Ludzi tysiačahodździami šukajuć sposaby žyć daŭžej. Adkaz prosty: budźcie ŭdziačnyja za toje, što ŭ vas jość, i hladzicie na žyćcio z pazityŭnaha boku.
Novaje daśledavańnie, u jakim pryniali ŭdzieł kala 50 tysiač pažyłych miedsiaścior u ZŠA, pakazvaje, što pačućcio ŭdziačnaści źviazana z dadatkovymi hadami žyćcia. Jaho aŭtarami źjaŭlajecca hrupa daśledčykaŭ pad kiraŭnictvam vučonych z Harvardskaha ŭniviersiteta.
Navukoŭcy adznačajuć, što papiarednija daśledavańni pakazali suviaź pamiž udziačnaściu i źnižeńniem ryzyki psichičnych rasstrojstvaŭ, a taksama bolš vysokim emacyjnym i sacyjalnym dabrabytam. Adnak jaje suviaź ź fizičnym zdaroŭjem vyvučana mienš. Ich daśledavańnie daje pieršyja empiryčnyja dokazy pa hetaj temie.
Navukoŭcy vyvučyli danyja «Daśledavańnia zdaroŭja miedsiaścior» — pastajannaj kahorty, stvoranaj u 1976 hodzie. Jaje ŭdzielniki kožnyja dva hady zapaŭniali ankiety ab zdaroŭi, ładzie žyćcia i psichasacyjalnych faktarach, naprykład jakaści žyćcia i sistemie padtrymki.
U 2016 hodzie, kali siaredni ŭzrost žančyn, jakija ŭdzielničajuć u apytańni, skłaŭ 79 hadoŭ, ich paprasili zapoŭnić ankietu, jakaja aceńvaje, nakolki jany byli ŭdziačnyja za ŭsio ŭ svaim žyćci. U apytańni pryniali ŭdzieł 49275 čałaviek.
Udziačnaść vymiarałasia z dapamohaj raniej zaćvierdžanaha 6-punktnaha apytalnika ŭdziačnaści (GQ-6), jaki vymiaraje schilnaść čałavieka adčuvać efiekt udziačnaści. Naprykład, udzielnikam patrabavałasia acanić śćviardžeńnie: «U mianie tak šmat u žyćci, za što možna być udziačnym» pa škale ad 1 (kateharyčna nie zhodny) da 7 (kateharyčna zhodny).
Ahulny bał byŭ atrymany šlacham padsumoŭvańnia adkazaŭ pa punktach. Dla acenki patencyjnych parohavych efiektaŭ u jakaści pieršasnaj źmiennaj uździejańnia vykarystoŭvalisia tertyli, jakija dzialili bał udziačnaści na try častki.
Praz try hady, u 2019 hodzie, kamanda adabrała ankiety pamierłych za hety pieryjad žančyn (usiaho 4608 čałaviek). Akazałasia, što vysokaja ŭdziačnaść udzielnikaŭ na momant pačatku daśledavańnia akazałasia źviazanaja ź nizkaj ryzykaj śmierci.
Naprykład, udzielniki, jakija znachodzilisia ŭ vierchnim tertyli bału ŭdziačnaści ŭ paraŭnańni z tymi, chto znachodziŭsia ŭ nižnim tertyli, mieli na 9% mienšuju ryzyku śmierci ad luboj pryčyny paśla karekcyi na sacyjalna-demahrafičnyja charaktarystyki, udzieł u hramadskim žyćci, relihijnuju aktyŭnaść, fizičnaje zdaroŭje, ład žyćcia, kahnityŭnyja funkcyi i psichičnaje zdaroŭje.
Akramia taho, tyja, chto demanstravaŭ vialikuju ŭdziačnaść, mienš pakutavali na sardečna-sasudzistyja zachvorvańni.
Vyniki daśledavańnia apublikavanyja ŭ časopisie JAMA Psychiatry.
Aŭtary adznačajuć, što choć ich daśledavańnie nie pakazvaje pramych pryčynna-vynikovych suviaziaŭ, jano namiakaje, što staŭleńnie da žyćcia moža ŭpłyvać na fizičnaje zdaroŭje. Taksama mahčyma, što bolš zdarovyja ludzi prosta bolš schilnyja adčuvać padziaku.
Papiarednija daśledavańni pakazali, što ludzi, jakija časta za niešta ŭdziačnyja, čaściej prytrymlivajucca zdarovych zvyčak. Padziaka moža dapamahčy ŭmacoŭvać i sacyjalnyja suviazi, jakija taksama źviazanyja z bolš doŭhim žyćciom.
«Nie mohuć mnie sustaŭ adramantavać». Łukašenka pryznaŭsia, što jamu ŭžo ciažka chadzić15
Kamientary
Rasiejcy svaich pravasłaŭnych ruskich bratoŭ i ad polskaha hniotu i žabractva pazbavili, i dzikaje pole vyzvalili ad tataraŭ, i Danbas dali, i Słabadžanščynu, i Krym i Adesu, i pry saŭkie ŭkrainskuju kulturu i movu padtrymlivali (ŭ adroźniańni ad biełaruskaj), i Lvoŭ polski addali (biełarusam Vilniu i Biełastok - nie), i DniepraHES, i niekalki AES pabudavali, i paśla 91-ha kredytami tannymi z darmavym hazam zabieśpiečvali (a biełarusam tolki praz rusifikacyju i sajuznuju dziaržavu).
I heta ŭsio da 2014 hodu. Ale dzie była ŭdziačnaść?
Klataha maskalaku na hilaku my pačuli, na nažy kahości, i voś heta ŭsio.
Tamu, spadarstva, budźcie ŭdziačnymi i pavažajcie adzin adnoha.