«Kamuści budujuć fantany, a ŭ nas niama daroh!» Aburanyja žychary Fanipala źviarnulisia da Turčyna
Bolš za 10 hadoŭ tamu Julija Barysaŭna i Alaksandr Barysavič kupili ŭčastak pad budaŭnictva doma ŭ mikrarajonie Paŭdniovy-2 Fanipala. Tady tam nie było ni daroh, ni transpartnych znosin. Muž i žonka vyrašyli, što heta časovyja niazručnaści. Adnak i siońnia ŭ Paŭdniovym-2 biezdaraž. A ŭ škołu, jakaja znachodzicca za 2 km ad doma, dzieci vymušany chadzić pieššu: dabracca da ŭstanovy adukacyi niama čym. Pra heta žančyna raskazała staršyni Minabłvykankama Alaksandru Turčynu padčas pryjomu hramadzian, piša «Minskaja praŭda».
Pa słovach Julii Barysaŭny, anałahičnaja karcina ŭ susiednim mikrarajonie Paŭdniovy-1, jaki byŭ pabudavany jašče raniej.
— Našamu mikrarajonu 17 hadoŭ, za hety čas tam nie dobraŭparadkavali ni adnu darohu. Paŭdniovamu-1 pašancavała krychu bolš: tam «apranuli» ŭ asfalt darohu na vulicy Pieramohi. Atrymlivajecca, u 17 hod pryvodziać u paradak pa adnoj darozie? — zadała rytaryčnaje pytańnie žančyna.
Kab acanić, nakolki ŭ Paŭdniovym-2 usio drenna z darohami, žurnalisty za dzień da pryjomu hramadzian vyjechali ŭ Fanipal, sustrelisia ź Julijaj Barysaŭnaj. Jana pakazała važkuju tečku ź listami z roznych instancyj. Tut dziasiatki adkazaŭ, čamu ŭ Paŭdniovym-2 nie dobraŭparadkoŭvajuć darohi i nie žadajuć puskać transpart.
— My doŭhi čas čakali hety ŭčastak, maryli abzavieścisia z mužam ułasnym žyllom. 10 hadoŭ budavali chatu svaimi rukami: ja sama kłała plitku, rabiła ściažku, tynkavała ścieny. Vyručyła prafiesija: ja – inžynier-budaŭnik. Narešcie, 4 hady tamu adznačyli navasielle. Ale radaść była nie doŭhaja: adna sprava budavać dom i nie žyć tam, i zusim inšaja — pačać abžyvacca, pryvykać da rajona.
Bolš za ŭsio pytańniaŭ, zapeŭnivaje žycharka Fanipala, vyklikali darohi — dakładniej, ich stan.
— Dzie skančajecca prajeznaja častka i pačynajecca tratuar — nie jasna. U vyniku adnojčy mašyna źbiła žančynu, pryčym jana ž i akazałasia vinavataj, bo vyjšła na darohu. Inšy raz dačka pryjšła sa škoły i paskardziłasia: kali išła na zaniatki, nožka zasieła ŭ brudzie, krasovak litaralna «zasmaktała». Dzicia nie razhubiłasia, vyciahnuła tak-siak abutak, kab potym u škole admyć jaho. Ale chiba heta narmalna?
U 2017 hodzie, pavodle słoŭ Julii Barysaŭny, darohi ŭ Paŭdniovym-2 adnojčy padsypali. Ale ŭžo praz hod jany viarnulisia da «zavadskich naład».
— Skidvalisia z susiedziami, sami padsypali darohi asfaltnaj drobkaj, kab choć niejak prajechać na mašynie. Bo vosieńniu i viasnoj, kali iduć daždžy, tut sucelnaje bałota. Uletku, kali sucha, jašče bolš-mienš. Zimoj ničoha, ale kali marozna. U słatu — ni prajści, ni prajechać.
Ubačyć stan daroh u Paŭdniovym-2 pad płastom śnieha žurnalisty nie zmahli, ale Julija Barysaŭna pakazała fatahrafii, na jakich i brud, i łužyny, i mašyny, jakija zachraśli ŭ «bałocie».
— I voś pa takich darohach našy dzieci vymušany kožny dzień chadzić u škołu pieššu! Heta jašče adna prablema mikrarajona: pry jaho prajektavańni tut nie zapłanavali nivodnaha prypynku. Heta značyć transpart u Paŭdniovy-2 puskać nie źbiralisia!
Školnyja aŭtobusy, źviarnuła ŭvahu žančyna, dziaciej nie zabirajuć — jany žychary horada, značyć, nie pałožana.
— Dzieci iduć u škołu pieššu, pierachodziać čyhunačny pierajezd, a heta ž zona pavyšanaj niebiaśpieki! Kudy tolki nie źviartałasia, kab hetaje pytańnie vyrašyć. U červieni 2024 hoda ŭ Fanipali puścili, narešcie, try haradskija maršruty, u tym liku, aŭtobus da našaha mikrarajona. Ale ni na adnu vulicu Paŭdniovaha-2 jon nie zachodzić! Kab sieści na jaho i dajechać da škoły, dzieciam prapanujuć pierasiakać ažyŭlenuju darohu. Pry hetym piešachodnaha pierachodu tam niama, a prypynačny punkt nie aśvietleny.
Alaksandr Turčyn adkazaŭ na heta, što asnoŭnyja darohi pryviaduć u paradak.
— My ŭ Fanipal u apošni čas ukłali šmat srodkaŭ, uviali ŭ stroj dastatkova abjektaŭ: sadok, FAK z basiejnam. Chutka ŭ horadzie źjavicca novaja paliklinika, škoła mastactvaŭ. Za hetyja hrošy možna pabudavać nievialiki horad. Ale zhodzien z vami: mikrarajony horada-spadarožnika dobraŭparadkujem. Nie abiacaju, što na praciahu hetaha hoda ŭsie darohi ŭ Paŭdniovym-2 zaasfaltujem, ale škiletnyja pryviadziom u paradak. Zrobim zajezdy hramadskaha transpartu, — paabiacaŭ Alaksandr Turčyn.
— Za 2-3 hady zrobim z Fanipala ŭtulny haradok, całkam dobraŭparadkavany. Jaho statut horada-spadarožnika abaviazvaje da hetaha, — dadaŭ jon.
Kamientary