«Уникальное сочетание двух разных традиций». При раскопках древнего Менска обнаружили дополнительную линию обороны
Деревянные фортификационные сооружения, выявленные в ходе раскопок на городище на Менке, не имеют аналогов в Восточной Европе. О том, почему это уникальный для истории восточных славян памятник, аналогов которому нет ни в России, ни на Украине, пишет российское издание Sputnik.
В прошлом году в ходе масштабного изучения летописного Менска ученые раскрыли деревянные плети из дуба, которые в Х веке возвели для обороны города. В текущем полевом сезоне конструкции разобрали и отправили на консервацию. Это уже позволило сделать несколько сенсационных открытий
Теперь в ходе раскопок перед разобранными дубовыми клетями удалось выявить еще одну линию обороны, о наличии которой ученые и не предполагали.
«Для Х века для данной территории были характерны оборонительные сооружения в виде клетей, которые здесь уже исследовали», — рассказал заведующий отделом археологии Средних веков и Нового времени Института истории НАН Андрей Войтехович.
По его словам, по мере того, как исследовалась территория от клетей в сторону реки, была найдена еще одна линия срубов, выполненных в классической традиции с гаками, которые укрепляют наружную стену.
«Она не была связана с основными клетями, но за ней была открыта еще одна линия бревен, которые укреплены крюками, а короткие бревна, чтобы их не сдвинули с места, скреплены деревянными штехелями», — обратил внимание историк.
Андрей Войтехович пояснил, что это уже совсем другая технология, отличная от традиционных клетей, которая более характерна для западных славян, а не восточных.
«Это уникальное сочетание двух разных традиций возведения оборонительных сооружений. Это значит, что жители города на Менке были в курсе самых современных на тот момент технологий оборонительного зодчества. Видимо, в работах принимали участие как местные мастера, так и приезжие, которые и помогали строить еще одну линию обороны», — предполагает археолог.
При этом он сделал особый акцент, что впервые в истории археологии в Восточной Европе выявлено такое сочетание деревянных конструкций. «Это новая страница в истории оборонительного зодчества», — уверен Андрей Войтехович.
«Это национальное достояние, потому что это уникальный памятник, подобного которому нигде нет», — констатировал археолог.
Теперь и эти деревянные конструкции будут разобраны и отправятся на консервацию в Гомель, где уже находятся клети из дуба Х века.
По словам ученого, следующий важный вопрос — это музеефикация находок. Предстоит решить, нужен ли отдельный музей или находки будут переданы в действующий. Возможно, удастся найти решение, которое позволит сохранить композицию вала и фортификационные сооружения вернут на место, чтобы оставить исторический контекст.
«Никакие известные в Беларуси деревянные оборонительные сооружения по сложности и по мощности с ними несопоставимы», — подчеркнул археолог.
Андрей Войтехович заметил, что в основном городища времен Древней Руси исследовались на территории современных Беларуси, России и Украины в 60-70-х годах прошлого века. Тогда делались просто разрезы вала, никто не открывал такие большие площади, как сейчас в Беларуси.
На городище на Менке разбирают фантастически сохранившиеся дубовые срубы X века
«Такого возраста находок, которые нашли на Менке, на территории Восточной Европы больше нет» — директор Института истории
Находки прошлогодних археологических раскопок на Менке добавляют белорусской столице возраста
При раскопках городища на Менке нашли деревянные конструкции, которым может быть более тысячи лет
«Невозможно поставить сторожа у каждого памятника». Археолог рассказал о неожиданных находках и проблеме черных копателей
Комментарии
U tym samym stahoddzi Miensk, chaj i na novym miejscie, usio jašče zastavaūsia draūlianym...
Валянцін Сядоў вызначае насельніцтва культуры ўсходнелітоўскіх курганоў як «пляменнічную групу, званую літвой»[40] ці называеце простая «племя літва»[4].
Хто была культура ўсходнелітоўскіх курганоў?
У VI ст. трупаспаленні ўжо пераважаюць у культуры ўсходнелітоўскіх курганоў. Першапачаткова абрад трупаспалення пачаў практыкавацца ў басейне ракі Нярыс (Вілія), а пасля распаўсюдзіўся адтуль па ўсіх накірунках. На думку археолага Адольфаса Таўтавічуса, абрад трупаспалення і надзвычай хаваць па некалькі нябожчыкаў у адным кургане прыйшоў ад балцкага племені яцвягаў (з паўднёвага Занямоння), з якім насельніцтва культуры юсходнелітоўскіх курганоў ужо IV—V стст. падтрымляла цэсныя сувязі[10].
У гэты час шыракае распаўсюджанне атрымалі пахавані з каньмі, што было пераранята пекла балцкіх плямаў яцвягаў і прусаў[16]
https://be.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0_%D1%9E%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D0%B5%D0%BB%D1%96%D1%82%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96%D1%85_%D0%BA%D1%83%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D1%9E
Гэта яшчэ прама не паказвае , што яны былі яцвягамоўнымі. Напрыклад у Радзімічаў і Крывічаў было шмат балцкіх элементаў, таму іх лічаць славянізаванымі балтамі.
