Rassadnik ruskamirstva ŭ malaŭničym kutku Minska. Što chavajecca za budynkam, dzie słaviać «vyzvaleńnie» Danbasa

Ružovy budynak «Doma Maskvy» znachodzicca ŭ adnym z samych malaŭničych kutkoŭ Minsku: na ŭzvyššy nad Śvisłačču. Pobač hatel «Biełaruś», niekalki skvieraŭ, carkva ŭ honar Maryi Mahdaliny; niedaloka — Trajeckaje pradmieście i praśpiekt Pieramožcaŭ.

Budynak pačali ŭzvodzić u 2007 hodzie. Ideja naležała tahačasnamu maskoŭskamu meru Juryju Łužkovu. Ale išło heta ŭ cełym kompleksie ź inšymi budaŭničymi prajektami.

Budaŭnictva zaćviardžaŭ Łukašenka

15 červienia 2007 hodu Łužkoŭ pradstaviŭ Łukašenku eskizy šerahu budynkaŭ — «doma Maskvy», kvartału «Maskoŭski» na praśpiekcie Dziaržynskaha, a taksama zabudovy rajonu Lebiadziny. Łukašenku ŭsio spadabałasia. Bolš za toje, jon navat skazaŭ, što «dom Maskvy» stanie «ŭpryhožańniem biełaruskaj stalicy».

Łužkoŭ abiacaŭ, što heta budzie čatyrochpaviarchovy budynak z kinakancertnaj załaj na 300 miescaŭ, biblijatekaj, vystavačnaj załaj, kaviarniaj, mini-hatelem. Taksama tam pavinna było raźmiaščacca pradstaŭnictva ŭradu Maskvy ŭ Biełarusi.

Uzvodzić «Dom Maskvy» pačali na vulicy Kamunistyčnaj. Raniej na hetym miescy stajali nievysokija damki z paślavajennaj zabudovy. Naprykład, adtul vysielili Centr pazaškolnaj pracy, dzie pracavali chareahrafičnyja i muzyčnyja studyi, teatralnyja hurtki.

«Vyhladaje vielmi pa-maskoŭsku»

Architektaram «Doma Maskvy» staŭ Jury Hryhorjeŭ (pamior u 2019-m). Heta ŭradženiec Leninhradskaj vobłaści, jaki ad 1974 da 1986 hadoŭ byŭ hałoŭnym architektaram Minska. Jon byŭ aŭtaram takich budynkaŭ, jak Dom litaratara ŭ Miensku, kryty katok u parku Horkaha i inšych. Na toj momant jon byŭ namieśnikam hałoŭnaha architektara Maskvy.

Pavialičyć

Adkryćcio adbyłosia ŭ lipieni 2009 hodu. Praŭda, nadzvyčaj pradstaŭničym jano nie atrymałasia. Nie było ni Łukašenki, ni Łužkova. Biełaruski bok pradstaŭlaŭ tahačasny kiraŭnik Mienharvykankama Mikałaj Ładućka, a rasiejski — pieršy namieśnik mera Maskvy Uładzimir Resin.

«Jon vyhladaje vielmi pa-maskoŭsku. Bolš za toje, čyrvony asabniak ź biełymi kałonami i zialonym dacham vielmi padobny da budynku maskoŭskaj meryi na Ćviarskoj, 13», — pisała «Rośsijskaja hazieta» ŭ repartažy pra adkryćcio.

Pieršasnaja zadača «Doma Maskvy» vyznačałasia jak placoŭka dla praviadzieńnia pieramovaŭ miž rasiejskimi i biełaruskimi biznesoŭcami. Kulturnickija imprezy pieršapačatkova nie mieli vyraznaj ideałahičnaj afarboŭki.

Ad Starykava da Šumčanki

Z pačatkam vajny va Ukrainie ŭ 2014 hodzie situacyja pačała mianiacca.

