Што не так з новай рэканструкцыяй будынка ў гістарычным цэнтры Брэста?
Будынак па вуліцы Будзённага, 33 у гістарычным цэнтры Брэста хутка чакае рэканструкцыя. Ужо пачынаюцца дэмантажныя работы: выносіцца смецце, зносяцца перакрыцці і перагародкі. Дом збіраюцца перарабіць пад крамы і офісы. Але праект яго рэканструкцыі выглядае незаконным. Гэта ўжо не першы выпадак, калі «Палессежылбуд» рэалізуе свае праекты насуперак дзеючаму заканадаўству — і кожны раз ім гэта сыходзіць з рук.
Двухпавярховы дом, пра які ідзе гаворка, быў пабудаваны ў 1924 годзе па праекце брэсцкага архітэктара Мікалая Сінкевіча. Сярод яго праектаў мадэрнісцкія дамы Юзафа Рапапорта (пл. Свабоды, 3), Генрыка Расінскага і Уладзіміра Нікановіча (вул. Чкалава, 15), Давіда Готліба (вул. Будзённага, 25), Бруха (вул. Будзённага, 28).
Па праекце пры рэканструкцыі дома збіраюцца ўзвесці прыбудовы, стварыць мансардавы паверх, пашырыць аконныя і дзвярныя праёмы, стварыць новы негістарычны дэкор на фасадах — усё гэта парушэнне заканадаўства ў сферы аховы гісторыка-культурнай спадчыны і рэгламентаў зон аховы гістарычнага цэнтра Брэста. І вось чаму.
Будынак размешчаны на тэрыторыі гісторыка-культурнай каштоўнасці «Гістарычны цэнтр г. Брэста». У рэгламентах ахоўнай зоны прапісаная забарона на «страту адметных духоўных, мастацкіх і (або) дакументальных вартасцей шараговай гістарычнай забудовы, якой не нададзены статус гісторыка-культурнай каштоўнасці (у тым ліку знішчэнне, змяненне асноўных габарытных параметраў будынкаў і характару архітэктуры фасадаў)». Дом на Будзённага, 33 аднесены менавіта да такой шараговай забудовы.
Тут варта растлумачыць, што габарытамі будынка з’яўляюцца яго памеры ў плане, вышыня і аб'ём, то-бок праекціроўшчыкі не маюць права выходзіць за межы сучасных агараджальных канструкцый: ні дабудаваць, ні надбудаваць, ні пашырыць дах пад мансарду. А да характару архітэктуры фасадаў адносяцца і памеры праёмаў, і матэрыялы аддзелкі, і асаблівасці дэкору.
І ўсё тое, што рабіць з будынкам забаронена, праекціроўшчыкі заклалі ў сваім праекце. Відаць, разумеючы гэта, у ацэнцы ўздзеяння на навакольнае асяроддзе прыведзены толькі адзін фасад — дваровы. Як будзе выглядаць вулічны фасад, не паказваюць. Але нават па дваровым бачна, што гістарычны будынак цалкам страчвае сваё няхай і аскетычнае, але гістарычнае аблічча.
Альтэрнатывай рэканструкцыі названая адмова ад праекта і «прывядзенне вонкавага аблічча будынка да аблічча будынка, што адпавядае праекту архітэктара Мікалая Сінкевіча 1924 года». Але праекціроўшчыкамі гэты варыянт названы «нерацыянальным ва ўмовах сціснутай забудовы», а таксама «неадпаведным сучаснаму абліччу цэнтральнай часткі горада Брэста».
Пад сучасным абліччам аўтары, мабыць, маюць на ўвазе малакаштоўныя з архітэктурнага пункту гледжання «постмадэрнісцкія» будынкі (то-бок «пад даўніну», але з максімальнай выгадай для забудоўшчыка), якія як грыбы растуць на месцы вынішчанай за апошнія гады гістарычнай забудовы. Яскравы прыклад — турыстычная вуліца Савецкая, на якой тым самым турыстам ужо і паказаць няма чаго, акрамя крам і рэстарацый.
Паказальна, што «Палессежылбуд» ужо адзначыўся скандальнымі рэканструкцыямі: фактычна быў знішчаны будынак па вуліцы Леніна, 42 у Брэсце, які таксама быў узяты пад ахову, як шараговая забудова.
Плануецца змяненне да непазнавальнасці гістарычных казарм XIX стагоддзя на вуліцы Шчорса, 2 і 4 у Гродне са зносам частак, якія замінаюць зрабіць заезд.
А нядаўна стала вядома, што гэтая арганізацыя выкупіла і плануе рэканструяваць гродзенскі Дом афіцэраў, помнік міжваеннага канструктывізму. Ён хоць і мае статус гісторыка-культурнай спадчыны, але з улікам папярэдняга досведу арганізацыі, ёсць небеспадстаўныя апаскі наконт захавання аўтэнтычнасці будынка.
Пакуль жа застаецца толькі спадзявацца, што абыходжанне гэтай арганізацыі з нашай архітэктурнай спадчынай нарэшце зацікавіць адпаведныя органы.
«Перадумалі, калі падлічылі». Што кажуць мясцовыя ўлады пра абвал бернардзінскага кляштара на Ушаччыне
Вучоныя здолелі атрымаць генетычныя адбіткі пальцаў чалавека каменнага веку
«Гэта быў чалавек тыпу Хокінга, якога перспектыва рана памерці змусіла зразумець, наколькі ж жыццё вартае таго, каб яго пражыць». Кім быў і як жыў Мікола Ермаловіч
Пайшоў з жыцця 32-гадовы Максім Чарняўскі — заснавальнік суполкі «Надакучыў нам гэты Лукашэнка» пачатку 2010-х22
Каментары