Vynajdzieny aparat dla lačeńnia paralušu
Tearetyčna adnaŭleńnie funkcyj kaniečnaściaŭ paśla paralušu, źviazanaha z paškodžańniem śpinnoha mozhu, mahčymaje pry ŭžyŭleńni stymulatara, jaki budzie vydzialać nieabchodnyja chimičnyja rečyvy dy hienieryravać elektryčnyja impulsy ŭ śpinnym mozhu.
Praktyčna hetaja prablema ŭpirałasia, aproč inšaha, i ŭ materyjał, ź jakoha vyrablaŭsia aparat. Pry ruchach miakkija tkanki trucca ab žorstkaje inšarodnaje cieła, što pryvodzić da zapaleńnia, rubcavańnia i imunnaha niepryniaćcia.
I voś niadaŭna daśledčyki z ZŠA i Šviejcaryi praviali na pacukach daśledavańnie novych stymulataraŭ, vyrablenych z hnutkaha materyjału, čyje miechaničnyja ŭłaścivaści całkam adpaviadajuć miakkim tkankam, u jakija jon užyŭlajecca. Ciaham dvuch miesiacaŭ daśledčyki nazirali za pacukami. U žyvioł, jakim papiarednie paškodzili śpinny mozh, vyklikaŭšy paraluš, adnaviłasia zdolnaść ruchacca, ale nie ŭźnikła nijakich prablem u miescy ŭžyŭleńnia stymulatara, ułaścivych papiarednim kanstrukcyjam.
Aparat, nazvany e-Dura implant (Dura mater – ćviordaja mazhavaja abałonka) zrobleny z admysłova padabranaha silikonu i paŭtaraje formu, kansistencyju i miechaničnyja ŭłaścivaści ćviordaj mazhavoj abałonki. Jon pranizany sistemaj mikrakanałaŭ, adkul pastajanna pastupajuć leki ŭ mikradozach, i załatymi dy płacinavymi mikraelektrodami, jakija hienieryrujuć elektronnyja impulsy.
Saaŭtar daśledavańnia i ekśpiert u niejrapratezavańni Stefani Łakur, prafiesar Fiederalnaj politechničnaj škoły Łazany (EPFL) u Šviejcaryi, kaža:
«Naš elektronny impłantat moža zastavacca na praciahu doŭhaha pieryjadu času na śpinnym mozhu abo ŭ kary, mienavita tamu, što jon maje tyja ž miechaničnyja ŭłaścivaści, što i sama ćviordaja mazhavaja abałonka. Heta adkryvaje novyja terapieŭtyčnyja mahčymaści dla pacyjentaŭ, jakija pakutujuć na nieŭrałahičnyja rasstrojstvy abo traŭmy, u pryvatnaści dla asob, jakija byli paralizavanyja paśla traŭmy śpinnoha mozhu».
Asablivaściu mietadu źjaŭlajecca toje, što impłantat moža kantralavać elektryčnyja sihnały z mozhu ŭ režymie realnaha času.
Źjaŭleńnie aparata stała mahčymym dziakujučy pracy na styku roznych navuk. Udzieł u raspracoŭcy brali ekśpierty z roznych abłaściej — u tym liku materyjałaznaŭstva, elektroniki, nieŭrałohii, miedycyny i kampjutarnaha prahramavańnia.
Daśledčyki płanujuć nieŭzabavie pierajści da kliničnych vyprabavańniaŭ na ludziach. Jany bačać pierśpiektyvy dla impłantata je-Dura ŭ lačeńni šyrokaha śpiektru zachvorvańniaŭ, u tym liku epilepsii, chvaroby Parkinsana i lačeńnia bolu mazhavoha pachodžańnia.
U kastryčniku 2014 hoda «Naviny miedycyny Siońnia» raspaviali, jak paralizavany čałaviek z Polščy zmoh chadzić paśla «ramontu» śpinnoha mozhu kletkami, uziatymi z nosa. Chirurhi praviali praceduru, jakaja zrabiła mastok nad miescam paškodžańnia ź niervovych kletak abanialnaha nierva,zdolnych prarastać skroź rubcovyja tkanki.
Što zapisana aficyjnaj pryčynaj śmierci adzinaha syna Jarmošynaj?9
Kamientary