Śviatar Kuchta ŭ «Žyćci-malinie» raskazaŭ pra asablivaści mitrapalita Vienijamina, kantrast dvuch patryjarchaŭ i svaju pracu ŭ IT
Ci moža być daravańnie Łukašenku? A taksama pra hrošy dla carkvy i dla jepiskapa, mitrapalita Vienijamina i Kanstancinopalskaha patryjarcha Varfałamieja, i čamu prybrali mitrapalita Paŭła, raskazaŭ śviatar Alaksandr Kuchta ŭ čarhovym vypusku jutub-kanała «Žyćcio-malina».
Ci Łukašenka — kandydat u piekła?
Na takoje pytańnie śviatar adrazu zaŭvažyŭ, što jon nie Hospad i nie vyrašaje, chto vyratujecca, a chto nie. Treba taksama pamiatać, što chryścijanstva — heta relihija nie spraviadlivaści, a lubovi i ŭsiodaravańnia. Ajciec Alaksandr nahadvaje, što ŭ Jevanhielli Hospad kaža:
«Hrech i bluźnierstva darujucca ludziam; a suprać Ducha bluźnierstva nie darujecca ludziam» (Jevanhielle ad Maćvieja 12:31).
Pytańnie ŭ tym, što heta aznačaje.
Ajciec Alaksandr tłumačyć, što takoje adbyvajecca, kali padziei pieravaročvajucca z noh na hałavu. Kali zło nazyvajecca dabrom, a dabro — złom. Mir nazyvajuć vajnoju. «I voś heta i jość bluźnierstva suprać Śviatoha Ducha. Kali ty pieravaročvaješ karcinu śvietu. Havoryš, što mir — heta vajna.
I voś heta nie darujecca. I voś tut u vypadku z Łukašenkam u mianie pytańnie. Słuchajučy jaho prapahandystaŭ, niejkija jaho vystupleńni, ja razumieju, što taja realnaść, jakuju jon buduje, heta taja realnaść, u jakoj adbyvajecca źnievažańnie praŭdy. Adbyvajecca toje samaje bluźnierstva suprać Śviatoha Ducha. I my pamiatajem Jevanhielle, dzie skazana, što heta nie budzie daravana».
Navošta Łukašenka byvaje ŭ carkvie
Zvarot Łukašenki da Carkvy śviatar tłumačyć palityčnymi pryčynami. «Carkva — hłybinnaja siła, jakuju možna i chočacca vykarystać i praź jaje atrymać niejkuju sakralnuju lehitymnaść. Kali jana inšym šlacham nie atrymana, to jana jak by pavinna być źvierchu, ad Boha.
Jon pryjazdžaje ŭ chram i vykarystoŭvaje jaho jak trybunu dla svaich palityčnych vystupaŭ. Uvieś hety anturaž pavinien pracavać na toje, kab usie bačyli, što Carkva ź im. Ale pa fakcie heta prosta vykarystańnie relihii ŭ svaich metach».
Śviatar ličyć, što heta ździek z relihii, ź biełaruskaha chryścijanstva, trahiedyja jakoha ŭ tym, što ŭsie relihijnyja arhanizacyi Biełarusi, jakija isnujuć lehalna, usie zaležnyja ad dziaržavy.
«Jany ŭsie znachodziacca na pavadku ŭ dziaržavy. Paśla 2020-ha hoda jon staŭ maksimalna karotki. Treba rvać hety pavadok, kali my chočam havaryć pra Chrysta, jaki jość Svaboda».
Ci vieryć Łukašenka ŭ Boha
Na dumku ajca Alaksandra, jak i ŭsie ludzi, Łukašenka «adčuvaje, što tam niešta jość. U jaho z hetaj nahody jość dzirka, jakaja balić. I jon sprabuje jaje zakryć. Ale robić heta vielmi prostym sposabam. Pa sutnaści, mahijaj. Jon šukaje vielmi prostyja ałharytmy kštałtu: ja pacałavaŭsia ź mitrapalitam, jon sa mnoj całujecca, značyć usio narmalna. Heta nie jość relihijaj».