Трэба звярнуцца да пісьмовых крыніц:
У Кведлінбургскіх Аналах пры апісанні пакутніцкага скону біскупа-місіянера св. Бруна Кверфурцкага , выяўлена першая пісьмовая згадка пра Літву («Літуа») [10] . Літоўцы лічаць гэтую дату сімвалічным пачаткам сваёй краіны [11]
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Roczniki_Kwedlinburskie
Гэтак жа паўторна згадваецца пра смерць Бруна Кверфурцкага ў Hystoria de predicacione episcopi Brunonis ( Гісторыя місіі біскупа Бруна ) — сярэднявечная праца на латыні пачатку XI стагоддзя, якая апісвае місію і пакутніцкі скон Бруна Кверфурцкага .
Тэкст не змяшчае ніякіх мясцовых назваў (акрамя назвы зямлі Прусія ), таму месца місіі і гібелі з'яўляецца прадметам мноства гіпотэз [3] . У «Гісторыі» згадваецца кіраўнік прусакоў па імі Нецімер [4]
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Hystoria_de_predicacione_episcopi_Brunonis
Дзве надзейныя крыніцы паведамляюць што Бруна памёр у Літве, а іншы, што ў Прусіі. Пры гэтым абедзве крыніцы лічацца надзейнымі. Дык можа Літва была часткай этнаграфічнай групы прусакоў? Як напрыклад Яцвягі? Тады ўсё становiцца на свае месцы.
Што з гэтага вынiкае? Калі племя Літва былі прусакамі ў шырокім сэнсе слова, то яны былі заходнімі балтамі і розніца паміж сучаснымі літоўцамі і старажытнымі такая ж як паміж славенцамі і беларусамі.
Напрыклад, літоўскія гісторыкі часта спасылаюцца на ліст Вітаўта, дзе ён кажа, што Жамайты гэта тыя ж літоўцы, проста на літоўскім жамойці ніжняя зямля, а аўкшайтыя верхняя. Аднак варта ўлічыць, што тады вырашаўся лёс Жамойці і ён мог проста хлусіць, каб пашырыць межы ВКЛ. На гэтауказвае яго пячатка. На якой намаляваны Герб Літвы, Жамойці, Тракайскага княства і Русі. Гэта значыць народаў, якія засялялі ВКЛ, што азначае , што адзінага літоўскага этнасу не існавала.
https://uk.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D1%96%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%82#/media/%D0%A4%D0%B0%D0%B9%D0%BB:Witold_Duke_of_Lithuania_seal.PNG
Паколькі ўсходнія літоўцы гавораць не па яцвяжскай-прускай, а на аўкшайцкай усходнебалтыйскай мове можна зрабіць выснову, што старажытныя літоўцы растварыліся ў старажытнаўакшайцкім этнасе і беларускам. Таму тытульнай нацыі ў ВКЛ не было ці былі ўсе адразу.
А заказ к першай столице ВКЛ до Вильне.
Ёсць цікавы артыкул :
https://be.m.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D1%88%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D0%B5_%D0%BA%D0%BD%D1%8F%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B0
Гальшанскае княствa — феадальная вотчына князёў Гальшанскіх у канцы XIII — сярэдзін XVI ст. Цэнтр — Гальшаны (цяпер Ашмянскага раёна). Займала першапачаткова тэрытарыю міжрэчча Віліі і Нёмана, каля XV ст. распосціралася з паначы на паўдзень — ад Вількаміра (цяпер г. Укмерге, Літва) і Паставаў да Глуска і Турава, з усходу на захад — ад Мінска да Мастоў. Упершыню ўпамінаеца ў крыніцах каля 1280 года, калі Гольша «замак сталагічныя княствы свайга заснаваў на рэчы Карабель». Князі Гальшанскія час пазыкі высокія пасады ў Вялікім Княстве Літоўскім. У 1440 і 1492 у Гальшанах адбыліся нарады для выбараў кандыдатаў на велікакняжацкі прастол. У сярэдзіне 16 ст. радавое ўладанне Гальшанскіх перайшло ды Сапегаў.
Застаецца толькі высветліць якую тэрыторыю яно займала пры Міндоўгу?
І тут ёсць адказ:
Замак Раканцышкі (Rekanciszki) — пабудаваны ў 12 стагоддзі, зараз знаходзіцца ў рэгіянальным парку ў раёне Новая Вілейка Вільнюса .
Лічыцца, што замак Раканчышкі – адзін з найстарэйшых у Літве . З летапісаў і легенд вядома, што ён быў пабудаваны ў 12 стагоддзі князем Хольшам [1] .
https://pl.wikipedia.org/wiki/Zamek_w_Rakanciszkach
Такім чынам у прыватнаўласніцкія ўгоддзі Гальшанскіх уваходзіла фактычная тэрыторыя ўсходне-літоўскіх курганоў, ядро ВКЛ .З гарадамі Гальшаны і Вільня.
Таксама варта адзначыць, што шмат пішуць пра вялікіх князёў Літоўскіх, а вось князі Гальшанскія вядомыя толькі з канца 14 пачатак 15 стагоддзя. Гэта паказвае , што вялікія князі Гальшанскія і былі вялікімі князямі літоўскімі. Гэта значыць, можна сцвярджаць, што першая сталіца горад Гальшаны і выток дзяржаўнасці Літвы.