozum, bo tolki jon zdolny vyznačyć adzin ci dva važnyja sihnały i ihnaravać astatnija. U takoha kštałtu nievyraznych zadačach ałharytmy nie pracujuć. Kab atrymać maksimalnuju addaču ad ŠI, śviet musiŭ by być bolš pradkazalnym.

«Niejrasietki majuć šmat-šmat płastoŭ, ale jany pa-raniejšamu prosta vyličalnyja mašyny. Jany mohuć namalavać vyjavu, mohuć stvaryć tekst. Ale heta nie značyć, što jany razumiejuć tekst hetak ža, jak ludzi», — razvažaje Hierd Hihierencer.

Kali vy nie analizujecie taho, što padsoŭvajuć vam ałharytmy, i nie raźbirajeciesia ŭ naładach kanfidencyjnaści, to technałohii buduć kiravać vami ŭsio bolš

Novaŭviadzieńni, što źjaŭlajucca ciapier u śviecie technałohij, datyčać kožnaha čałavieka, bo jany pierakrojvajuć suśvietny paradak: kantrol nad ludźmi kancentrujecca ŭ rukach uradaŭ i technałahičnych kampanij. Pa słovach Hierda Hihierencera,

ličbavyja technałohii mohuć lohka schilić šali ŭ bok aŭtarytarnych sistem.

Ludzi nie majuć žadańnia raźbiracca z naładami pryvatnaści (bo heta tak doŭha, niecikava i niezrazumieła), i ŭ vyniku stanoviacca abjektami sačeńnia. Daśledčyk apisvaje heta nastupnym čynam:

«Padumajcie pra kaviarniu ŭ vašym rodnym horadzie, dzie dajuć biaspłatnuju kavu. Usie chodziać tudy, bo heta biaspłatna. Takim čynam, u vas bolš niama vybaru, ale, prynamsi, vy atrymlivajecie kavu zadarma, a taksama atrymlivajecie asałodu ad kantaktaŭ ź siabrami. Adnak u hetaj kaviarni na stałach jość mikrafony, a na ścienach — videakamiery, jakija fiksujuć usio, što vy kažacie — kožnaje słova, i niekamu adpraŭlajuć na analiz. Taksama ŭ kaviarni bieźlič pradaŭcoŭ, jakija ŭvieś čas pierapyniajuć vašy razmovy, kab prapanavać vam piersanalizavanyja pradukty. Heta prykładna taja ž situacyja, u jakoj vy znachodziciesia na Facebook, u Instagram ci na inšych płatformach. U hetaj kaviarni vy nie pakupnik. Vy pradukt. Ale my chočam mieć kaviarniu, dzie nam znoŭ dazvolać płacić za siabie, kab my byli klijentami».

Nie varta addavać svaje danyja i svaju adkaznaść za ŭłasnyja rašeńni technałahičnym kampanijam, jakija vykarystoŭvajuć ich dla zarobku na rekłamadaŭcach. Čałavieku treba viarnuć adkaznaść za ŭłasnyja dziejańni — choć heta i moža być nie tak lohka, jak zdajecca na pieršy pohlad.

Pra łajki

Hierd Hihierencer taksama źviartaje ŭvahu na miechanizm «pieraryvistaha padmacavańnia», u jaki nas uciahvajuć sacyjalnyja sietki. My atrymlivajem łajki, ale nikoli nie viedajem, kali mienavita ich atrymajem. Tamu ludzi praciahvajuć viartacca na płatformu znoŭ i znoŭ. Heta sapraŭdy źmianiła mientalitet i zrabiła ludziej zaležnymi. «Ja dumaju, što kožnamu važna ŭśviedamlać hety miechanizm», — kaža navukoviec. Na jaho dumku, my zmožam znoŭ atrymać kantrol nad sacyjalnymi sietkami, kali sami hetaha zachočam.

 

Čytajcie jašče:

Smartfony stvarajuć pahrozu psichičnamu zdaroŭju padletkaŭ

Što takoje ChatGPT i čamu da jaho staviacca nieadnaznačna?

Raskazvajem, jak daviedacca, dzie i kamu vy stavili łajki ŭ sacsietkach, i pierastrachavacca

Kamientary

Žycharcy Mahilova pahražajuć kryminałkaj za toje, što źniała ranišniuju čarhu ŭ rehistraturu3

Žycharcy Mahilova pahražajuć kryminałkaj za toje, što źniała ranišniuju čarhu ŭ rehistraturu

Usie naviny →
Usie naviny

17-hadovaja dziaŭčyna ŭ Rasii paniesła jeści śvińniam i zahinuła2

Siońnia na tarhach dalar padskočyŭ na čatyry kapiejki

Chto prydumaŭ jutub-prahramu «Hadzińničak cikaje»?3

Prapucinski papulist pieramoh u pieršym tury vybaraŭ u Rumynii, ale prezidentam maje stać žančyna-libierał1

Siaredni zarobak u kastryčniku vyras amal na 50 rubloŭ

Papiaredniaja pryčyna padzieńnia samalota ŭ Vilni — techničnaje pytańnie3

U Pinsku zakryli bujny machlarski koł-centr. Paciarpiełych — amal 50 tysiač čałaviek4

Pierad pryjezdam Łukašenki ŭ Pakistan tam zabaranili ahulnanacyjanalny marš apazicyi. Tysiačy zatrymanych5

Pačynajecca sud nad śviatarom Hienrycham Akałatovičam. Jamu pahražaje da 15 hadoŭ

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Žycharcy Mahilova pahražajuć kryminałkaj za toje, što źniała ranišniuju čarhu ŭ rehistraturu3

Žycharcy Mahilova pahražajuć kryminałkaj za toje, što źniała ranišniuju čarhu ŭ rehistraturu

Hałoŭnaje
Usie naviny →