Ci mahčyma daravańnie za hvałt
Adnosna daravańnia tym, chto ŭčyniŭ hvałt suprać inšaha, śviatar zaŭvažaje, što daravańnie mahčymaje. Ale jon bolš by źviartaŭ uvahu nie na toje, nakolki čałaviek pakajaŭsia va ŭčynienym, a na toje, nakolki jon źmianiŭsia: «Ty zrazumieŭ, uśviadomiŭ, źmianiŭsia i bolš da hetaha nie vierniešsia. I pa mahčymaści ty zahładziš pamyłki minułaha. Heta i jość pakajańnie».
Taki padychod chryścijanstva nie moža padabacca tym, chto paciarpieŭ u 2020-m hodzie. Ale, jak adznačaje ajciec Alaksandr, «chryścijanstva — niazručnaja relihija».
Čamu pajšoŭ u vałanciorski łahier pad Akreścina
Alaksandr Kuchta zhadvaje, što pad ścienami Akreścina jon apynuŭsia na treci dzień paśla vybaraŭ. «Prachodziać vybary. Try dni absalutnaha chaosu, kali nichto ničoha nie razumieje. Usim vielmi strašna.
I ja razumieju, što heta chiba što toje miesca, dzie moža znajści svajo vykarystańnie śviatar. Tamu što heta miesca, dzie ludziam baluča, i, mahčyma, ja zmahu pryniać na siabie ŭdar i prosta niejkim čynam jaho ablehčyć. Być tym samym opiumam dla narodu. U sensie opium jak abiazbolvalny srodak. Tady pryjšło razumieńnie, što hety stychijny łahier pad Akreścina — pryncypova važnaje miesca.
Padčas vajny ŭ nas, pa idei, jość praviły i zakony vajny. Jany prapisany ŭ mižnarodnych dakumientach. Jość zony, jakija nie pavinny ciarpieć ad bajavych dziejańniaŭ. U pieršuju čarhu, heta špitali.
I voś Akreścina, kali havaryć pra padziei 2020 hoda jak pra svojeasablivuju vajnu, heta toj samy «punkt miru», toj samy špital, jaki nie pavinien ciarpieć ad nijakaha ahniu. Ja palubiŭ heta miesca, zrazumieŭ, što jaho treba abaraniać, niahledziačy ni na što».
Śviatar zhadvaje, što kali ludzi išli z centra horada pad ścieny Akreścina, jon z vałanciorami vielmi bajaŭsia, što vyjdzie AMAP i pačnie źbivać ludziej i zaadno źniasie łahier, i łahier nie budzie mieć mahčymaści viarnucca. Tamu jany pajšli nasustrač i paprasili zrabić tak, kab łahier nie paciarpieŭ. «Łahier — heta zona, svabodnaja ad bajavych dziejańniaŭ».
Pra ŭdzieł u panichidzie pa Ramanu Bandarenku i razmovu ź mitrapalitam
Śviatar zhadvaje, što pamiataje šok, jaki achapiŭ usich, kali pamior Raman.
U toj dzień, kali stała viadoma pra śmierć, śviatar znajšoŭ kantakt jaho siastry, napisaŭ joj i prapanavaŭ słužyć słužbu. Na nastupny dzień była nievialikaja słužba ŭ «dvary Pieramien». Zatym razam z ajcom Uładzisłavam jany słužyli paminalnuju słužbu. Paźniej sa śviatarom razmaŭlaŭ mitrapalit Vienijamin.
«Jon pryniaŭ moj arhumient, što ja vykonvaŭ svoj abaviazak śviatara. Ja byŭ śviatarom u tym miescy, dzie ludziam baluča, tam, dzie ludzi chacieli bačyć śviatara, tam, dzie śviatar pavinien być. Jon heta pačuŭ, — zhadvaje śviatar i dadaje:
Jość takaja fraza: carkva pa-za palitykaj. Jana vykarystoŭvajecca dla taho, kab zatknuć raty niepažadanym. Chadzić na Usiebiełaruski narodny schod — heta, zrazumieła, «my pa-za palitykaj». Całavacca z čynoŭnikami, fatahrafavacca ź imi — heta pa-za palitykaj. A jak tolki śviatar nazyvaje zło złom, dabro dabrom, heta ŭžo ŭsio — «ty navošta ŭ palityku palez».