U listapadzie 2015 hoda Minsk naviedvaŭ piśmieńnik-kanśpirołah, adzin ź ideołahaŭ «russkoho mira» Mikałaj Starykaŭ. Sustreča ź im miełasia adbycca ŭ haścinicy «Biełaruś», ale paśla skarhaŭ hramadskaści jaje skasavali. Urešcie ŭ jakaści placoŭki vystupiŭ jakraz «Dom Maskvy».

Pavialičyć

Tady ž maładafrontaŭcy patuzalisia z pradstaŭnikami biełaruskich prarasiejskich arhanizacyj, takimi jak Siarhiej Łušč, Piotr Šapko, Dźmitryj Lemiašonak i inšyja. Maładafrontaŭcaŭ vyvieli z budynku siłaj.

U 2016 hodzie ŭ «Domie Maskvy» zapracavała redakcyja sajtu «Sputnik Biełaruś» — častka rasiejskaj prapahandysckaj miedyjahrupy Russia Today. Na adkryćci asabista prysutničali ministarka infarmacyi Lilija Ananič i kiraŭnik Russia Today Dźmitryj Kisialoŭ.

Pry hetym zdarałasia, što «Dom Maskvy» prymaŭ i niezaležnyja mierapryjemstvy. U kastryčniku 2017 hodu tam prajšoŭ forum «Biełaruś — kraina dla biznesu», jaki pravodziŭ lidar pradprymalnikaŭ Anatol Šumčanka. Jon tłumačyŭ, što placoŭka prapanavała im svaje pasłuhi paśla taho, jak admovili haścinicy «Biełaruś» i «Viktoryja». Sam Šumčanka nie bačyŭ u hetym nijakaha ideałahičnaha kantekstu.

Chto ŭznačalvaje

Na siońniašni dzień «Dom Maskvy» ŭznačalvaje hienierał-major zapasu Aleh Žanavič Čarnavus. Jon rodam ź Miensku, ale svajo žyćcio źviazaŭ z Rasijaj.

Heta prafiesijny vajskoviec. U svoj čas jon byŭ paručencam kiraŭnika Pavietrana-desantnych vojskaŭ Rasiei Uładzimira Šamanava. U 2010 hodzie Čarnavus byŭ u adnym aŭto z Šamanavym, kali jany trapili ŭ avaryju ŭ Tulskaj vobłaści. Paźniej Šamanava asabista naviedvaŭ u balnicy Uładzimir Pucin.

Sam Čarnavus u toj avaryi atrymaŭ strasieńnie mazhoŭ. Vajskoviec spačatku byŭ u reanimacyi, ale žyćciu ničoha nie pahražała. Čarnavus taksama słužyŭ u 205-j bryhadzie ŭ Budzionaŭsku na Paŭnočnym Kaŭkazie.

U adnym ź intervju Čarnavus ź nieparazumieńniem kazaŭ pra toje, što biełaruskaja moładź usprymaje Rasieju jak zamiežnuju krainu. Taksama jon šmat krytykavaŭ Ukrainu, najpierš za toje, što tam znosili pomniki savieckaj epochi.

Chto prychodziŭ z čynoŭnikaŭ

Alaksandr Łukašenka «Dom Maskvy» nie naviedvaŭ. A voś inšyja čynoŭniki byvajuć tam rehularna. U 2019 hodzie fan-dom («fanacki dom», placoŭku dla zaŭziataraŭ) zbornaj Rasiei ŭ «Domie Maskvy» ŭ časie II Jeŭrapiejskich hulniaŭ adkryvaŭ starejšy syn Łukašenki Viktar. Razam ź im na adkryćci byŭ ministr sportu Siarhiej Kavalčuk.

Byvali tam i ministr zamiežnych spraŭ Uładzimier Makiej, i kiraŭnik Administracyi prezidenta Ihar Sierhiejenka, i ministry infarmacyi i kultury, staršynia Mienharvykankama Uładzimir Kucharaŭ.

Zavitvaŭ u «Dom Maskvy» i mitrapalit Mienski i Zasłaŭski Pavieł.

