Baltic Surveys: Pierad vybarami biełarusy vykazvajucca za novaha čałavieka

Chacia pakul i nie bačać jaho. Tamu ŭsio bolš ludziej nie viedajuć, jak pavodzić siabie na vybarach. Litoŭskaja sacyjałahičnaja kampanija praviała novyja daśledavańni elektaralnaha nastroju krainy.

Litoŭskaja kampanija Baltic Surveys zładziła ŭ Biełarusi vialikaje pieradvybarnaje apytańnie. Jano pryniesła cikavyja i časam niespadziavanyja vyniki. Naprykład, 18,8% biełarusaŭ ličać, što jość vialikaja roźnica pamiž rečaisnaściu i tym, što pra jaje pakazvajuć i raspaviadajuć, a 14,6% prytrymlivajucca dumki, što Biełaruś pazyčaje zašmat hrošaj za miažoj.

46% respandentaŭ ceniać mierkavańnie Alaksandra Łukašenki bolš za dumki inšych palitykaŭ i hramadskich dziejačaŭ. Pry hetym rejtynh davieru Alaksandra Milinkieviča składaje 4,5%, Uładzimira Niaklajeva — 3%, Anatola Labiedźki — 1,6%… Kala 1% biełarusaŭ nazvali lidaram «Havary praŭdu!» Niła Hileviča, a 56,7% nie zdoleli adkazać, chto ž kiruje hetaj kampanijaj, navat kali im pakazali śpis z proźviščami.

Elektaralnyja nastroj krainy Jeŭraradyjo abmierkavała z dyrektaram litoŭskaj sacyjałahičnaj kampanii Baltic Surveys Rasaj Ališaŭskienie.

Jeŭraradyjo: Jakija hałoŭnyja źmieny adbyvajucca apošnim časam u elektaralnym nastroi biełarusaŭ?

Rasa Ališaŭskienie: Z-za taho, što dahetul nie vyznačanaja data vybaraŭ, ludzi bolš niaŭpeŭnienyja, čym byli raniej. Nielha skazać, što źjavilisia niejkija novyja proźviščy, novyja zorki na publičnaj arenie. Tym nie mienš, razhublenych ludziej — ludziej, jakija nie viedajuć, jak pavodzić siabie na vybarach — robicca ŭsio bolš.

Jeŭraradyjo: Jak źmianiłasia staŭleńnie ludziej da aficyjnych asobaŭ? Da čynoŭnikaŭ, jakija ŭ sučasnaj Biełarusi atajasamlivajuć administracyjny resurs?

Rasa Ališaŭskienie: Vyniki daśledavańnia śviedčać, što elektarat nie bačyć nikoha z čynoŭnikaŭ u jakaści zamieny Alaksandru Łukašenku. Prablema ŭ tym, što, u adroźnieńnie ad šmat jakich inšych krainaŭ, u Biełarusi niašmat proźviščaŭ, jakija było b lohka paznać. Akramia prezidenta i premjera, u pryncypie, nikoha i niama. A navat kali i pryhadajuć kaho, dyk ličać ich prostymi vykanaŭcami i nie źviazvajuć ich z palityčnaj dziejnaściu, nie bačać u ich asobach lidaraŭ.

Jeŭraradyjo: U adkaz na pytańnie «Mierkavańnie kaho ź pieraličanych nižej biełaruskich palitykaŭ, biźniesmienaŭ, hramadskich dziejačaŭ dla Vas maje najbolšaje značeńnie» bolš za 10% hałasoŭ nabrali tolki troje: A. Łukašenka, S. Sidorski i Fiłaret…

Rasa Ališaŭskienie: Sidorski maje taki rejtynh tolki tamu, što zajmaje aficyjnuju pazicyju. Ludzi aryjentujucca nie na asobu, a mienavita na vysokuju pasadu. I zaŭvažcie: my nie pytalisia, za kaho b ludzi prahałasavali, — bo tady b vybar vielmi zaležaŭ ad ludziej, nazvanych u śpisie. Jość inšyja pakazčyki: davier, acenka pracy čałavieka i inšyja. I pa ŭsich hetych pakazčykach nie bačna ni papularnych, ni chacia b paznavalnych čynoŭnikaŭ.

Jeŭraradyjo: A ci paznavalnaja siońnia apazicyja?

Rasa Ališaŭskienie: Situacyja vielmi padobnaja: ludzi mała viedajuć proźviščy apazicyjnych palitykaŭ, i heta ich vialikaja prablema. Samy viadomy pakul što Milinkievič, ale heta tłumačycca jaho ŭdziełam u minułych vybarach. I heta nie abaviazkova značyć, što jon atrymlivaje šmat padtrymki. Da inšych palitykaŭ niama niehatyŭnaha staŭleńnia, ale nie chapaje i pazityŭnaha: ich proźviščy paprostu nie čuli, a kali i čuli — dyk nie viedajuć, čym hetyja ludzi zajmajucca.

Jeŭraradyjo: Kali analizavać niehatyŭny rejtynh…

Rasa Ališaŭskienie: …dyk vyśvietlicca, što ź niepryjaznaściu ludzi staviacca da tych ža dziejačaŭ, kaho inšyja respandenty acanili stanoŭča. I naadvarot: kali čałavieka viedajuć mała, dyk jon nie vyklikaje nijakich emocyjaŭ. Pieršasnaja tut šyrokaja paznavalnaść. I jašče cikava, što najbolšuju niepryjaznaść pavodle vynikaŭ apytańnia ŭ ludziej vyklikali Zianon Paźniak i Stanisłaŭ Šuškievič.