Paraŭnańnie dvuch patryjarchaŭ
Śviatar ličyć, što fihura Kanstancinopalskaha patryjarcha Varfałamieja pa maštabach bolšaja za fihuru patryjarcha Kiryła:
«Da patryjarcha Kiryła niama dostupu paśla aficyjnaj sustrečy. Tam jość achova, pratakoł. Patryjarch Kirył — heta fantomny vobraz, na jaki ty pahladzieŭ zdalok, a dakranacca rukami nielha. U jaho niama čałaviečnaści. Niama žyćcia. Chryścijanskaj lubovi».
Ajciec Alaksandr dzielicca svaimi ŭražańniami ad pres-kanfierencyi Kanstancinopalskaha patryjarcha pa vynikach vizitu ŭ Litvu: «U jaho vydatnaja anhlijskaja mova. Jon havoryć vielmi prosta i zrazumieła. Paśla saraka chvilin vystupleńnia jon skazaŭ, što my možam padyści, kali majem niejkija pytańni, prapanovy, i što jon pryvioz usim padarunki ŭ suviazi ź vizitam u Litvu. Heta byli kryžyki, pacierki, abrazki».
Pra hrošy Carkvy i hrošy dla jepiskapa
Ajciec Alaksandr tłumačyć, što niama vyznačanaha dla ŭsich śviataroŭ uzroŭniu zarobku. Jon zaležyć ad kankretnaha prychoda. Hrošy, jakija pastupajuć, raźmiarkoŭvajucca na haspadarčyja patreby, zarobak nastajaciela i śviataroŭ, choru, realizacyju sacyjalnych prajektaŭ ci dapamohu prychadžanam, jakija majuć patrebu.
Da dumku śviatara, čas vialikich hrošaj dla Carkvy prypaŭ na 1990-ja — pačatak 2000-ch, kali jana adbudoŭvałasia paśla 70-ci hadoŭ zabarony. Ciapier jana takich hrošaj nie maje. Jon nazyvaje try krynicy dachodu: śviečki i hrošy prychadžan, biznes (sponsary), vialikija prajekty z udziełam dziaržavy.
Ajciec Alaksandr adznačaje, što prablema Pravasłaŭnaj carkvy ŭ tym, što ŭ jaje vielmi nieprazrystyja finansy. Nastajaciel chrama ŭ Biełarusi siońnia maje mahčymaść sam vyrašać, kudy nakiroŭvać atrymanyja ad prychadžan hrošy: na haspadarčyja raboty, misijanierskuju dziejnaść, dabračynnaść. A moža kupić sabie «Miersedes».
I ŭ pryncypie, adznačaje śviatar, adsačyć hetyja hrošy amal niemahčyma. Sproby ŭvieści prychodskuju demakratyju, dzie srodkami rasparadžałasia b prychodskaja rada, u Biełarusi vielmi redkija. I heta pryvatnyja inicyjatyvy śviataroŭ na miescach.
Akramia taho, prablema nieprazrystych finansaŭ, na dumku ajca Alaksandra, u tym, što prychody niejkuju fiksavanuju sumu pieryjadyčna płaciać u jeparchiju.
Śviatar adznačaje: «Carkoŭnaja sistema padobnaja da fieadalnaj. Moj jepiskap — moj fieadał. Nieabchodna siabravać ź jepiskapam. Niama sistemy abarony ad jepiskapa. Ja pavinien jamu padabacca. Tamu ŭ nas skłałasia vielmi haniebnaja praktyka davać jepiskapu hrošy ŭ kanviertach, kali jon pryjazdžaje.
Tak było ź mitrapalitam Paŭłam. Pryjazdžaje niejki kartež, adbyvajecca ŭračystaja słužba. Dla ludziej usio vielmi pryhoža. U toj čas tajemna nastajaciel daje mitrapalitu Paŭłu kanviert z hrašyma z udziačnaściu, što toj pryjechaŭ».
