«Тут адкладаем больш за палову заробку. У Беларусі ў жыцці так немагчыма». Медыкі, якія з’ехалі у Польшчу, расказалі аб працы і стаўленні
У Беларусі Аляксандр працаваў фельчарам на хуткай дапамозе, яго жонка Кацярына — траўматолагам. З Мінска пара пераехала з-за нізкіх заробкаў і пасялілася ў Польшчы ў невялікім гарадку — Казяніцы. «Наша Ніва» паразмаўляла з медыкамі і даведалася, як яны шукалі працу, наколькі ў іх павялічыўся заробак і што іх больш за ўсё ўразіла ў польскай сітэме аховы здароўя.
У такіх байках Аляксандр і Кацярына ходзяць на працу
«Веданне мовы ад нас не патрабавалі, сказалі, што падчас працы вывучым за некалькі месяцаў»
Аляксандру (імя зменена) 32 гады, стаж працы — 16. Яго жонцы Кацярыне 39 гадоў, 13 з іх яна працуе ў медыцыне.
«Адразу кінулася ў вочы тое, што тут зусім іншае стаўленне пацыентаў да медперсаналу, — расказвае мужчына. — Ніхто не дазваляе сабе павышаць голас, тупаць нагамі, крычаць. Гэта ў іх грамадстве непрымальна. Не адчуваем сябе, як былі ў Беларусі, сферай абслугоўвання. Тут мы найперш спецыялісты».
Раней на фоне пандэміі ў Польшчы паўтара года таму была ўведзена спрошчаная працэдура міграцыі медыцынскіх работнікаў з «трэціх краін» (такімі, напрыклад, лічацца ЗША і тыя краіны, якія не ўваходзяць у ЕС). Пад яе патрапілі Аляксандр і Кацярына.
«Падчас каранавіруса медыкаў катастрафічна не хапала. Польшча не патрабавала пацверджання дыплома. Выдавалі часовы дазвол на працу, потым на працягу самой працы ты займаешся пацверджаннем сваёй адукацыі. Гэтыя правілы і цяпер дзейнічаюць», — кажа Аляксандр.
Яны з жонкай знайшлі групу ў тэлеграме, у якой людзі дзяліліся досведам пераезду. Там перыядычна калегі, якія ўжо працавалі ў Польшчы, скідвалі вакансіі. Аднойчы там з’явіўся варыянт, які падыходзіў Аляксандру і Кацярыне.
«Я напісаў на пошту бальніцы, у якой мы зараз працуем. Адказ прыйшоў хутка, спыталі, калі нас чакаць.
Усё, што трэба было, — перавесці дыплом на польскую, адправіць яго ў Міністэрства аховы здароўя Польшчы і атрымаць ад іх часовы дазвол на працу. Веданне мовы ад нас не патрабавалі, сказалі, што падчас працы вывучым за некалькі месяцаў», — расказваюць муж і жонка.
На другі тыдзень жыцця ў Польшчы Аляксандр ужо стаў заўважаць, што яму лягчэй размаўляць па-польску і разумець людзей.
«Спачатку ў галаве спрабаваў перакладаць, што я хачу сказаць, выбудоўваў лагічны ланцужок. Але зараз такога ўжо няма. Хаця, вядома, бываюць нюансы, калі трапіцца нейкая спецыфічная тэрміналогія.
Палякі ў большасці сваёй нацыяналісты. Для іх Польшча — гэта ўсё.
І яны з медыцынскай лацінкі, якой карыстаецца ўвесь свет, перайшлі менавіта на польскую тэрміналогію. Калі я, напрыклад, немцу скажу, што ў яго апендыцыт, то ён мяне зразумее, а паляк не», — расказвае ён.
Кацярыне першы час было сорамна, што яна доктар, якая не ведае мовы краіны, у якую прыехала працаваць. Але праз пару месяцаў няёмкасць знікла.
Аляксандр падкрэслівае, што за тры месяцы знаходжання ў Польшчы ў іх ні разу не было канфліктаў з мясцовымі жыхарамі з-за таго, што яны рускамоўныя.
«Старэйшыя людзі пры любой магчымасці скажуць, што яны таксама ў школе некалі вучылі рускую. Самі палякі абсалютна палітычна нейтральныя. Яны кажуць, што два чалавекі ва ўладзе пачалі вайну, а звычайныя людзі пакутуюць», — дзеліцца ён.
«Дадаткова за суткі зарабляю 517 рублёў»
Дырэктар бальніцы, у якую ўладкаваліся працаваць беларусы, сказаў ім, што дзяржава не можа забяспечыць установы дактарамі, таму ён ахвотна бярэ медыкаў з Усходу.
«Не хоча, каб насельніцтва адчувала недахоп спецыялістаў. У нас тут працуе 6 беларусаў і каля 20 украінцаў», — заўважае Аляксандр.
Усе медработнікі з так званых «трэціх краін» маюць у пачатку выпрабавальны тэрмін тры месяцы.
