Sud nad Ndranhietaj: 207 mafijozi i ich pamahatych u Italii atrymali na ŭsich 2200 hadoŭ
Heta byŭ najbujniejšy za apošnija 30 hadoŭ praces pa spravie mafii ŭ krainie. Dla suda, jaki doŭžyŭsia try hady, uźviali navat śpiecyjalny budynak.
20 listapada italjanski sud pryznaŭ vinavatymi 207 čałaviek, źviazanych sa złačynnaj mafijoznaj hrupoŭkaj Ndranhieta z pravincyi Kałabryja na poŭdni Italii. Heta byŭ najbujniejšy za apošnija 30 hadoŭ praces pa spravie mafii ŭ krainie, piša Bi-bi-si.
Vyniesienyja prysudy zaviaršyli trochhadovy sudovy praces, jaki prachodziŭ u śpiecyjalna pabudavanym budynku ŭ horadzie Łamiecyja-Termie na poŭdni Kałabryi. Asablivaje pamiaškańnie spatrebiłasia, pa-pieršaje, dla taho, kab mieć pavyšanyja miery biaśpieki, a pa-druhoje, kab raźmiaścić 350 abvinavačanych, 400 advakataŭ i 900 śviedak.
U vyniku 131 abvinavačanaha sud apraŭdaŭ, a astatnich — prysudziŭ ahułam bolš čym da 2200 hadoŭ turemnaha źniavoleńnia. Adno tolki abviaščeńnie prysudu doŭžyłasia bolš za paŭtary hadziny.
Ndranhieta (ad hreckaha słova ννδραγαθία (mužnaść) mienš viadomaja, čym sicylijskaja Koza Nostra abo nieapalitanskaja Kamora, ale pry hetym źjaŭlajecca adnoj z samych mahutnych, bahatych i ŭpłyvovych złačynnych hrupovak śvietu.
Jana pastupova zabirała ŭładu ŭ svaje ruki pa miery taho, jak sicylijskaja mafija hublała svoj upłyŭ, i ciapier vałodaje amal poŭnaj manapolijaj na impart kakainu ŭ Jeŭropu. U hrupoŭki jość bazy ŭ Paŭnočnaj i Paŭdniovaj Amierycy, a taksama i ŭ Afrycy. Niekatoryja abvinavačanyja byli aryštavanyja ŭ roznych krainach Jeŭropy, a taksama ŭ Brazilii, Ekvadory i Livanie.
Pry hetym biassprečny «haspadar terytoryi» Łuidžy Mankuza ŭ lik abvinavačanych na hetym pracesie nie trapiŭ: jon źjaŭlajecca zanadta važnaj fihuraj, kab fihuravać u ahulnaj masie, i dla jaho padrychtavany asobny sudovy praces.
«Zorkaj» trybunała staŭ jaho plamieńnik, Emanuele Mankuza, jaki staŭ hałoŭnym śviedkam, jaki raskryŭ sakrety kłana, paśla taho, jak palicyja paabiacała, što abaronić jaho ad usich mahčymych dalejšych niepryjemnaściaŭ, uklučajučy pomstu byłych «kalehaŭ».
Niahledziačy na toje, što kala traciny abvinavačanych byli apraŭdanyja, vyniesienyja prysudy pavinny istotna padarvać dziejnaść Ndranhiety. Rasśledavańnie pačałosia jašče ŭ 2016 hodzie i raspaŭsiudziłasia jak minimum na 11 rehijonaŭ Italii. Usiaho ŭ im byli zadziejničany bolš za 2500 aficeraŭ palicyi.
«Apieratyŭnym centram» mafijoznaj hrupoŭki byŭ nievialiki horad Viba-Valencyja, jaki kantralavaŭ kłan Mankuza. Da taho, jak apieracyja suprać Ndranhiety atrymała šyrokuju viadomaść, jon byŭ znakamity hałoŭnym čynam tym, što ŭ im štohod ładziŭsia konkurs pijanistaŭ.