Jeŭraradyjo: Jak źmianiajecca napiaredadni vybaraŭ rejtynh prezidenta i najbolš zaŭvažnych biełaruskich palitykaŭ?

Rasa Ališaŭskienie: Elektaralnaja padtrymka prezidenta bolš-mienš stabilnaja. Rezka nie padaje. Ja ŭžo kazała, što ŭ ludziej jość niaŭpeŭnienaść, i možna było b čakać, što ludzi vykažucca suprać. Ale jana vielmi roŭnaja. Moža, krychu nižej… I heta dziŭna, bo zaŭždy, va ŭsich krainach, pry nabližeńni da vybaraŭ padtrymka lidara ci raście, ci padaje — ale amal nikoli nie byvaje płoskaj. A tut jana davoli płoskaja. Praz toje, što ludzi nie bačać alternatyvaŭ.

I kali my zadajem pierad vybarami ŭskosnaje pytańnie «Chacieli b vy, kab krainaj kiravaŭ toj lidar, jaki zajmajecca hetym ciapier, ci abrali b kaho-niebudź novaha?» iznoŭ ža, amal paŭsiul ludzi vykazvajucca za novaha čałavieka. Navat pry ŭmovie, što jany pakul što nie bačać hetaha čałavieka.

Jeŭraradyjo: A što da inšych palitykaŭ?

Rasa Ališaŭskienie: Blizka da Alaksandra Łukašenki nichto nie padbirajecca. Vahańni rejtynhaŭ inšych palitykaŭ niaznačnyja, na ŭzroŭni statystyčnaj chiby.

Ekanamičny kryzis? A, moža, tak i treba?

Jeŭraradyjo: Davoli vialiki błok pytańniaŭ byŭ pryśviečany kampanii «Havary praŭdu!».

Rasa Ališaŭskienie: Najpierš nas cikaviła, ci viedajuć ludzi pra hetuju kampaniju. I tut jość peŭnyja zruchi: kala 20% ad ahulnaj kolkaści apytanych pra jaje čuli. A raniej było 10–12%, to bok tut jość rost. Ale staŭleńnie da kampanii supiarečlivaje. Kali my pytalisia, jak respandenty staviacca da prablemaŭ, jaki ŭźnikajuć u kampanii «Havary praŭdu», ludzi nie padtrymali zachadaŭ, jakija prymajucca suprać «niaklajeŭcaŭ». Vykazali padtrymku kampanii maładyja ludzi, haradskija žychary i, što dziŭna, čynoŭniki i ludzi, jakija pracujuć u dziaržaŭnym siektary.

Jeŭraradyjo: Jak na elektaralnym nastroi ludziej adlustravalisia padziei, što adbylisia ŭ Biełarusi za apošni hod?

Rasa Ališaŭskienie: Biełaruś — nie takaja ŭžo izalavanaja kraina. Adnym z asnoŭnych faktaraŭ upłyvu na nastroi ludziej nie tolki tut, ale i šmat u jakich krainach pa ŭsim śviecie źjaŭlajecca ekanamičny kryzis. Ale ŭ adroźnieńnie ad krainaŭ Bałtyi, upłyŭ kryzisu na nastroj ludziej u Biełarusi adbyŭsia miakčej. Nie było takoha šoku. I biełarusy, jak bolš ciarplivy narod, vielmi chutka pryzvyčailisia da nastupstvaŭ kryzisu.

Jeŭraradyjo: Dyk što ž tady turbuje biełarusaŭ?

Rasa Ališaŭskienie: Samymi vostrymi zastajucca sacyjalnyja pytańni: uzrovień žyćcia, pracoŭnyja miescy, achova zdaroŭja. Heta ŭsio źviazana z kryzisam, ale tolki ŭskosna. Biełarusaŭ turbuje, što daražeje žyćcio. Ale va ŭsich krainach ludziam padajecca, što žyćcio daražeje, chacia statystyka časam pakazvaje admoŭnaje.

Inšaja sprava — toje, jak prablemy, ź jakimi sutykajucca biełarusy, upłyvajuć na nastroj ludziej. U ich naradžajecca apatyja i niaŭpeŭnienaść. Jany vahajucca: chočuć i peŭnaści, i pieramienaŭ. Ale nie bačać siłaŭ, jakija b adpaviadali hetym zapytam. I z apytańnia vynikaje: kali da daty vybaraŭ ludzi nie ŭbačać kandydata, jaki budzie atajasamlivać upeŭnienaść, jany paprostu nie pojduć hałasavać.

Jeŭraradyjo: Što novaha ŭ nastroi biełarusaŭ?

Rasa Ališaŭskienie: Zusim novaje — toje, što ludzi pačali vykazvacca za narmalnyja adnosiny z Rasijaj. Raniej z Rasijaj było ŭsio zrazumieła, i padavałasia, što adnosiny dobryja nadoŭha. Ludzi vielmi razhublenyja z nahody ŭnutranaj palityki Biełarusi — heta asnoŭnaje.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0