«Jany mianie atruciać». Vychodzić kniha z uspaminami Alaksieja Navalnaha
The New Yorker, Der Spiegel, El Pais i The Times apublikavali ŭryŭki ź miemuaraŭ Navalnaha. Jon raspaviadaje pra haładoŭku ŭ kałonii, razmovu z žonkaj pra mahčymaje atručeńnie i pra ideju knihi «jakaja «stanie pomnikam», kali jaho zabjuć.
Dziońniki Navalny pačaŭ vieści paśla atručvańnia «Navičkom» u 2020 hodzie, kali jon lačyŭsia ŭ Hiermanii i praciahnuŭ, budučy ŭžo ŭ źniavoleńni ŭ Rasii. Paśla śmierci palityka ŭ zapalarnaj kałonii 16 lutaha 2024 hoda žonka Navalnaha Julija raspaviała, što jaje muž pisaŭ knihu, i anansavała jaje vychad na 22 kastryčnika.
Miemuary Navalnaha vydaje amierykanskaje Vydaviectva Knopf. Kniha budzie apublikavanaja ŭ ZŠA pieršym nakładam u paŭmiljona asobnikaŭ. Niekatoryja ŭryŭki taksama cytuje Mieduza.
Alaksieja Navalnaha aryštavali 17 studzienia 2021 hoda paśla taho, jak viarnuŭsia samalotam ź Bierlina ŭ Maskvu. Spačatku asudzili na 15 sutak, a potym zamianili ŭmoŭny termin pa spravie «Iŭ Raše» i na realny i adpravili ŭ kałoniju ahulnaha režymu ŭ horadzie Pakroŭ Uładzimirskaj vobłaści. Tam jon pačaŭ skardzicca na boli ŭ śpinie i aniamieńnie častki nahi, i 31 sakavika abviaściŭ haładoŭku, patrabujučy dapuścić da jaho daktaroŭ.
Pakul jon haładaŭ, supracoŭniki kałonii padkładvali jamu ŭ kišeni cukierki, a žonka Navalnaha Julija raspaviadała, što ŭ atrad jaje muža prynosili elektraplitku i smažyli na joj kurycu.
«Usio stanovicca jašče bolš absurdnym. Ja idu na kuchniu, kab nabrać vady, i zaŭvažaju, što jany pastavili elektryčnuju plitu, a siońniašni dziažurny staić tam z radasnym vyhladam i smažyć kurycu, jakuju potym dzielić pamiž usimi ŭ błoku. Ja rady skazać, što moj duch nie paddaŭsia smažanaj kurycy. Paśla kurycy jany pačali smažyć chleb, śpiecyjalna pakinuŭšy dźviery na kuchniu adkrytaj.
Z chlebam składaniej. Heta maja słabaść. Zapach smažanaha žytniaha chleba sapraŭdy pryciahvaje mianie. Adnak ja prosta zasiarodziŭsia na hetym i pajšoŭ dalej. Jany dumajuć, što pach ježy prymusić mianie admovicca ad haładoŭki?»
22 sakavika 2022 hoda vyjazny sud, jaki prachodziŭ prosta ŭ kałonii, prysudziŭ Navalnaha da dzieviaci hadoŭ strohaha režymu pa abvinavačvańni ŭ asabliva bujnym machlarstvie i ŭ niepavazie da suda (a taksama pa sukupnaści z astatnimi pakarańniami, pryznačanymi jamu raniej).
U hety dzień Navalny piša, što choča zafiksavać svaje adčuvańni i padrabiazna apisvaje razvažańni, pryjomy, jakija dapamahajuć jamu spravicca z hetym, a taksama razmovu z žonkaj padčas ich pieršaha doŭhaha spatkańnia ŭ kałonii.
«My prajšli pa kalidory i spynilisia ŭ miescy, maksimalna addalenym ad kamier ź mikrafonami, jakija tut paŭsiul.
Ja prašaptaŭ joj na vucha: «Słuchaj, nie chaču dramatyzavać, ale dumaju, jość vysokaja vierahodnaść, što ja nikoli adsiul nie vyjdu.
Navat kali ŭsio pačnie razburacca, jany prybiaruć mianie pry pieršych prykmietach taho, što režym razvalvajecca. Jany mianie atruciać». «Ja viedaju,» — skazała jana, kiŭnuŭšy, spakojnym i ćviordym hołasam. «Ja i sama pra heta dumała».
U hety momant mnie zachaciełasia schapić jaje i abniać jak maha macniej. Heta było tak cudoŭna! Nijakich śloz! Heta byŭ adzin z tych momantaŭ, kali razumieješ, što znajšoŭ pravilnaha čałavieka. Ci, mahčyma, heta jana znajšła ciabie.
«Davaj prosta vyrašym dla siabie, što heta, chutčej za ŭsio, i adbudziecca. Prymiem heta jak asnoŭny scenaryj i budziem uładkoŭvać naša žyćcio, zychodziačy z hetaha. Kali ŭsio składziecca lepš, heta budzie cudoŭna, ale my nie budziem na heta raźličvać abo mieć iluzornyja nadziei». «Tak, tak i zrobim.»
Jak zvyčajna, jaje hołas hučaŭ tak, byccam naležaŭ piersanažu z mulcika, ale jana była zusim surjoznaja. Jana pahladzieła na mianie i zažmuryłasia z hetymi vialikimi viejkami, paśla čaho ja padchapiŭ jaje na ruki, abdymajučy ŭ zachapleńni. Dzie jašče ja moh znajści kahości, chto moh by abmierkavać sa mnoj samyja składanyja pytańni bieź lišniaj dramy i załomvańnia ruk? Jana całkam razumieła i, jak i ja, spadziavałasia na lepšaje, ale čakała i rychtavałasia da horšaha.
Jula zaśmiajałasia i vyzvaliłasia. Ja pacałavaŭ jaje ŭ nos i adčuŭ siabie našmat lepš».
Kamientary