Siarhiej Bałachonaŭ. Biełaje Bałota

 Siarhiej BAŁACHONAŬ

Biełaje Bałota

Niaŭžo taja śvietłaja, z prahalinami, hałava, jakaja dakumiekała viarnuć savieckuju praktyku paślaveneušnaha raźmierkavańnia, spadziavałasia na niepieraadolnaje zachapleńnie vypusknikoŭ i haračuju predanaść rodzinie ŭ asobie tav. MI 0001 za vazmožnaść trudaŭstrojstva? Šukać lohiku alahičnaha hetak ža składana, jak kałupać u nosie mieziencam levaje nahi, kali ty, viadoma, nia joh...

Paśla piaci hadoŭ ładnaha navučańnia z dyplomam zusim nie aby-kaho, ja nia dumaŭ i nie žadaŭ patrapić u viosku z ramantyčnaj nazvaj Biełaje Bałota. Biełaje Bałota — vioska pad Rečycaj, ale za 10 km ad čyhunki, kali šybavać pa Załupinskim trakcie, vykładzienym ź plitaŭ z druzoŭkaju hostrych kamieńčykaŭ. Peŭna, niejki rasiejski prajektoŭca vyčvaraŭsia, nastalhujučy pa absiahach svajoj zdaraviennaj metrapolii, bo naprastki ad stancyi było b kilametraŭ 5—6.

Niekali adzin moj siabar žartavaŭ, što Rečycki rajon u časy pieršabytnaści ŭvachodziŭ u areał pražyvańnia nehroidnaj rasy. U dačynieńni da B.B. heta padałosia zusim słušnym. Nibyta daaryjskija aŭtachtony pabialeli razam iz svaim bałotam, zachavaŭšy rysy archaičnaje śviadomaści. Adna nastaŭnica prahavaryłasia: «Nichto iz nas biełym nia staŭ, usie my čornyja». Mo tamu ja hetak lakajusia perspektyvy zahruznuć u B.B. usurjoz i nadoŭha. Ich niemahčyma zrazumieć. «Skažycie, kali łaska, a dzie tut u vas škoła?» — spytaŭsia ja ŭ ludziej na ŭskrajku vioski. — «A chir jaje znaje. Chiba jana tut je?» — prahučeła ŭ adkaz.

Jašče ŭ rajonnym adździele adukacyi mianie papiaredzili, što dyrektar u biełabałockaj škole małady i očań daža prahresiŭny. Dyrektaraŭ viek sapraŭdy błukaje miž saraka a piaciudziesiaćciu hadami. Ab prahresiŭnaści śviedčyła adsutnaść u jahonym kabinecie partreta Łukašenki. Tamaka visić ništavataje pałatno z čerapam pravadyra ŭsiaśvietnaje basoty. Abryvistaść frazaŭ, zahalmavanaść u maŭleńni i ŭ mimicy vykazvali ahromnistuju tuhu. Paźniej vyśvietliłasia — to tuha za savieckaj imperyjaj. Voś ža, «dziemakracija daviała za 11 let, spasu niet». Jon saviecki čałaviek i žyvie savieckimi katehoryjami. U pramovie na pieršaha vieraśnia jon švierkanuŭ ab spabornictvie «kapitalistyčnaj» i «sacyjalistyčnaj» systemaŭ adukacyi: «Imienna saviecki narod atpravił piervym aarjina. Imienna našy savieckija učonyja sozdali vadarodnuju bombu, štoby pakazać praciŭnikam efiekciŭnaść našaj siściemy abrazavanija». Ja ledź nie praślaziŭsia ślazoju karennaha žychara Tuły ci Razani, kali ŭ kabinecie fizyki pračytaŭ cytatu ź I.Kurčatava, jakaja paćviardžała spasočańni nakont dyrektaravych jakaściaŭ: «Ja ščaślivy, što naradziŭsia ŭ Rasiei i pryśviaciŭ žyćcio atamnaj navucy».

Škoła ŭ B.B. biełaruskaja, ale na ŭrokach panuje bolšaściu trasianka dy rasiejščyna. Miž inšaha, u škole jo pijanery dy BPSM. Sakratarom pieršasnaj jačejki maładych patriotov źjaŭlajecca dačka dyrektara j nastaŭnicy matematyki. Zdajecca, budzie mnie kamu dvojki staŭlać. Dzieci ŭ škole roznyja, ale pracavać achvoty mała i ŭ ich, i ŭ mianie.

— Razumiejecie, ja tutaka prymusova nastaŭničaju.

— Što, siłaj zastavili?! — nie pavieryli dzieci.

Zatoje ŭžo na pieršych urokach ja daviedaŭsia, u kaho baćka «hałuby», kolki kaštuje samahonka (200 tys. udzień, 300 unačy), pačuŭ, što «dzievačak» u 10 klasie niama, što ŭ 8 klasie «je mały — nastajaščy ałkaholik». Praznaŭ taksama, što vioska zusim nie daaryjskaja, joj 75 hadoŭ, a rańš tam było bałota ź biełymi lilejami j biełymi biarozami navokał. A žychary B.B. zavucca prosta bałacianami.