Уладзімір Дунаеў. Фота journalby.com.
Абмеркаванне далучэння нашай краіны да Еўрапейскай прасторы вышэйшай адукацыі прайшло 13 снежня падчас чацвёртай штогадовай галандска-польска-беларускай канферэнцыі «Адукацыя як права чалавека: мадэрнізацыя вышэйшай адукацыі ў адказ на выклікі XXI стагоддзя» (арганізатары — Цэнтр Астрагорскага, амбасады Польшчы і Нідэрландаў).
На сённяшні дзень Грамадскі Балонскі камітэт Беларусі ацэньвае практычнае ажыццяўленне дарожнай карты ў межах дзесяці працэнтаў. Тым часам прайшло ўжо паўтара года — палова тэрміну, дадзенага для рэфармавання сістэмы адукацыі.
«Дарожная карта — унікальны дакумент. Гэта пакуль што адзіная ўзгодненая з Еўропай праграма сектаральных рэформ. Яе выкананне будзе сведчыць пра здольнасць нашай краіны быць добрасумленным удзельнікам дамоваў, што магло б адкрыць перспектывы для далейшага супрацоўніцтва з Еўропай, — сказаў Дунаеў. — Дарожная карта — не меню, з якога можна выбіраць тое, што падабаецца. Яна патрабуе поўнага і своечасовага выканання ўсіх пунктаў. Хочацца, каб наша краіна скарысталася магчымасцю сур’ёзна мадэрнізаваць сістэму адукацыі.
Пра патрэбу ў мадэрнізацыі сведчаць і ўнутрыбеларускія ацэнкі, і міжнародныя. У 2013 годзе Сусветны банк апублікаваў даклад, у якім гаварылася пра тое, што Беларусь з’яўляецца чэмпіёнам па дэфіцыце кампетэнцый сярод выпускнікоў. Пры вялікай колькасці людзей з фармальнай адукацыяй знайсці кампетэнтных спецыялістаў вельмі складана».
Усё мяняецца, былі часы, калі ўніверсітэты не адзначаліся вялікімі поспехамі ў падрыхтоўцы кадраў, заўважае спадар Уладзімір. Аднак нязменным заставалася захаванне самакіравання і гарантаванне акадэмічных свабод.
«Там, дзе няма гэтых фундаментальных каштоўнасцей, няма ўніверсітэта», — сцвярджае Дунаеў.
Мабільнасць — яшчэ адзін пункт, на якім Еўропа ставіць акцэнт. Беларускія студэнты павінны ездзіць у іншыя краіны, каб атрымліваць міжнародны досвед, замежнікі мусяць прыязджаць у Беларусь.
Спадар Уладзімір адзначае, што ўзровень інтэрнацыяналізацыі беларускай адукацыі не дасягнуў узроўню савецкай канца 80-х. Прафесар тлумачыць, што праблема інтэрнацыяналізацыі неадназначная. Дзесьці яна з’яўляецца пазітыўным фактарам для развіцця адукацыі, а дзесьці — негатыўным.
«Ці здольныя, напрыклад, туркменскія студэнты павысіць якасць беларускай адукацыі? — задае пытанне Дунаеў. — Улічваючы, што ў нас амаль не адлічваюць замежных студэнтаў. Гэта зразумела, таму што яны прыносяць грошы, а ў нас існуе недафінансаванне вышэйшай адукацыі. У апошнія гады выявілася дэмаграфічная яма, грошай проста бракуе. За кошт замежных студэнтаў можна крыху паправіць фінансавае становішча, але гэта стварае праблему якасці».
Дунаеў прыводзіць прыклад, што, калі б у Беларусь прыязджалі студэнты з Нямеччыны, гэта стымулявала б развіццё, бо патрабавала б іншага падыходу да навучання.
На праблему інтэрнацыяналізацыі звярнуў увагу і дырэктар Офіса падтрымкі адукацыі ў Нідэрландах, афіцыйнага прадстаўніка галандскай вышэйшай адукацыі ў Расіі, Ерке Ферсхор. Ён сказаў, што іх арганізацыю часта крытыкуюць за ўкладанне грошай у развіццё адукацыі на англійскай мове. Але ён упэўнены, што гэта варта рабіць, таму што замежныя студэнты таксама прывозяць грошы. Не абавязкова ўсіх высылаць з краіны на навучанне, можна запрашаць замежнікаў у Мінск. Не толькі студэнтаў, але і выкладчыкаў. Вялікі бар’ер, на думку Ерке Ферсхора, — мова. Ён акцэнтаваў, што, калі мы пачнём рана вучыць дзяцей англійскай, то пазбавімся многіх бар’ераў у адукацыі.
Даніэль Крутцына: На тэстах беларусы паказваюць лепшыя аналітычныя здольнасці, чым суседнія народы, але дрэнныя камунікацыйныя навыкі
