Sioleta spoŭniłasia 105 hadoŭ sa dnia abviaščeńnia Biełaruskaj Narodnaj Respubliki. Siońnia, 25 sakavika, biełarusy pa ŭsim śviecie adznačajuć Dzień Voli. Voś jak heta było ŭ Vilni.
Śviatočnyja mierapryjemstvy siońnia raspačalisia ŭ Vilni z cyrymonii ŭźniaćcia kala Siejma nacyjanalnaha ściaha Biełarusi — u honar Dnia Voli i mižnarodnaha Dnia salidarnaści ź Biełaruśsiu.
Paśla biełarusy naviedali na mohiłkach Rosy kienatafy aśvietnikaŭ, bratoŭ Antona i Ivana Łuckievičaŭ, jakija stajali la vytokaŭ BNR.
Z pramovaj tam vystupiła daśledčyca biełaruskich viaźniaŭ HUŁAHa Valeryja Čarnamorcava.
«Heta kienataf, sami mahiły tut pustyja, kali chto nie viedaje, — praviała jana karotkuju lekcyju dla prysutnych. — Ivan Łuckievič pachavany ŭ Zakapane, mahiła tam jość, ja tam była, ale, na žal, pomnik nie staić. Anton Łuckievič zahinuŭ u HUŁAHu. Jany faktyčna zasnavalniki ŭsiaho biełaruskaha ruchu z pačatku dvaccataha stahodździa. Bieź ich udziełu, voli, pracy, charyzmy navat nie było b siońnia hetaha dnia.
Druhoj Ustaŭnoj hramataj abviaščałasia stvareńnie Biełaruskaj Narodnaj Respubliki, ale jašče nie było niezaležnaści. Atrymałasia situacyja, što Miensk i Vilnia padčas Pieršaj suśvietnaj vajny byli padzielenyja frontam. Pamiž 9 sakavika i 25 sakavika front pierasunuŭsia. Źjaviłasia mahčymaść u Vilenskaha biełaruskaha kamiteta dasłać svaju delehacyju ŭ Miensk na čale ź Ivanam i Antonam Łuckievičami. Jany stali pierakonvać mienskuju Radu BNR u tym, što treba abviaścić niezaležnaść.
Sabraŭsia 24 sakavika ŭviečary schod, cełuju noč Łuckievičy pierakonvali ich pryniać losavyznačalnaje dla Biełarusi rašeńnie. Ź pieršymi promniami sonca adbyłosia hałasavańnie, dzie pieravažnaja bolšaść prahałasavała za niezaležnaść. Chtości ŭskliknuŭ, što ŭzychodzić sonca svabody.
Voli da niezaležnaści siońnia 105 hadoŭ. Jaje my siońnia i adznačajem. Hetyja ludzi pakłali ŭsio svajo žyćcio na adnaŭleńnie niezaležnaści. I ciapier toje ž samaje robiać ludzi, jakija siadziać u turmach, jakija zmahajucca na ŭkrainskim froncie. Usie pa miery svaich siłaŭ my nabližajem hetuju niezaležnaść. Dzie b my ni byli: Žyvie Biełaruś!»
«Žyvie viečna!» — adhuknulisia biełarusy.
Paśla ŭ kaplicy ŭšanavali pamiać pachavanych biełaruskich paŭstancaŭ 1863—1864 hadoŭ i praśpiavali himn «Pahonia».
Biełarusy paŭdzielničali ŭ aŭtaprabiehu ad Rosaŭ da Łukišskaj płoščy z bčb-ściahami. Sabrałasia kala 30 mašyn.
Na Łukišskaj płoščy adbyŭsia mitynh. Na im sabrałasia kala 350 čałaviek.
Padčas mitynhu pa inicyjatyvie «Dvary Vilni» dzieci i darosłyja malavali krejdaj vialiki bčb-ściah.
Na mitynhu z pramovaj vystupiŭ deputat Siejma Litvy Emanuelis Zinhierys.
Jon prakamientavaŭ «Našaj Nivie» zakonaprajekt, jaki pavinien prypynić pryjom zajaŭ ab atrymańni litoŭskaha hramadzianstva ad rasijan i biełarusaŭ, a taksama ŭskładniaje atrymańnie VNŽ nie pa humanitarnych pryčynach. Zakonaprajekt byŭ pryniaty litoŭskim Siejmam u pieršym čytańni.
«Ja nie razumieju, chto skazaŭ, što zakon pryniaty? Heta byli tolki pieršyja słuchańni. U demakratyi pryniaćcie zakona — heta doŭhi praces. Niesumnienna, u nas jość prablema, jak vyśvietlić, chto źjaŭlajecca łajalnym da Jeŭrasajuza. Ja razumieju, što na hod adkłaści atrymańnie hramadzianstva, — heta značyć, jašče raz pravieryć. Ale my možam heta zrabić inšymi sposabami.
Darečy, nie vielmi etyčna ŭ adnoj prapanovie, paśla koski, ukazvać i biełarusaŭ, i rasijan. Vielmi šmat biełarusaŭ, jakija zmahajucca na baku Ukrainy, hetyja ludzi ratujuć prystojnaść i dušu biełaruskaha naroda.
Supraciŭ biełarusaŭ bolš bačny dla ŭsiaho śvietu. U rasijan my bačym absalutna raźbitaje stanovišča cudoŭnych ruskich demakrataŭ, jakija faktyčna razhromlenyja apryčnikami Pucina.
Zakon u našym parłamiencie budzie vypraŭleny, jon nie budzie mieć nijakaha niehatyŭnaha staŭleńnia da vas».
Taksama z pramovami padčas mitynhu vystupili kiraŭnica centra «Dapamoha» Natalla Kalehava, hałoŭnaja redaktarka «Chartyi-97» Natalla Radzina.
Śviatočny mitynh zaviaršyŭsia śpievami i vokličam «Žyvie Biełaruś!».
Čytajcie taksama:
Brat udavy Zielcara: Kadebisty išli ŭ kvateru pa mianie6
Kamientary