Kultura

U Połacku na padmurkach chrama XII stahodździa pabudujuć kaplicu

Ci ŭličyć BPC płany rehienieracyi Kniažackaha chrama na Vierchnim zamku?

15 kastryčnika mitrapalit Minski i Zasłaŭski, Patryjaršy ekzarch usioj Biełarusi Vienijamin i jepiskap Połacki i Hłybocki Ihnacij adkryli kabiniet duchoŭna-maralnaha vychavańnia ŭ Połackim kadeckim vučyliščy. U budučym jon stanie častkaj duchoŭna-aśvietnickaha centra, paviedamlaje BiełTA.

«U skład hetaha centra buduć uvachodzić taksama muziej Połackaha kadeckaha korpusa, kaplica Archanioła Michaiła, jakaja budzie pabudavana na padmurku carkvy XII stahodździa. Tut budzie pravodzicca kompleks mierapryjemstvaŭ pa patryjatyčnym vychavańni», — adznačyŭ kiraŭnik kadeckaha vučylišča Stanisłaŭ Krasoŭski.

Paznačeńnie miescaznachodžańnia padmurkaŭ chrama z dapamohaj plitki. Fota: Archivarta.

Mierkavana, havorka idzie pra padmurki kniažackaha chrama, jaki isnavaŭ na XII—XVI stahodździach na terytoryi Vierchniaha zamka.

Reštki damanholskaha chrama vyjavili pry kapańni katłavana dla budučaha morha balnicy, jakaja raźmiaščałasia tut za savieckim časam. Usia centralnaja častka histaryčnaha budynka była źniščana pry budaŭnictvie haraža. Acalełyja padmurak i ścieny chrama byli daśledavany Michaiłam Karhieram u čas archieałahičnych raskopak 1966—1967 hh.

Kniažacki chram u Vierchnim zamku. Raskopki Michaiła Karhiera. Z knihi Leanida Alaksiejeva «Zachodnija ziemli damanholskaj Rusi»
Kniažacki chram u Vierchnim zamku. Raskopki Michaiła Karhiera. Z knihi Leanida Alaksiejeva «Zachodnija ziemli damanholskaj Rusi»
Kniažacki chram u Vierchnim zamku. Raskopki Michaiła Karhiera. Z knihi Leanida Alaksiejeva «Zachodnija ziemli damanholskaj Rusi»

Iznoŭ jany byli raskryty ŭ čas niadaŭniaj rekanstrukcyi budynkaŭ byłoj balnicy pad kadeckaje vučylišča. U čas rekanstrukcyi terytoryi płan pomnika staražytnaruskaj architektury byŭ abaznačany brukam roznaha koleru.

Muravanaja carkva mieła ŭ płanie pamiery 24×16 m. Unutranaja prastory była padzielena na try niefy šaściu słupami. Centralny nief zaviaršaŭsia apsidaj, a bakavyja — nišami. Z troch bakoŭ da asnoŭnaha abjoma prymykali prytvory, bakavyja mieli ŭłasnyja apsidy.

Płan kniažackaha chrama ŭ Połacku. 

Padkupalnaja prastora, jak i ŭ inšych połackich chramach, vierahodna, taksama była ssunuta na zachad. Vyrazny viežapadobny siłuet carkvie nadavali vykarystanyja zakamarnaje pierakryćcie i kakošniki, składanaha profilu łapatki, manumientalnaje, nakštałt partała, vyrašeńnie hałoŭnaha ŭvachoda na zachodnim fasadzie.

Interjery byŭ azdobleny freskami, padłoha vykładziena z palivanych kieramičnych plitak.

Amal identyčnaj pa płanie da kniažackaj carkvy źjaŭlajecca carkva Archanioła Michaiła ŭ Smalensku, bolš viadomaja jak Śvirskaja carkva, jakaja pabudavanaja ŭ pieryjad kiravańnia kniazia Davyda Raścisłaviča ŭ 1180—1197 hadach. Chram u pierabudavanym vyhladzie dajšoŭ da našaha času i jahony rekanstrukcyi dajuć ujaŭleńnie pra toje, jak vyhladaŭ połacki chram na kniažackim dvary.

Carkva Michaiła Archanhieła XII st. u Smalensku. Varyjant rekanstrukcyi. Prykładna hetak ža vyhladaŭ i kniažacki chram u Połacku.
Płan (2), zachodni fasad i papiaročny razrez Carkvy Archanioła Michaiła (Śvirskaj) u Smalensku. 1191—1194 hh.

Pavodle prajekta zon achovy histaryčnaha centra Połacka, zaćvierdžanaha Ministerstvam kultury ŭ 2023 hodzie, padmurki carkvy znachodziacca na terytoryi historyka-kulturnaj kaštoŭnaści «Vierchni zamak» (kvartale typu I*), dzie ŭsie raboty nieabchodna pravodzić u adpaviednaści z raspracavanym prajektam rehienieracyi.

Nieviadoma ci isnuje taki prajekt rehienieracyi, u narmatyŭnych bazach jaho vyjavić nie ŭdałosia — heta adkryvaje šlach dla BPC praciskać svaje rašeńni, jakija mohuć nanieści niepapraŭnuju škodu pomniku połackaha dojlidstva.

«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny

PADTRYMAĆ

Kamientary

Brescki deputat pabudavaŭ elitny dom na nabiarežnaj. Ceny mohuć šakavać navat minčukoŭ8

Brescki deputat pabudavaŭ elitny dom na nabiarežnaj. Ceny mohuć šakavać navat minčukoŭ

Usie naviny →
Usie naviny

Premjer Słavakii namiaknuŭ na chutkaje zakančeńnie vajny va Ukrainie: naviny mahčymyja ŭžo zaŭtra7

U adnym ź minskich restaranaŭ častujuć sasiskami z hrečkaj. Ale nie ŭsio tak prosta1

Dom Capkałaŭ u Minsku vystavili na elektronnyja tarhi8

Pratasievič pahražaje apublikavać «kampramat» — intervju z Čudziancovym, jaki dniami vychodzić na svabodu21

Bresckaha žurnalista abvinavačvajuć u «zdradzie dziaržavie». Jaho zatrymali paśla viartańnia z Rasii

Poŭdzień Afryki achapiŭ najmacniejšy za dziesiacihodździ kryzis charčavańnia2

NASA zapuściła kaśmičny aparat da Jeŭropy, kab adšukać tam žyćcio3

Dalar siońnia abnaviŭ hadavy maksimum

Strašnaje DTZ u Śvisłackim rajonie: mužčynu zacisnuła ŭ pałajučym aŭto, jon nie zmoh vybracca

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

Brescki deputat pabudavaŭ elitny dom na nabiarežnaj. Ceny mohuć šakavać navat minčukoŭ8

Brescki deputat pabudavaŭ elitny dom na nabiarežnaj. Ceny mohuć šakavać navat minčukoŭ

Hałoŭnaje
Usie naviny →