Ale śviatar zhadvaje i inšy prykład, kali mitrapalit Vienijamin pryjazdžaŭ u adzin z chramaŭ u Minsku na vulicy Matusieviča i davaŭ hrošy, tamu što chramu jany byli nieabchodnyja. Chram zajmajecca ludźmi sa słabym zrokam. Da 20-ha hoda toj chram karmiŭ biazdomnych.
Praca ŭ IT
Pa słovach Alaksandra Kuchty, kab jon nie pajšoŭ vučycca ŭ sieminaryju, to, jak i jaho siabry pa Licei BDU, staŭ by prahramistam:
«U mianie zaŭsiody byŭ niejki bol, mnie chaciełasia pražyć alternatyŭnuju viersiju siabie. Mnie chaciełasia pachadzić u ofis, papracavać u IT. I ŭ 2018 hodzie ja pracavaŭ na adnu kantoru, jakaja absłuhoŭvała kryptasistemy. Ja atrymaŭ hety dośvied. Pražyŭ hetaje žyćcio i zrazumieŭ, što žyćcio svabodnaha mastaka, śviatara mnie padabajecca namnoha bolš».
Adnak ajciec Alaksandr znoŭ viarnuŭsia ŭ śfieru IT u 2021 hodzie. Ale ź inšych pryčyn:
«Heta była historyja absalutnaha vyharańnia paśla 20-ha hoda. Mianie kančatkova dabiła historyja ź Iharam Łosikam. Jana vypaliła ŭsio. Ja razumieŭ, što, jak śviatar, ja na doŭhi čas nie zdolny dać ničoha i mnie nieabchodna była zona biaśpieki. Heta była sproba schavacca.
Ja praciahvaŭ pa vychadnych słužyć u chramie, a piać dzion na tydzień chadziŭ u ofis. Vajna va Ukrainie ŭsio źmianiła, i ja zvolniŭsia. Ja zrazumieŭ, što adyšoŭ ad šoku vyharańnia papiaredniaha hoda, i zrazumieŭ, što nie zmahu siabie pavažać, kali nie vystuplu suprać vajny. Tamu, kab nie padstaŭlać kantoru, ja syšoŭ».
Pra mitrapalita Vienijamina
Na dumku śviatara, mitrapalit Vienijamin — idealny manach. «Mahčyma, jaho trahiedyja ŭ tym, što dobry manach staŭ jepiskapam. Heta roznyja roli. Jepiskap — administratar, manach — adzinočka, jaki žyvie adzin i dumaje tolki pra siabie i pra Boha».
Ajciec Alaksandr paćviardžaje raspaŭsiudžany pohlad na mitrapalita Vienijamina jak na malitoŭnaha čałavieka i askieta:
«Jon da siońnia, niahledziačy na toje, što mitrapalit i technična moža vyrašyć usie svaje prablemy ź finansami i žyllom, žyvie ŭ Minskim jeparchijalnym upraŭleńni ci jeździć u svoj manastyr u Lady. Tam u jaho domik ź pierabudavanaj łaźni. I jeździć jon na staroj mašynie, na jakoj jeździli mitrapality da jaho ŭžo hadoŭ dziesiać.
Jamu ŭsio roŭna, jak vyhladaje heta mašyna. Advarotny bok usioj hetaj historyi ŭ tym, što jon nie viedaje, jak pracujuć hrošy. Jon nie vielmi razumieje, dzie i jak ich brać. Jak uładkavana žyćcio zvyčajnych ludziej. Tamu što jon manach».
Śviatar dumaje, što jak čałaviek mitrapalit Vienijamin charošy i kłasny jak manach. «Ale nie kožny charošy čałaviek zdolny być charošym jepiskapam. Tamu što być jepiskapam — značyć nieści adkaznaść za vialikuju arhanizacyju i być prakładkaju pamiž ciskam hramadstva i dziaržavaju. Na heta patrebien talent. U jaho hetaha niama.
Tamu prajekt «mitrapalit Vienijamin» atrymaŭsia idealny dla ŭład, a dla Carkvy ŭ cełym — pravalny»,
— miarkuje ajciec Alaksandr.