«Dni Kryma» i «Zvyčajny nacyzm»

Na siońnia «Dom Maskvy» staŭ adnym z asiarodkaŭ prasoŭvańnia idej «russkoho mira» ŭ Biełarusi. U śniežni 2023 hodu tam adkryli vystavu «Zvyčajny nacyzm», pryśviečanuju «złačynstvam ukrainskich nieanacystaŭ».

«Siarod ekspanataŭ prysutničajuć uzory ŭzbrajeńnia krain NATO, a taksama pradmiety, jakija paćviardžajuć metanakiravanuju palityku kijeŭskaha režymu pa źniščeńni pravasłaŭnych chramaŭ. Najbolš emacyjnaja častka ekspazicyi — instalacyja «Źniščanaja USU haradskaja infrastruktura nasielenych punktaŭ Danbasu«, jakaja pieradaje pakuty i žach vajny, pieraniesienyja žycharami Maryupala, Lisičansku, Rubiežnaha, Vałnavachi i inšych haradoŭ», — havaryłasia ŭ apisańni vystavy.

U tym samym śniežni ŭ «Domie Maskvy» prajšła inšaja kanfierencyja ab zachoŭvańni, padtrymcy i prasoŭvańni rasiejskaj kultury i movy za miažoj.

«Rola rasiejskaj movy i rasiejskaj kultury ŭ sučasnych umovach stanovicca ŭsio bolš značnaj u suviazi z pastajannymi źmienami, što adbyvajucca ŭ našym śviecie. Naša ahulnaja zadača — nie razhubić bahaćcie rasiejskaj movy i kulturnaj spadčyny, a pavialičyć i zachavać», — havaryłasia ŭ karotkim reziume kanfierencyi, u jakoj brali ŭdzieł biełaruskija piedahohi.

U lipieni 2023 hodu ŭ «Domie Maskvy» prachodzili «Dni Kryma». Siarod inšaha, tam havaryli pra turystyčnyja pieravahi paŭvostrava, abmiarkoŭvałasia ekanamičnaja supraca. Taksama tam adbyłasia vystava, pryśviečanaja manifiestu Kaciaryny II ab dałučeńni Kryma, Kubani i Tamani da Rasii.

U hadavinu pačatku poŭnamaštabnaj vajny «Dom Maskvy» arhanizavaŭ sustreču dla studentaŭ Instytuta pamiežnaj słužby, Vajskovaj akademii, Akademii MUS, Akademii MNS, vajskovaha fakulteta BDU. Budučym siłavikam demanstravali film «Dzie prachodzić miaža» pra Danbas.

Rehularna na mierapryjemstvy ŭ «Dom Maskvy» zavoziać vychavancaŭ Mienskaj suvoraŭskaj vučelni, a taksama navučencaŭ inšych škoł i himnazij stalicy. Pracu «Domu Maskvy» apošnim časam stali aktyŭna aśviatlać dziaržaŭnyja ŚMI.

Dzie jašče jość «Damy Maskvy»

Aproč Minska, «Damy Maskvy» dziejničajuć jašče ŭ Jerevanie (Armienija), Safii (Bałharyja) i Suchumi (nie pryznanaja ŭ śviecie Abchazija).

U Vilni (Litva) «Dom Maskvy» nie paśpieli dabudavać. U 2022 hodzie sud dazvoliŭ jaho źnieści, ale haradskija ŭłady pakul što hetaha nie zrabili.

U Ryzie «Dom Maskvy» tolki što, 11 studzienia 2024 hodu, pastanavili pieradać u dziaržaŭnuju ŭłasnaść Łatvii. U zajavie łatvijskaha parłamienta havorycca, što hetaja prastora vykarystoŭvałasia dla «apraŭdańnia ahresiŭnych dziejańniaŭ i prakramloŭskaj interpretacyi historyi».

• 4
• 0
• 1
• 7
• 4
• 3
• 49
• 0