«Znajšoŭ niekalki hranitnych kamianioŭ i naru dzika». Jak užo dva tydni sotni ludziej šukajuć mietearyt pad Minskam
Užo amal dva tydni pad Smalavičami šukajuć frahmienty mietearyta, jaki ŭpaŭ na katalickija Kalady. Devby.io pačytaŭ śpiecyjalna stvorany telehram-čat, dzie sabralisia entuzijasty, jakija ŭdzielničajuć u pošukach, kab ź pieršych ruk daviedacca, jak prasoŭvajucca pošuki mietearyta, jaki moža stać siomym vyjaŭlenym na terytoryi Biełarusi.
25 śniežnia ŭ niebie nad Minskam kamiery biełaruskaj mietearytnaj sietki zafiksavali supierbalid — uspyška ad jaho pa svajoj jarkaści nahadvała poŭny miesiac.
Supierbalid pralacieŭ nad stalicaj i, raskryšyŭšysia, upaŭ u vyhladzie mietearytaŭ dzieści ŭ rajonie Smalavič — pad «padazreńniem» apynulisia vioski Raby Słup, Prysynak, Kaluha i Vysokija Lady.
Kali syšoŭ śnieh, zahadčyk Minskaha płanietaryja Alaksandr Mikulič kinuŭ klič — davaj usie na pošuki dziela biełaruskaj navuki. Tak u tielehram-čacie i źjavilisia ludzi — ciapier tam 500+ padpisčykaŭ.
«Umovy dla našych šyrot idealnyja: śnieh całkam syšoŭ»
Pieršyja paviedamleńni źjaŭlajucca ŭ čacie 18 studzienia: karystalniki źbirajucca na vyjezd, pryznačany na nastupny dzień, i dzielacca paradami — što brać, što nie brać.
Naprykład, boty humovyja — adnaznačna «tak», mahnity — pažadana, ale nie abaviazkova, tamu što «śviežaje padzieńnie šukajuć vačyma, i adroźnić mietearyty moža luby čałaviek, papiarednie pahladzieŭšy na fota ŭzoraŭ» — rastłumačać potym u čacie.
Admin čata Alaksandr daje ŭstanoŭku: «Hałoŭnaje — znajści pieršy ŭzor». Heta važna dla ŭdakładnieńnia faktyčnaj, a nie tearetyčnaj karty roskidu, tłumačyć jon.
Darečy, raźlik pola roskidu pa danych trajektoryi mieteora, padadzienych biełarusami, zrabili navukoŭcy z Češskaj akademii navuk pa čale z prafiesaram Iržy Baravičkam.
«Heta vielmi viadomyja śpiecyjalisty ŭ svajoj halinie, jakija zajmajucca padobnymi raźlikami ŭžo nie adzin dziasiatak hadoŭ», — udakładniaje Alaksandr.
19 studzienia pačynajecca z «pieraklički»: chtości prybyŭ na miesca zboru, chtości jašče jedzie.
«Ci možacie pabiehać pa palach vakoł punktu zboru — šancy niešta znajści prosta tam jość», — adpisvajecca admin.
Da viečara jon ža publikuje spravazdaču: pašukali plonna, prajšli kala 13 km pa palach — i ŭsio heta kampanijaj z vaśmi ŭdzielnikaŭ pošukaŭ.
«Umovy, možna skazać, dla našych šyrot siońnia byli idealnyja: śnieh całkam syšoŭ, i takoha soniejka ŭ Biełarusi my daŭno nie bačyli. Na nastupnym tydni pa prahnozie jašče dobraje nadvorje — možna šukać, pakul śnieh nie vypaŭ.
Pali ŭ vydatnym stanie dla vizualnaha «chutkaha» pošuku — trochi hrazkija, ale nie zabałočanyja. Bolšaja častka paloŭ zasiejana azimymi, heta vidać na fota/videa. I takija pali treba abychodzić u pieršuju čarhu, pakul pa viaśnie jany zusim nie zaraśli».
Dalej ekśpiert piša, što na palach hrupa znachodziła hranity, mahnietyty i kremień — mietearytaŭ nie było.
«Na adnym z razaranych paloŭ u zonie 1 km sustrakalisia ŭ vialikaj kolkaści čornyja napaŭhniłyja buraki — zdalok jany vielmi padobnyja na mietearyty».