Palavańniem za vierchavodami, jakija chavalisia ŭ chitra ŭładkavanych schovankach, zajmałasia elitnaje padraździaleńnie italjanskaj palicyi Squadrone Carabinieri Eliportato «Cacciatori di Sicilia» (viertalotnaja eskadrylla karabinieraŭ «palaŭničyja Sicylii»).
Naprykład, bunkier Paskuale Maranda, jakoha nazyvali Pabła Eskabaram kałabryjskaj mafii, raźmiaščaŭsia na schiłach hary Aspramonte, uvachodam u jaki słužyła adtulina śpiecyjalnaj piečy dla picy.
Zrešty, siarod aryštavanych, abvinavačanych i asudžanych byli nie tolki niepasrednyja siabry mafijoznaj hrupoŭki, ale i palityki, jakija supracoŭničali ź imi. Niekatorych ź ich aryštavali ŭ Niamieččynie, Šviejcaryi i navat Bałharyi.
U pryvatnaści, były deputat italjanskaha parłamienta ad partyi ciapier niabožčyka Bierłuskoni «Napierad, Italija» (Forza Italia) Džankarła Piteli byŭ prysudžany da 11 hadoŭ turemnaha źniavoleńnia za dapamahańnie mafijoznamu kłanu.
Prakuror Nikoła Hratery, jaki kiravaŭ rasśledavańniem pa baraćbie z mafijaj, raspavioŭ, što jaho kamanda ŭ jakaści dokazaŭ pakazała sudu adnych tolki rasšyfrovak telefonnych razmoŭ u kolkaści 24 tysiač.
Akramia taho, sudu byli pakazany šmatlikija śviedčańni vymahańniaŭ, karupcyi pry zaklučeńni dziaržaŭnych kantraktaŭ, niezakonnaha zachoŭvańnia zbroi, manipulacyi vynikami miascovych vybaraŭ i chabarnictva.
Hrupoŭka zdoleła amal całkam padmiać pad siabie ekanamičnaje i palityčnaje žyćcio ŭ Viba-Valencyi. Ndranhieta dušyła lubuju ekanamičnuju inicyjatyvu na miescach, jakaja mahła b choć niejak vyzvalić miascovaje nasielnictva ad finansavaj zaležnaści, ukaraniała svaich prychilnikaŭ i siabroŭ na dziaržaŭnyja pasady i ŭsialak teraryzavała miascovaje nasielnictva, kab adbić u jaho jakoje b tam ni było žadańnie supraciŭlacca.
Z tymi ž, chto supraciŭlacca ŭsio ž taki advažvaŭsia, mafijozi nie cyrymonilisia: padkidvali da ich dźviarej miortvych ščaniukoŭ, delfinaŭ, abo adrezanyja hałovy kazłoŭ, raźbivali kuvałdami vitryny ich kantor, abo kram, padpalvali ich mašyny. Asabliva zaciatych źbivali, vykradali abo zabivali.
Śviedki raskryli sudu i takija padrabiaznaści, jak zbroja, schavanaja ŭ mohiłkavych sklepach, narkotyki, jakija pieravozili na mašynach chutkaj dapamohi i marychuana, jakuju vyroščvali pablizu municypalnych reziervuaraŭ pitnoj vady.
Achviarami vykradańniaŭ stali dziasiatki viadomych ludziej, u tym liku ŭnuk amierykanskaha naftavaha mahnata i pramysłoŭca Poła Hieci — Džon Poł Hieci III, jakoha vykrali ŭ 1973 hodzie ŭ Rymie.
Spačatku mafija patrabavała za ŭnuka 17 młn dalaraŭ vykupu, adnak dzied płacić admoviŭsia. Tady jamu dasłali adrezanaje vucha ŭnuka z pasmaj vałasoŭ. Sprava skončyłasia tym, što vykradalniki źnizili finansavyja patrabavańni da troch miljonaŭ dalaraŭ, a dzied daŭ srodki na vykup.
Džon Poł Hieci byŭ vyzvaleny, pravioŭšy piać miesiacaŭ u harach Kałabryi. Hetaja historyja lahła ŭ asnovu filma Rydli Skota «Usie hrošy śvietu» (2017 hoda) i telesieryjała Deni Bojła «Trast»(2018).
Kamientary