«Zachodniarusy» zdajucca: «Admianić stahadovy dośvied biełaruskaha nacyjabudaŭnictva ŭžo nie ŭdasca»
Na sajcie zapadrus.su źjaviŭsia prahramny artykuł Usievałada Šymava, jaki prapanuje admovicca ad admaŭleńnia — ad admaŭleńnia nacyjanalnaj samastojnaści biełarusaŭ.
U artykule pad nazvaj «Biełaruskaja identyčnaść i ahulnaruskaja ideja» aŭtar pryznaje, što ŭ sučasnych umovach u Biełarusi ruch, jaki admaŭlaje isnavańnie biełaruskaj nacyi i ličyć biełaruskuju dziaržaŭnaść niedarečnaściu, budzie niepapularnym.
«Zachodniarusy zaŭsiody byli łajalnymi rasijskimi paddanymi, ideja biełaruskaj niezaležnaści była im čužoj. Bolš za toje, ideju dziaržaŭnaha suvierenitetu Biełarusi tradycyjna abaraniali nacyjanalistyčnyja siły», — pryznaje Šymaŭ.
«U sučasnych umovach heta [ahučvańnie starych ideałahiem] budzie pryvodzić tolki da marhinalizacyi «zachodnierusizmu», adšturchoŭvajučy ad jaho mnohich patencyjnych prychilnikaŭ i vyklikajučy padazronaje staŭleńnie z boku dziaržaŭnych struktur».
Ciapier maskvafiłam varta pierafarbavacca, ličyć Šymaŭ:
«Pavinien paŭstać novy zachodniaruski ruch, jaki zychodzić z fakta isnavańnia biełaruskaj dziaržavy i aformlenaj nacyjanalna-palityčnaj subjektnaści biełarusaŭ».
«Na žal, u hetym płanie mnohija sučasnyja paśladoŭniki zachodnierusizmu robiać całkam zrazumiełuju, adnak hrubuju i niedapuščalnuju ŭ sučasnych realijach pamyłku, admaŭlajučy nacyjanalnuju subjektnaść biełarusaŭ i razhladajučy biełaruskuju dziaržavu jak niejkuju histaryčnuju niedarečnaść».
U vialikim artykule, jaki pryśviečany ideałahična-tearetyčnym razvaham pra «ruskuju cyvilizacyju», Šymaŭ pryznaje, što «paśla 1917 hodu biełaruskija i ŭkrainskija nacyjanalisty damahlisia stvareńnia aŭtanomnych nacyjanalnych utvareńniaŭ».
Pry hetym, choć i ŭ SSSR praciahvałasia «realnaje ŭciahvańnie nasielnictva ŭ ahulnaruskuju prastoru», choć i ŭ postsavieckija časy «asnovaj dziaržaŭnaj palityki stała aryjentacyja na zachavańnie ciesnych palityčnych i ekanamičnych suviaziaŭ z Rasijaj» — usio roŭna zachodnierusizmu prychodzicca zdavać klučavyja idejnyja pazicyi, adznačaje aŭtar.
«Biełaruskaja dziaržava źjaŭlajecca doŭhaterminovaj rečaisnaściu. Jana isnuje ŭžo bolš za 20 hod, i hramadstva pryniało taki varyjant afarmleńnia svajho palityčnaha isnavańnia», — piša Šymaŭ.
Takim čynam maskvafilstva, jakoje raniej admaŭlała biełaruskuju dziaržaŭnaść, pavinna ciapier, pa mierkavańni Šymava, dziŭnym čynam zrabicca «idejnym stryžniem biełaruskaj dziaržaŭnaści».
Pry hetym «časova niazručnyja» tezisy ab nieisnavańni biełarusaŭ jak asobnaj nacyi pavinny zamianicca na demahohiju pra zachavańnie kulturnych i moŭnych «suviaziaŭ» Biełarusi z RF.
Try hady tamu sam Šymaŭ pisaŭ va ŭłasnym błohu: «Prablema zachodnierusizmu siońnia mienavita ŭ tym, što niezaležnaja biełaruskaja dziaržava — ad pačatku čužy nam prajekt… Nam prychodzicca adaptavacca da čužoha farmatu, jaki ŭźnik z padačy varožych nam sił».
Novy artykuł Šymava faktyčna jość pryznańniem stratehičnaj parazy zachodniarusaŭ.
38-hadovaha vajskovaha lotčyka sudziać za abrazu Łukašenki5
Kamientary