Ajciec Alaksandr zaŭvažaje:
«Kali b jon staŭ mitrapalitam u, naprykład, hodzie 2013-m, mahčyma, heta byŭ by załaty čas dla Carkvy, tamu što ŭ jaho jość vielmi dobraja jakaść. Jon praktyčna nie dušyć, umieje pačuć i słuchać, nie źniščać niejkija inicyjatyvy, navat kali jon ich nie razumieje.
Prablema ŭ tym, što jon staŭ mitrapalitam paśla vybaraŭ 2020-ha hoda. U Biełarusi dziaržava z relihii choča zrabić padporku dla ŭłasnaj lehitymnaści.
I ŭ hetym sensie, na moj pohlad, trahiedyja mitrapalita Vienijamina ŭ tym, što jon nie acaniŭ svaich sił, nie acaniŭ času i nie zdoleŭ vystavić barjer pamiž saboju i dziaržavaju. I pa sutnaści, zdaŭsia dziaržavie».
Čamu prybrali mitrapalita Paŭła
Ajciec Kuchta padkreślivaje, što viersiju pra toje, što mitrapalita Paŭła prybrali z-za taho, što jon padtrymaŭ pratesty, nielha paćvierdzić.
«Nichto nie viedaje, za što jaho prybrali. Ale viersija takaja jość. Skandał ź jaho prybirańniem adbyŭsia ŭ pieršyja dni pratestaŭ. Była ideja słužyć malebny na płoščy kala Kafiedralnaha sabora ab zachavańni miru i spynieńni hvałtu.
Ja pamiataju, jak na čaćviorty ci piaty dzień mitrapalit Pavieł zachodziŭ u sabor. Jaho spynili ludzi, pačali prasić arhanizavać słužby. U tym liku ludzi pytalisia, jak tak vyjšła, što jon pieršy pavinšavaŭ Alaksandra Łukašenku.
Jon nie chacieŭ prasić prabačeńnia, ale skazaŭ niešta kštałtu: «Kali vam ad hetaha baluča, to prabačcie mnie, kali łaska». Heta nie było prabačeńnie na ŭsiu krainy. Tym nie mienš, žurnalisty heta raźnieśli, jak byccam jon adklikaje svajo vinšavańnie nazad. I paśla hetaha ŭ jaho, jak mnie zdajecca, pačalisia prablemy», — dzielicca svaimi nazirańniami śviatar.
Staŭleńnie da Śviatłany Cichanoŭskaj
Alaksandr Kuchta pakreślivaje, što jamu nie padabajecca krytyka Cichanoŭskaj:
«My sprabujem prymusić čałavieka rabić podźvihi. Jana i tak ich robić. I za heta joj vialiki dziakuj. Jana i tak pajšła šlacham, pa jakim nichto inšy nie pajšoŭ. Heta pa-pieršaje. Pa-druhoje, lepšaje, što kožny z nas moža zrabić, heta zrabić sam. A nie čakać, pakul niechta pryjdzie źvierchu i ŭsio heta nam zrobić. A my, moža być, pojdziem».
Pra słova «chryścijanskaja» ŭ naźvie partyi Zianona Paźniaka
Śviatar adznačaje, kali ŭ naźvie niejkaj palityčnaj partyi ŭźnikaje słova «chryścijanskaja», to jon napružvajecca, bo bačyć u hetym sprobu, jak i ŭ vypadku z Łukašenkam (tolki naadvarot), abapierci svaju lehitymnaść na Carkvu. Ajciec Alaksandr zaklikaje:
«Chopić vykarystoŭvać Carkvu ŭ jakaści instrumienta. Carkva niezaležnaja, samabytnaja. Jana havoryć pra Chrysta, a nie vykarystoŭvajecca ŭsiakimi palitykami, kab prasunuć niejkuju svaju ideju. Navat samuju pravilnuju. Carkva nie dla hetaha».
Na dumku śviatara, heta škodzić u kaniečnym vyniku jak palitykam, tak i Carkvie.
Čytajcie jašče:
BPC zabaraniła słužyć śviataram Hieorhiju Roju i Alaksandru Kuchcie
Kamientary
karaciej - ehaist
i ničoha nie robić
a jeści-to treba