«Цябе прымацоўваюць да каго-небудзь, ходзіш, азіраешся. Зразумелая справа, што тут заробак будзе яшчэ няпоўны. Няма начных дзяжурстваў, працы ў выходныя дні, звычайная пяцідзёнка — з 8 раніцы да 15:30.
За гэтую працу без усяго пералічанага я атрымліваю 3056 злотых (1650 рублёў), у Беларусі заробак фельчара — 700 рублёў: з начнымі зменамі, працай у святы і выходныя. Так я адпрацаваў першыя тры месяцы. З гэтага месяца мне дазволілі ўжо браць дзяжурствы.
Дадаткова яшчэ зарабіў за 24 гадзіны працы 957 злотых (517 рублёў). А гэта проста за адзін дадатковы працоўны дзень. У Мінску суткі звышнормы каштуюць 110 рублёў. Вядома, тут ёсць матывацыя працаваць больш», — расказвае ён.
У Кацярыны заробак у Беларусі складаў 1000-1100 рублёў за пяцідзёнку, тут — 5469 злотых (2953 рублі). Яна працуе ў Польшчы з 8 раніцы да 15:30.
Мужчына і жанчына кажуць, што ў Польшчы вельмі празрыста складаецца разліковы ліст.
«У нашых беларускіх чорт галаву зламае, там больш за 20 радкоў і незразумела, якім чынам і адкуль бяруцца грошы. Тут у мяне ў разліковым два радкі — адпрацаваныя гадзіны і стаж. Асобна ідуць падаткі.
Аплата — пагадзінная. Напрыклад, у дзённы час гадзіна ў мяне каштуе 20 злотых, начная — 40 (11 і 22 рублі адпаведна). Кожная нядзеля лічыцца святочным днём — таксама гадзіна каштуе 40 злотых. Плюс яшчэ з 1 ліпеня паднялі заробак дактарам у Польшчы на 1800 злотых (972 рублі), фельчарам і медсёстрам на 1500 (810 рублёў). У Беларусі таксама паднялі, але я звярнуў увагу, наколькі там вялікая розніца ў павышэнні заробку паміж дактарамі і сярэднім медыцынскім персаналам», — адзначае Аляксандр.
Кавідных надбавак зараз у Польшчы няма. З 1 красавіка афіцыйна «адмянілі» пандэмію.
«Калегі казалі, што калі быў кавід, надбаўка была сто працэнтаў за працу ў такіх умовах.
У Беларусі апошнія месяцы, калі табе трапляўся хворы на кавід, дык трэба было давесці, што гэта так. Напрыклад, калі я заводжу пацыента ў бальніцу ў 10 вечара, тэст яму, вядома, робяць толькі раніцай, а гэта ўжо не мая змена. Гэта значыць атрымаць нейкія кавідныя грошы далёка не заўсёды можна. Былі часы, калі атрымлівалі і па 2000 тысячы рублёў на кавідзе, але яны хутка скончылася», — тлумачыць мужчына.
Таксама Кацярына і Аляксандр адначаюць, што праца звышнормы ў Польшчы забаронена. Але і такое правіла пры жаданні можна абысці.
«Я працую ў бальніцы і, напрыклад, афармляюся яшчэ ў якую-небудзь кампанію, якая аказвае паслугі маёй бальніцы ў выглядзе маёй асобы. Атрымліваецца, здаюць мяне ў арэнду гэтай бальніцы. Такім чынам, у мяне ёсць магчымасць зарабляць больш.
Працаваць значна прасцей. Чаму — не ведаю. Ці то людзі тут самі сябе берагуць, ці то яны проста іншыя. Тут няма такога, каб у прыёмным пакоі былі бамжы ці людзі ў стане алкагольнага ап'янення, якія выйшлі на вуліцу, разбілі галаву і выклікалі хуткую. У Беларусі ў мяне вельмі шмат было такіх выклікаў», — успамінае мужчына.
«Бінты нямецкай вытворчасці, не крышацца»
У тэхнічыным плане таксама ёсць свае плюсы. Напрыклад, у машыне хуткай дапамогі ёсць прынтар.
«Не трэба нічога пісаць, усю інфармацыю аб пацыенце раздрукоўваеш. Прывозіш чалавека ў прыёмнае аддзяленне, яго адразу садзяць у крэсла, падлучаюць да яго датчыкі, і ўсё аб ім відаць на экране», — расказвае Аляксандр.
У Беларусі мужчына ўсе дакументы запаўняў ад рукі.
«Потым гэтую сістэму сталі мяняць, закупілі планшэты. Яны былі вельмі вялікія і нязручныя.
Я ім не карыстаўся, таму што, калі яго выдавалі на змену, адпаведна, я станавіўся асобай, матэрыяльна адказнай за яго. Адмовіўся, бо і так мала там зарабляў.
Але ў выніку склалася так, што калегам трэба было і запаўняць карту ад рукі, і ўносіць даныя ў планшэт.