«Bolšaść — nie padobnyja, para-trojka ŭzoraŭ cikavyja»
Nastupnyja niekalki dzion u čacie pieraklička — chto jašče moh by dałučycca da pošukaŭ, a taksama rekamiendacyi, jak vizualna vyznačyć mietearyt.
Tak jon «moža mieć čornuju abvuhlenuju skarynku z raskolinami i skołami, čornuju apłaŭlenuju matavuju pavierchniu abo karyčnievy iržava-bury koler. Mietearyt taksama pavinien pryciahvać mahnit i być ščylnym, nia druzłym».
Chtości piša, što mahutny mahnit na pošuki brać nie varta: jon pasprabavaŭ — «i nie spadabałasia. Siońnia 20 chvilin byŭ padobny, naźbiraŭ roznaha — ale naŭrad ci kaśmičnaha». A dalej — niekalki fatahrafij kamianioŭ.
Vierdykt ad Alaksandra:
«Bolšaść — nie padobnyja, para-trojka ŭzoraŭ cikavyja. Pakul nie vykidajcie, pryjedziem na nastupnyja pošuki — pahladzim. I zapaminajcie miesca znachodak, a raptam mietearyt».
Potym jašče niekalki kamianioŭ ad roznych karystalnikaŭ — u asnoŭnym znojdzienyja daŭno. I, viadoma, nivodzin ź ich nie mietearyt.
«Palavy» ekspres-analiz pakazaŭ, što ź vierahodnaściu 95% heta mietearyt»
Nastupny vyjezd — 25 studzienia ŭ viosku Prysynak. Znoŭ u čacie navučańnie: apranacca ciaplej i mieć z saboj daždžaviki/płaščy, abaviazkova niepramakalnyja boty — «kažuć, pali stali jašče bolš hrazkija». Nu i mahnity:
«U našym vypadku mietearyt pavinien być kamiennym, chutčej za ŭsio, chandryt. Takija kamiennyja mietearyty mahnit pryciahvaje značna słabiej, čym žalaziaku. Ale z mahutnym nieadymavym mahnitam u rukach dakładna možna adčuć, dy i prostym mahnitam taksama adčuvajecca. Tamu ŭzbrojvajemsia mahnitami!»
Chtości pieražyvaje, što pole za vioskaj niadaŭna ŭhnojvali: «10-12 dzion tamu pracavaŭ traktar».
U 12:11 u čacie źjaŭlajecca videa — čorna-bury kamień prystaje da vialikaha mahnita. A śledam paviedamleńnie: «Palavy» ekspres-analiz pakazaŭ, što ź vierahodnaściu 95% heta mietearyt». A potym jašče adno: «Znojdzieny druhi frahmient!» — i fota: u redkaj travie lažyć čorny kamień.
«Treba niešta prydumać, naprykład, tatalnaje pračesvańnie šarenhaj»
Paśla takoj naviny ŭ čacie ažyŭleńnie, chtości cikavicca, jak rehulujecca abarot mietearytaŭ. Ale z časam źjaŭlajucca i takija paviedamleńni:
«Schadziŭ ja siońnia na pošuk abo raźviedku, znajšoŭ tolki niekalki hranitnych kamianioŭ i naru dzika. Što mahu skazać: šaniec znajści što-niebudź imkniecca da nula. Čorny kamień na čornym hruncie, pakrytym bieła-žoŭtymi kukuruznymi curpałkami zaŭvažyć praktyčna nierealna. Na rapsavym poli amal takaja ž historyja, ale tam traplajucca prałysiny i hrunt śviatlejšy.
I abjom rabot pa karcie ŭsprymaŭsia nie tak hłabalna ŭ paraŭnańni z ubačanym na miescy. Tut treba niešta prydumać, naprykład, tatalnaje pračesvańnie šarenhaj z 500+ udzielnikaŭ čata».
A voś što piša inšy ŭdzielnik čata:
«Za dva zachody nataptaŭ 20 km u roznych łakacyjach. Zusim pali sumnyja. Nie toje kab mietearytaŭ niama, ale navat prosta cikavych kamianioŭ».
Kamientary
Bačyŭ tolki jamki