Па абсталяванні ў машыне хуткай дапамогі ў цэлым прыкладна ўсё аднолькава. Можа, толькі вытворцы розныя».
Кацярына дапаўняе, што ў Польшчы зусім іншая якасць матэрыялаў. Напрыклад, бінтоў.
«Тут яны нямецкай вытворчасці, не крышацца, дастаткова хутка можна пацыенту накласці павязку. І яшчэ гіпсавы матэрыял тут лепшы.
Таксама я магу браць столькі матэрыялаў, колькі мне патрэбна. Не трэба даваць справаздачу потым, колькі было патрачана на пацыента», — тлумачыць жанчына.
У Казяніцы пара арандуе невялікі дом. У іх ёсць свой гарод, арэлі і мангал для шашлыкоў.
«Гэта ў цэнтры горада. На жытло ў нас сыходзіць 1700 злотых (918 рублёў), на прадукты — 1500 злотых (810 рублёў) у месяц, гэта максімум.
Мы ўдваіх палім, гэта тут, вядома, нятанна. Грошай застаецца дастаткова, каб адкласці ці дазволіць сабе нешта большае. Тут адкладаем больш за палову заробку. У Беларусі ў жыцці так немагчыма.
Адчуваеш сябе нашмат камфортней, дыхаецца лягчэй. Не лічыш дні ад заробку да заробку».
«Медыцына тут — гэта рэч, якая прыносіць даход»
Таксама пары пашанцавала з калектывам.
«Мы апошнім часам заўважылі, што кіраўніцтва, калі шчыра, да беларусаў ставіцца лепш, чым да ўкраінцаў. І, хутчэй за ўсё, гэта звязана з тым, што ўкраінцы першапачаткова ставяць сябе так, што ім усе вінныя, таму што яны з Украіны. На фоне вайны ім, канешне, ніхто нічога не зробіць, карыстаюцца гэтым», — мяркуюць беларусы.
Польшча цяпер мае вялікую патрэбу ў хірургах. Мясцовыя жыхары часта з'язджаюць вучыцца на медыкаў у Нідэрланды, Нарвегію, Германію, Вялікабрытанію.
«Не так даўно да нас прыехала знаёмая з Мінска. Ёй яшчэ хутчэй, чым нам, зрабілі ўсе неабходныя дакументы, бо ёсць востры недахоп у прафесіяналах.
Мне шмат хто тэлефануе з калег з Беларусі. У іх ёсць думкі з'язджаць, але ім страшна. Мне таксама было страшна. Але ўсё не так, як падаецца. Мы з жонкай спачатку ўзялі адпачынак на працы ў Беларусі, каб паехаць у Польшчу, паглядзець. Адразу зразумелі, што трэба пагаджацца, вярнуліся, звольніліся і пераехалі канчаткова.
Не варта баяцца, горш сапраўды не будзе, гэта я гарантую. Лепш паспрабаваць, чым потым сябе вінаваціць, што не зрабілі», — лічыць Аляксандр.
Новым для мужчыны і жанчыны было тое, што ў Польшчы доктар сам можа сказаць кіраўніцтву, за якія грошы ён гатовы працаваць.
«Напрыклад, за 100 злотых у гадзіну на сутках. Дырэктар збівае цану. І, напрыклад, доктар у выніку дзяжурыць за 80 злотых.
Сістэма аховы здароўя зусім іншая. Медыцына тут — гэта рэч, якая прыносіць даход. Людзей страхуюць працадаўцы, іх медыцынскія паслугі аплачвае страхавая.
У нас у бальніцы ёсць прыватнае аддзяленне. Дырэктар прадаў яго прыватніку на нейкіх узаемавыгадных умовах. Уяўляеце? Так можна зрабіць. Насельніцтва ад гэтага не пацярпела абсалютна. Якая ім розніца, у якога ўладальніка лячыцца.
Быў у нас на тэрыторыі бальнічны морг. Дырэктар прадаў яго рытуальнаму агенцтву. Ён ім дае морг, але пры гэтым памерлых у яго бальніцы гэты морг забірае да сябе, займаецца імі далей. Гэта бізнэс», — кажа Аляксандр.
Самае складанае пару чакае наперадзе. Дазвол на працу яны атрымалі часовы, таму на працягу 5 гадоў Кацярыне трэба будзе пацвердзіць свой дыплом у Польшчы.
«Са мной сітуацыя іншая. Паколькі спецыяльнасці «фельчар» даўно не існуе ў цывілізаваным свеце, мне неабходна адвучыцца тут нанова. Тры гады ў вышэйшай медыцынскай школе па вочна-завочнай форме (дзве суботы і дзве нядзелі ў месяц), каб атрымаць бакалаўра экстранай медыцынскай дапамогі. Але ў нас ёсць пяць гадоў, а не два, як, напрыклад, у Германіі», — заўважае мужчына.
Каментары